Les 30 - Kernzinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Woorden in het nieuws

Oligarch

Sancties

Swift

Nucleaire dreiging

Roebel

Artikel 5

NAVO

Kernzinnen

• Wat is een kernzin?
  
• Waar staat de kernzin meestal?
  

• Waar bestaat een goede alinea uit?
  
• Het heeft één onderwerp
  
• Het onderwerp/hoofdgedachte van de alinea staat in een kernzin
  
• De rest van de alinea is uitwerking van de kernzin
  

• Waar kan die uitwerking uit bestaan?
  
• Uitleg
  
• Voorbeeld
  
• Subargument
  
• Verklaring
  

Wat heb je aan kernzinnen?

• De kernzin is de basis van elke alinea in het middenstuk
  
• Elke alinea heeft één zin waarin de boodschap staat van die alinea
  
• Als je de kernzin kan vinden, weet je precies wat de schrijver wil met zijn tekst
• In de kernzinnen staan de hoofdzaken van zijn tekst
• Als je de kernzinnen weet te vinden weet je ook hoe de tekst is opgebouwd
• Als je goed bent in het vinden van kernzinnen, dan ben je ook goed in het maken van samenvattingen. Samenvatting zijn de kernzinnen achter elkaar.
• De kernzin is een van de belangrijkste bouwstenen van een tekst
• Door de kernzinnen zie je de grote lijn van een tekst

Hoe is deze les opgebouwd?

Wat is de kernzin? 

Waar staat de kernzin meestal?

Hoe vind je de kernzin?

Doel van deze les

Je herkent in een alinea de kernzin

Je kunt uit de kernzin de boodschap van de schrijver afleiden

Pubers missen het vermogen nog tot een weloverwogen keus

Wat zijn de kernzinnen in deze drie alinea's?

1. Pubers zijn niet in staat om weloverwogen een vakkenpakket te kiezen. Hun hersenen zijn nog lang niet volgroeid en daarom kunnen ze niet overzien wat zo'n keuze betekent voor de rest van hun leven.
2. De Maastrichtse neuropsycholoog Jelle Jolles zei dit woensdag op een congres over jongerencultuur van de KPC Groep, een adviesorganisatie voor het onderwijs. Jongeren tussen de 12 en 18 jaar kunnen volgens Jolles niet altijd de gevolgen van hun gedrag op de langere termijn inschatten, terwijl ouders en docenten dat soms wel van hen verwachten.
3. Jolles beschrijft recent onderzoek naar de hersenontwikkeling van jongeren. Diverse studies tonen aan dat puberhersens nog niet optimaal functioneren. Bij meisjes zijn de hersenfuncties voor het maken van complexe keuzes volgroeid na hun 20ste. Bij jongers ligt dat gemiddelde nog een paar jaar hoger.

Waar staat de kernzin?

 

Wat wil de schrijver zeggende deze in deze alinea? De tekst gaat over een bepaalde school. 

Ten eerste gaan al zijn vrienden daar naar school. Op de basisschool zat hij ook al bij Rick en

Soumaya in de klas. En Peter is al zijn vriend zo lang als hij zich kan herinneren. Peter en Leon

zijn al sinds hun geboorte buren. Ze zijn dus samen opgegroeid. Nu zitten ze weliswaar niet bij

elkaar in de klas, maar elke pauze zoeken ze elkaar weer op en hebben ze zichtbaar lol samen.

Rick en Soumaya zitten bij Leon in de klas. Op de basisschool was dat ook al zo en daar is hun

vriendschap ontstaan. Maar Peter is al zijn vriend zo lang als hij zich kan herinneren. Peter en Leon

zijn al sinds hun geboorte buren. Ze zijn dus samen opgegroeid. Nu zitten ze weliswaar niet

elkaar in de klas, maar elke pauze zoeken ze elkaar weer op en hebben ze zichtbaar lol samen

Al zijn vrienden gaan dus daar naar school.

Waar staat de kernzin?

Probeer allereerst de stroom aan gedachten uit te schakelen. Met piekeren over je werk schiet je niets op. 

Toch is dit makkelijker gezegd dan gedaan. Uit onderzoek van Monsterboard blijkt namelijk dat maar liefst driekwart 

van de Nederlandse werknemers op zondag wakker ligt van de naderende werkweek. Op zo'n moment is het belangrijk dat je je hoofd leegmaakt. Dit kun je doen door alles van je af te schrijven. De volgende ochtend kun je uitgerust aan de slag met de actiepunten die je hebt genoteerd.

Andere methoden die je helpen om volledig tot rust te komen, zijn het bekijken van een film, lezen van een goed boek of luisteren naar een luisterboek of muziek. Let hierbij wel op dat je niet kiest voor een bloedstollende thriller of flitsende actiefilm; deze werken - evenals ruziemaken en een gewelddadige game -juist als adrenalineshot. Ook het al oude schaapjes tellen, helpt om je gedachtestroom te stoppen.

Waar staat de kernzin?

Ten slotte is er nog iets wat het Myrthus college zo bijzonder maakt, hoewel geen enkele jongen dat hardop zal toegeven. De nieuwe docente Engels is verreweg de mooiste vrouw die ooit op die school heeft rondgelopen. Als ze glimlacht, lijkt, het alsof de zon net even iets harder gaat schijnen.

Hoe vind je de kernzin?

1. Je kijkt naar de zinnen in een alinea en je bepaalt wat de belangrijkste mededeling is 

Bovendien zijn de feesten op het Myrthuscollege fantastisch. Kosten noch moeite worden gespaard

om er iedere keer weer iets bijzonders van te maken. Tijdens het laatste feest was zelfs DJ

Nevermind uitgenodigd! Toen die man begon te draaien, ging het dak eraf.

2. Kijken naar de hele tekst. Hoe hangt de alinea samen met de hele tekst?

Werkfase 1

• Je krijgt een aantal zinnen voorgeschoteld
  
• Onderstreep in de zin het gebruikte signaal
  
• Geef aan wat voor soort signaal het is: opsomming, tegenstelling, voorbeeld, samenvatting, conclusie, tijd, oorzaak-gevolg, doel-middel, reden, vergelijking, voorwaarde, 

Werkfase 2

• Je werkt in viertallen
  
• Pak een set kaartjes
  
• Een van de groep stelt een vraag die op het kaartje staat
  
• Maak een stapel met goed beantwoorde vragen
  
• Maak een stapel met fout beantwoorde vragen
  
• Herhaal de vragen van de stapel met fout beantwoorde vragen
• Herhaal de oefening met een andere vragensteller