Grammatica woordsoorten

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Vandaag

Lidwoorden (lw)

Zelfstandige naamwoorden (zn)

Bijvoeglijke naamwoorden (bn)

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord (stof. bn)

Persoonlijk voornaamwoord (pers. vnw)

Bezittelijk voornaamwoord (bez. vnw)

Aanwijzend voornaamwoord (aanw. vnw)

Voegwoord (vgw)

Voorzetsel (vz)

Lidwoorden

De / het / een

De is altijd een lidwoord

Het is niet altijd een lidwoord --> alleen als het bij een zelfstandig naamwoord hoort

Een is alleen een lidwoord als je het uitspreekt als 'un'

Heb jij een van de medewerkers gezien?

'Een' is hier wel/geen lidwoord

1. Wel
2. Geen

Zelfstandig naamwoord

Mensen, dieren, dingen, planten, gevoelens etc.

1. Je kunt er de, het of een voor zetten

2. Het zelfstandig naamwoord heeft vaak een verkleinwoord

3. Het zelfstandig naamwoord heeft vaak een meervoud

Zelfstandig naamwoord 

Namen van mensen/bedrijven/plaatsen/etc.

Te herkennen aan een hoofdletter

Jan, Deltion , Arnhem, Nike

Let op!

Niet alle woorden met een hoofdletter zijn een zelfstandig naamwoord 

1. Soms krijgt een woord een hoofdletter, omdat het aan het begin van de zin staat

2. Soms krijgt een bijvoeglijk naamwoord een hoofdletter, omdat het is afgeleid van een plaats: de Amerikaanse auto.

Welke zelfstandig naamwoorden zie je in deze zin?

Ik heb de afwas gedaan en het vuilnis buiten gezet.

Welke zelfstandig naamwoorden zie je in deze zin?

Het is mijn doel om vaker te gaan sporten in de sportschool.

Bijvoeglijk naamwoord

Het bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een zelfstandig naamwoord

Het mooie eendje zwemt in de gracht.

De eend is mooi (een BN kan dus ook achter het ZN staan)

Bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord kun je ook weglaten:

Het eendje zwemt in de gracht.

(Het mooie eendje zwemt in de gracht)

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord zegt iets over het materiaal waarvan iets gemaakt is en eindigt vaak op -en

De gouden ring

Maar: de plastic tas (zonder -en)

Welke (stoffelijke) bijvoeglijke naamwoorden zie je in de volgende zin?

De houten bank is een mooie aanwinst.

Welke (stoffelijke) bijvoeglijke naamwoorden zie je in de volgende zin?

De geleerde professor is naar de lange bijeenkomst geweest.

Persoonlijk voornaamwoord

Wijst een persoon aan

Ik, je, jij, hij, zij, hem, haar, het etc.

Bezittelijk voornaamwoord

Geeft aan dat iets in het bezit van iemand is

Staat voor een zelfstandig naamwoord

Dat is mijn idee

Jouw, mijn, uw, jullie, haar, zijn

Persoonlijk of bezittelijk?

Ik geef jullie jullie boeken terug

Welke 'jullie' is persoonlijk en welke bezittelijk?

Aanwijzend voornaamwoord

Een aanwijzend voornaamwoord verwijst naar iets.

De-woorden: deze / die 

(deze jongen / die jongen)

Het-woorden: dit / dat 

(dit meisje / dat meisje)

Meervoud: deze / die 

(deze jongens en deze meisjes / die jongens en die meisjes)

Voegwoord

Een voegwoord koppelt twee zinnen aan elkaar.

!!! Geeft meestal een tekstverband aan 

en

is dus meestal een signaalwoord

(en, maar, want, omdat, als, toen, terwijl, aangezien).

Voorzetsel

Een voorzetsel geeft vaak aan:

• plaats (op school)
• tijd (tijdens de pauze)
• reden (door Corona)
• richting (naar de afdeling)

Taalverzorging - Grammatica: Woordsoorten

Welke persoonlijke voornaamwoorden zie je in de volgende zin?

Ik ben gisteren samen met jou naar je sportschool geweest.

1. Ik, jou, je
2. Ik, jou
3. Jou, je
4. Ik

Welke persoonlijke voornaamwoorden zie je in onderstaande zin?

Hij heeft het tafeltje geverfd, zodat het sneller verkocht zal worden.

1. Hij, tweede het
2. Hij, het, het
3. Hij, eerste het
4. Hij

Welke bezittelijke voornaamwoorden zie je in deze in?


Wilt u eens kijken of uw auto nu wel start?

1. u
2. uw
3. u + uw

Is het woord 'jullie' in onderstaande zin een persoonlijk of bezittelijk voornaamwoord?

Ik heb jullie aangemeld bij de sportschool.

1. Persoonlijk
2. Bezittelijk

Is het woord 'hun' in onderstaande zin een persoonlijk of bezittelijk voornaamwoord?


Ik geef hun een cadeautje.

1. Persoonlijk
2. Bezittelijk

Is het woord 'jouw' in onderstaande zin een persoonlijk of bezittelijk voornaamwoord?

Jouw tas is erg leuk!

1. Persoonlijk
2. Bezittelijk

Maud houdt van de hoge bergen en het indrukwekkende landschap.

Maud is een:

Maud houdt van de hoge bergen en het indrukwekkende landschap.

de is een:

Maud houdt van de hoge bergen en het indrukwekkende landschap.

Hoge is een:

Maud houdt van de hoge bergen en het indrukwekkende landschap.

Landschap is een:

Maud houdt van de hoge bergen en het indrukwekkende landschap.

Indrukwekkende is een:

Maken

Taalverzorging

1.1 Woordsoorten

Opdrachten 1 t/m 9