Hfst 2 DoD ET15 - Rousseau

• Filosofie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Hfst 2 DoD ET15 - Rousseau

Gesprek over effect van internet op ons mensen. 

- social media

- betekenis van vrij zijn

- of social media en internet dit vergroot of niet

koppeling met video: samengevat in eigen woorden: beschaving, wetenschap, technologie maakt ons onvrij. 

Mens in natuurtoestand volgens Rousseau: zelfbehoud en medelevend (aanname, kun je het mee eens zijn of niet)

Vandaag

• zelfstandig nakijken huiswerk
• Uitleg Rousseau (aantekeningen!)
• Aan de slag

Hoofdstuk 2:

Is democratie de enige vorm waarin mensen tot bloei kunnen komen? Wat betekent 'tot bloei komen'? Welke soort samenleving of staatsvorm past daarbij?

Kwestie 2:
Komen mensen het best tot bloei in een democratie?

Mill

De mens komt alleen tot bloei in een vrije, representatieve democratie.

Rousseau

Tot bloei komen betekent vrij zijn. Dat kan alleen in een directe democratie. Dat komt het dichtst bij de menselijke natuur.

De Tocqueville

De democratie is kwetsbaar. Het kent gevaren voor het welzijn van de mens. Maar daar zijn oplossingen voor. 

Plato

Democratie is een gevaar voor de mens. Het leidt tot een gevoel van leegte en individualisering

Nietzsche

Democratie maakt van de mens een kuddedier en houdt bloei van de mens tegen!

Aan de slag

Ik kan uitleggen en evalueren dat de moderne mens volgens Rousseau tot bloei komt door directe of participatieve democratie en niet door representatieve democratie. 

ET15

Aan de slag

Ik kan uitleggen en evalueren dat de moderne mens volgens Rousseau tot bloei komt door directe of participatieve democratie en niet door representatieve democratie. 

ET15

Daarbij kunnen zij betrekken: 

• Rousseaus mensbeeld met het onderscheid tussen zelfliefde en eigenliefde;
  
• Rousseaus opvatting dat de mens zijn natuurlijke vrijheid is verloren, maar deze kan herwinnen als citoyen die zichzelf de wet stelt en de algemene wil volgt.

Aan de slag

Sleutelbegrippen:

• directe democratie
• natuurtoestand
• zelfliefde
• eigenliefde
• citoyen
• Algemene wil

Lees 2.2.1 en vul in op je begrippenlijst/aantekeningen:

Natuurtoestand = 

Zelfliefde = 

Eigenliefde = 

ET 15.1 Rousseaus mensbeeld met het onderscheid tussen zelfliefde en eigenliefde

Natuurtoestand = idee over hoe de mens van nature leeft, zonder wetten of regering.

ET 15.1 Rousseaus mensbeeld met het onderscheid tussen zelfliefde en eigenliefde

Zelfliefde = natuurlijke, menselijke drang tot zelfbehoud en medeleven.

Eigenliefde =

Een kunstmatig verlangen naar status, macht en eer.

ET 15.1 Rousseaus mensbeeld met het onderscheid tussen zelfliefde en eigenliefde

Rousseaus mensbeeld: de mens is in de natuurtoestand gelukkig en vrij

ET 15.1 Rousseaus mensbeeld met het onderscheid tussen zelfliefde en eigenliefde

Rousseaus mensbeeld: de mens is in de natuurtoestand gelukkig en vrij

Maar...samenleven, moderniteit en beschaving leidde tot ijdelheid, jaloezie en hebzucht. 

ET 15.1 Rousseaus mensbeeld met het onderscheid tussen zelfliefde en eigenliefde

Van zelfliefde in de natuurtoestand

Naar eigenliefde in de samenleving

ET 15.1 Rousseaus mensbeeld met het onderscheid tussen zelfliefde en eigenliefde

Van natuurlijke vrijheid in de natuurtoestand

Naar onvrijheid in de samenleving

ET 15.2 Rousseaus opvatting dat de mens zijn natuurlijke vrijheid is verloren, maar deze kan herwinnen als citoyen die zichzelf de wet stelt en de algemene wil volgt.

Van natuurlijke vrijheid

Naar onvrijheid en vervreemding 

ET 15.2 Rousseaus opvatting dat de mens zijn natuurlijke vrijheid is verloren, maar deze kan herwinnen als citoyen die zichzelf de wet stelt en de algemene wil volgt.

Wat is het verschil tussen Rousseaus kijk op de samenleving en die van Mill?

ET 15.2 Rousseaus opvatting dat de mens zijn natuurlijke vrijheid is verloren, maar deze kan herwinnen als citoyen die zichzelf de wet stelt en de algemene wil volgt.

Oplossing...

Citoyen =  burger die zichzelf de wet stelt

Algemene wil = gemeenschappelijke uitdrukking van algemeen belang. Dat wat goed is voor iedereen.

ET 15.2 Rousseaus opvatting dat de mens zijn natuurlijke vrijheid is verloren, maar deze kan herwinnen als citoyen die zichzelf de wet stelt en de algemene wil volgt.

Oplossing vervreemding door de samenleving:

Eigen wetten kunnen volgen. Dus: directe democratie. 

ET 15.2 Rousseaus opvatting dat de mens zijn natuurlijke vrijheid is verloren, maar deze kan herwinnen als citoyen die zichzelf de wet stelt en de algemene wil volgt.

Oplossing vervreemding door de samenleving:

Eigen wetten kunnen volgen. Dus: directe democratie. 

Dat leidt ons van eigen (egoïstische) behoeftes naar algemene wil. Zo word je 'citoyen' en heb je je vrijheid herwonnen.

Wat wordt bedoeld met eigenliefde?

1. Een natuurlijke, menselijke drang tot zelfbehoud en medeleven.
2. Een positieve kijk op je eigen uiterlijk en capaciteiten.
3. Een kunstmatig verlangen naar status, macht en eer.
4. Een spirituele verbinding met je innerlijke zelf.

Hoe wordt zelfliefde omschreven?

1. Een kunstmatig verlangen naar status, macht en eer.
2. Een drang naar zelfvernietiging en onverschilligheid.
3. Een aangeleerde neiging tot perfectionisme.
4. Een natuurlijke, menselijke drang tot zelfbehoud en medeleven.

Wat is de natuurtoestand volgens Rousseau?

1. Een kunstmatig verlangen naar status, macht en eer.
2. Een samenleving met directe democratie.
3. Een drang tot zelfbehoud en medeleven.
4. Een idee over hoe de mens van nature leeft, zonder wetten of regering.

Wat is een citoyen volgens Rousseau?

1. Een idee over hoe de mens van nature leeft, zonder wetten of regering.
2. Een gemeenschappelijke uitdrukking van algemeen belang.
3. Een burger die zichzelf de wet stelt.
4. Een samenleving met directe democratie.

Wat is de algemene wil volgens Rousseau?

1. Een idee over hoe de mens van nature leeft, zonder wetten of regering.
2. Een drang tot zelfbehoud en medeleven.
3. Een kunstmatig verlangen naar status, macht en eer.
4. Een gemeenschappelijke uitdrukking van algemeen belang. Dat wat goed is voor iedereen.

Aan de slag

Maak werkboek 2.2
vraag 3 t/m 6

+ werkboek 2.6, 

vraag 1a,b

Aan de slag

Is school een directe democratie? 

Zou je je vrijer voelen als je had kunnen meebeslissen over de zakkies? Wat zou Rousseau zeggen?

 Wat zou Rousseau