1.3 en 1.5 Aangeboren en aangeleerd gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H1 Gedrag 1.3 en 1.5

Aangeboren en aangeleerd gedrag

Aangeboren gedrag: Gedrag wat je al kan uitvoeren bij de geboorte (reflexen)

Aangeleerd gedrag: Gedrag wat je tijdens je leven aanleert of aangeleerd wordt

Aangeboren gedrag

Aangeboren gedrag

Aangeboren én aangeleerd gedrag

Leerdoel + begrippen

• Je kunt verschillende vormen van leergedrag onderscheiden
• Je kunt voorbeelden noemen bij elk soort leergedrag

Klassiek conditioneren, operant conditioneren, imitatie, inprenting, trial en error, oefenen, inzicht, gewenning

Leren - inprenting

Lorenz - 1903-1989

Gevoelige periode

Leren door associeren - klassieke conditionering

Pavlov - 1849-1936

Klassieke conditionering - verband tussen twee verschillende prikkels

Leren door combineren - 

operante conditionering

Skinner - 1904-1990

Trial-and-error

Het effect van gedrag (beloning of straf) heeft invloed op de frequentie waarmee bepaald gedrag plaatsvindt

Operante conditionering - leren door belonen en straffen

Gewenning - aangeleerd/ aangeboren gedrag afleren

De respons op een prikkel neemt af bij herhaaldelijke toediening van een prikkel (drempelwaarde verhoogt). 

Is meestal in de praktijk het afleren van een niet adequate (schrik)reactie en voorkomt dat het centrale zenuwstelsel overbelast raakt met onbelangrijke informatie.

Voorbeeld: Politiepaarden worden bijvoorbeeld getraind met vuur en explosies en raken daardoor gewend aan deze omstandigheden.

Leren van elkaar

Sociaal gedrag moet je leren, hiervoor heb je soortgenoten nodig.

In groepen is sprake van een rangorde - sommige individuen zijn dominant, anderen onderdanig.

Welke vorm van leren is hier te zien?

1. Gewenning
2. Klassieke conditionering
3. Operante conditionering
4. Inprenting

Welke vragen heb je tot nu over de stof?

Zelf doen

• Lezen 1.3 (22-23) en 1.5 + begrippenlijst maken
• Opdrachten maken: (vind je het lastig, doe ook de pijltjes!)
  1.3: 5 t/m 10
  1.5: 1 t/m 12
• Nakijken en verbeteren!
• Stel vragen + oefenen (vind je het makkelijk, doe ook de ster!)