21: De verlichting

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4,5

Alle macht berust bij een vorst.

1. Absolutisme
2. Monarchie
3. Verlichting
4. Liberalisme

In deze eeuw beleefde men (in West-Europa) de grootste welvaart

1. 17e
2. 18e

Dit was in economisch opzicht de sterkste klasse in de 18e eeuw.

1. Adel
2. Boeren
3. Burgerij
4. Geestelijkheid

Van 1702 tot 1747 was er een 'stadhouderloos tijdperk'.

1. Waar
2. Niet waar

De ... streefden naar meer democratie.

1. Patriotten
2. Prinsgezinden

Het grondgebied van de ... monarchie besloeg o.a. Hongarije, Tsjechië, Slowakije, grote delen van Italië, Roemenië en België.

Uitroepen Bataafse republiek

Franse Revolutie

Jaartal tijdens
stadhouderloos
tijdperk

Fransen vallen Republiek binnen

1795

1789

1745

1793

21: De verlichting

Zelf aantekeningen maken!

De verlichting

• Cultuurstroming 16e en 17e eeuw: Renaissance
• Geestelijke stroming 18e eeuw: de Verlichting

Door de inzichten die men op had gedaan in de Renaissance werd de wereld langzaam 'verlicht'.

1

Wetenschap

• Empirisme
• Rationalisme (> Tijdperk van de rede / Age of Reason)
• Natuurwetenschappelijke ontwikkelingen

2

Geloof

• Deïsme
• Voltaire: tolerantie

3

Politiek en economie

Trias politica

Liberalisme

4

Optimisme

Idee van de Verlichting: de mens is in wezen goed en verkeerd gedrag komt voort uit gebrek aan kennis van het goede.

Maakbare samenleving

--> Groot belang: onderwijs en opvoeding

--> Gevolg: moralistische en didactische geschriften

5

Invloed op het nu

--> Is groot!

Scheiding van kerk en staat / inperking van macht van de vorst d.m.v. wetten / afschaffing van slavernij en lijfstraffen, scheiding van de drie machten, Amerikaanse en Franse revolutie / etc.

6