FE Introductietraining Beta PCC Lyceum

• Taal
• HBO
• Studiejaar 4

Welkom bij de introductietraining 

Formatieve Evaluatie 

voor het Bèta cluster 

op het PCC Lyceum

Vraag voordat we beginnen:
Hoe denk je op dit moment over de training Formatieve Evaluatie?

Ik kan niet wachten om te beginnen!

Ik zit hier alleen omdat het moet.

Ik weet het nog niet/ik wacht het af

Wie ben ik?

Sølvi van den Ende

Noorwegen

1999 UvA Master English lang&lit

1999 JPT Docente Engels 

2012 Van den Ende Education

HvA - Focus Formatieve Evaluatie

Doel van vandaag

Aan het einde van deze training kunnen de deelnemers SMART doelen met Succes Criteria voor hun lessen formuleren en 2 informele en 2 formele Checks for Understanding (C4U) toepassen in hun lessen.

SC: Deelnemers kunnen de definitie geven van doelen en succes criteria.

SC: Deelnemers kunnen uitleggen waar de letters SMART voor staan.

SC: Deelnemers kunnen formele en informele C4Us van elkaar onderscheiden

SC: Deelnemers kunnen minimaal 3 informele en 3 formele C4Us opnoemen

SC: Deelnemers kunnen een transfer maken van het oefenmateriaal naar 

        hun eigen lespraktijk.

Bewijs van leren verzamelen

Bewijsmateriaal verzamelen van HOE leerlingen het gestelde doel behalen.

C4Us = Checks for Understanding

Analyse en conclusie van het bewijsmateriaal

Resultaatanalyse met conclusie van het verzamelde bewijsmateriaal in fase 2. Wat ging goed? Wat ging nog niet goed?

Met leerlingen communiceren over de resultaten

Leerlingen voorzien van feedback, feed-up en feed forward. 

Wat heb jij ontdenkt in je analyse? Hoe communiceer je dat met je studenten? Klassikaal? In groepjes? Individueel?

Onderwijs en leren aanpassen

Wat hebben de leerlingen nodig om alsnog het doel te behalen? Hoe kan jij je onderwijs aanpassen zodat zij het doel bereiken? Welke acties zijn van jou en van hen vereist? 

Verwachtingen verhelderen

DOEL(EN) = WAT moeten de leerlingen leren?

SC = HOE bereiken de leerlingen dit doel?

Gulikers & Baartman (2017)

         Fase 1: Verwachtingen verhelderen: 

Doelen en SC stellen

• Een doel legt uit wat jij wilt dat de leerlingen moeten kunnen aan het einde van een les, lessenserie, week, hoofdstuk, periode, enz.
• Doelen zijn ALTIJD SMART en bevatten ALTIJD actiewerkwoorden die meetbaar zijn. De werkwoorden 'weten' en 'begrijpen' mogen daarom niet gebruikt worden.

Ik kan opnoemen waar elke letter van SMART voor staat.

ja, allemaal

sommige letters

nog geen één letter

Welk doel voor een 2V Biologieles is SMART?
'Aan het einde van de les....

1. ...kan de leerling het verschil tussen ribademhaling en middenrifademhaling uitleggen.
2. ....weet de leerling hoe het ademhalingsstelsel bij mensen werkt.
3. ..kan de leerling uitleggen hoe de afname van de hoeveelheid weefselvloeistof in de huid wordt veroorzaakt door een verandering van de filtratie in het weefsel
4. ...begrijpt de leerling wat hooikoorts is en hoe hooikoorts tot tranende ogen kan leiden.

Succes Criteria (SC)

• Succes criteria zijn de stappen of mini-doelen die leerlingen    moeten beheersen om het doel van de les, lessenserie,              hoofdstuk, enz. te behalen. 
• Succes criteria laten ALTIJD bewijs van leren zien. 

NB! Succes criteria moeten niet verward worden met instructies zoals 'werk in groepjes', 'los som 3+4 op', 'gebruik een rekenmachine', enz. 

      Voorbeeld van doel en SC (1)

Doel: Aan het einde van de les kunnen leerlingen lineaire vergelijkingen met één variabele oplossen. 

SC: Leerlingen kunnen een lineaire vergelijking herkennen

SC: Leerlingen kunnen de variabele isoleren

SC: Leerlingen kunnen de vergelijking balanceren

SC: Leerlingen kunnen .....?

       Voorbeeld van doel en SC(2)

Doel: Aan het einde van de lessenserie kunnen leerlingen de processen en mechanismen die 

           de basis vormen van erfelijkheid en genetica uitleggen.

SC: Leerlingen kunnen de basisbegrippen gen, allel, chromosoom, genotype, fenotype en 

        mutatie correct definiëren en uitleggen.

SC: Leerlingen kunnen de principes van Mendeliaanse erfelijkheid verklaren, inclusief 

        monohybride en dihybride kruisingen

SC: Leerlingen kunnen minimum 3 verschillende soorten mutaties identificeren en kunnen 

        aangeven hoe deze mutaties genetische diversiteit kunnen beïnvloeden

SC: Leerlingen kunnen het proces van genexpressie uitleggen, inclusief transcriptie en translatie.

            Onthoud: SC laten ALTIJD bewijs van leren zien!

Gebruik actiewerkwoorden wanneer je doelen en SC formuleert zodat het leerproces van de leerling zichtbaar en daardoor meetbaar is. Gebruik Bloom's taxonomie. 

1.  Kennis: Doe je boek dicht en noem de zes denkniveaus van Bloom.

2. Inzicht: Hier zijn drie vragen. Op welk niveau van Bloom zijn de vragen gesteld?

3. Toepassing: Hoe kan kennis van Blooms taxonomie het lesgeven verbeteren?

4. Analyse: Vergelijk Blooms taxonomie met een indeling van anderen.

5. Synthese: Ontwerp een indeling van denkniveaus die op jouw school gebruikt kan worden.

6. Evaluatie: Behoort Bloom een verplicht onderdeel te zijn van opleidingen? 

Voor een overzicht van heel veel actiewerkwoorden van Bloom: https://bit.ly/4543R3O

https://docentenportal-farmacie.sites.uu.nl/wp-content/uploads/sites/133/2017/04/niveaubepaling_leerdoelen_Bloom.pdf

Welk SC is geschikt voor het volgende doel van een les natuurkunde:
Aan het einde van de les kunnen leerlingen een basiszwaartekrachtsom uitrekenen en hun berekening toelichten.

Voorbeeld basiszwaartekrachtsom: Stel je voor dat je een bal uit een raam op de tweede verdieping van een gebouw laat vallen. Hoe snel zal de bal vallen en hoe ver zal deze vallen na 2 seconden?

1. Leerlingen kunnen de basisprincipes van zwaartekracht uitleggen.
2. Leerlingen weten wat zwaartekracht is.

Welk ander SC zou geschikt zijn voor hetzelfde doel? Werk in duo's en één van jullie schrijft jullie SC hier op.
Doel: Aan het einde van de les kunnen leerlingen een
basiszwaartekrachtsom uitrekenen en hun berekening kunnen uitleggen.

      Hoe ziet fase 1 er in de praktijk uit?

• De eerste keer bepaalt de docent de SC. Leerlingen moeten eerst leren hoe het werkt. 
• Docent communiceert leerdoelen op meerdere manieren (en meerdere momenten tijdens lessenserie)
• Als leerlingen weten hoe doelen en SC werken kan de docent leerlingen vragen succescriteria zelf te formuleren, o.a. door voorbeelden van het eindproduct te laten zien (goed en minder goed voorbeeld)

          Vragen die de docent zichzelf stelt bij het bepalen van de doelen:

1. Welke doelen wil ik met mijn studenten bereiken ? Alleen cognitieve doelen (begrip inzicht) of 

    ook leren leren / autonomie?

2. Wil ik met formatieve evaluatie bereiken dat studenten meer verantwoordelijkheid over hun 

     eigen leren nemen ?

3. Heb ik zicht op hoe studenten kennis ontwikkelen in mijn vakgebied en welke misconcepties  

     en moeilijkheden ze vaak tegenkomen ?

4. Hoe krijgen mijn studenten een goed beeld van de doelen en hoe ze die kunnen bereiken?

5. Is “ vrijheid binnen randvoorwaarden ” van toepassing op mijn leerdoelen?

Gulikers & Baartman (2017)

        Fase 2: Bewijs van leren verzamelen

Checks for Understanding (C4Us)

Ik kan het verschil uitleggen tussen informele en formele Checks For Understanding (C4Us)

ja

nog niet

    Checks for Understanding (C4U)

Informele C4Us kunnen beantwoord worden met 'nee'/'nog niet' of met gradaties van begrip (Op een schaal van 1-5, hoe goed beheers je....?) 

Voorbeeld: Wie kan de eerste 3 elementen uit het periodiek systeem opnoemen?

Formele C4Us vragen leerlingen om iets te produceren, schriftelijk/tekenen of verbaal. 

Voorbeeld: Wat zijn de eerste drie elementen uit het periodiek systeem? 

C4Us geven de docent EN de leerling inzicht in het leerproces van de leerling.

Welke C4Us gebruik je
in jouw lessen?

C4Us

Een selectie C4Us:

https://www.edutopia.org/article/8-quick-checks-understanding

https://www.classcraft.com/blog/ways-to-check-for-understanding/

https://www.nwea.org/blog/2021/75-digital-tools-apps-teachers-use-to-support-classroom-formative-assessment/

    Transfer naar de eigen lespraktijk

• Kies één van je lessen voor morgen uit.
• Formuleer een SMART doel met bijbehorende Succes                  Criteria.
• Bepaal hoe jij het doel en de SC met je leerlingen gaat delen.
• Kies je activiteiten uit.
• Kies 2 informele en 2 formele Checks for Understanding (C4Us) die de beheersing van de gekozen SC checken.

Ik heb het doel van vandaag behaald. Ik kan SMART doelen met Succes Criteria voor mijn lessen formuleren en 2 informele en 2 formele Checks for Understanding (C4U) toepassen in mijn lessen.

ja

nog niet

Exit ticket:
1. Wat heb je vandaag geleerd dat je vol vertrouwen in je
volgende les gaat uitproberen?
2. Waar heb je nog meer informatie over/hulp bij nodig?

Vraag voordat we eindigen. Hoe denk je nu over de training Formatieve Evaluatie?

Dit kan best nuttig zijn

Ik zit hier nog steeds alleen maar omdat het moet

Ik weet het nog niet

Gewoon proberen!