Bijvoeglijk naamwoord/voorzetsel

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Welkom

C1C!

Even voorstellen

• Hilbert van Bennekom
• 42 jaar
• Docent Nederlands
• Getrouwd/twee kinderen
  

Regels:

• Wees jezelf.

• Doe alsof ik hier al jaren sta.
• Steek je hand op als je iets wilt vragen of zeggen.
• Noem je naam even voordat je je vraag stelt of iets zegt. Zo kan ik jullie namen leren kennen.

Hoe gaat het met je?

😒🙁😐🙂😃

Lesdoelen

Na deze les weet je:

1. Wat een bijvoeglijk naamwoord is en hoe je deze kunt herkennen.
2. Hoe je deze bijvoeglijke naamwoorden spelt.
3. Wat een voorzetsel is en deze te herkennen in een zin.

Bijvoeglijk naamwoorden

• Woorden die belangrijke informatie bevatten
• Zeggen iets over een zelfstandig naamwoord
• Staan meestal voor een zelfstandig naamwoord
• Kunnen ook achter het zelfstandig naamwoord staan
  

Wat kun je doen om het bericht duidelijker te maken?

Voor het zelfstandig naamwoord

Het  blonde meisje

De rode fiets

Een mooie tekening

De lekkere taart

Een leuke vakantie

Achter het zelfstandig naamwoord

Het  meisje is blond

De fiets is rood

Een tekening is mooi

De taart is lekker

Een vakantie is leuk

Basisregel

Meestal eindigt een bijvoeglijk naamwoord op een -e.

Staat er de, het, dit, die, dat of deze voor het bijvoeglijk naamwoord, dan schrijf je -e.

Bijvoorbeeld:

De mooie fiets

Het knappe meisje

Die blauwe jas

De ... (zwart) kat

Het ... (lief) konijn

Uitzondering: een

Staat het woord een voor een bijvoeglijk naamwoord, dan kijk je of het zelfstandig naamwoord een de-woord of een het-woord is.

Is het zelfstandig naamwoord een de-woord, dan schrijf je wel een -e. Is het zelfstandig naamwoord een het-woord, dan schrijf je geen -e.

Bijvoorbeeld

De grote tractor - een grote tractor

De zwarte tas - een zwarte tas

De lelijke hond - een lelijke hond

Het kleine vliegtuig - een klein vliegtuig

Het moeilijke boek - een moeilijk boek

Het zwarte tasje - een zwart tasje

Je schrijft bijna altijd -en achter het materiaal of de stof

Bijvoorbeeld: 

De zilveren ring

De houten kist

Een wollen trui

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Maar als het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord een woord uit een andere taal is, dan schrijf je geen -e of -en.

Bijvoorbeeld:

De suède schoenen

De polyester tas

Een plastic beker

Het ... (brons) beeld

De ... (eik) tafel

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Als een voltooid deelwoord eindigt op -d of -t, zet je er een -e achter en schrijf je het zo kort mogelijk.

De trui is gekocht - de gekochte trui

De bloem is gezeefd - de gezeefde bloem

De weg is verbreed - de verbrede weg

Let op of -dd of -tt nodig is voor de uitspraak:

De meisje is gered- het geredde meisje

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Als een voltooid deelwoord eindigt op -en, schrijf je het als bijvoeglijk naamwoord precies hetzelfde.

Het ei is gevallen - het gevallen ei

De race is gelopen - de gelopen race

De ... (openen) mail

De ... (vallen) jongen

Voorzetsels

Voorzetsels zijn kleine woordjes die dikwijls voor een zelfstandig naamwoord staan. Ze staan nooit alleen en behoren tot andere woorden (en vormen daarmee een woordgroep).

Met een voorzetsel kun je een waar en wanneer aangeven.

Waar                                                Wanneer

Zij staat voor het huis.                  Hij blijft hier tot zaterdag.  

Hij is in het huis.                            Zij begint per vandaag.

Moeder zit achter het huis.          Ik ben hier sinds vorige week.

Instructie

Vaak kun je een voorzetsel herkennen door er 

…de kast of  ... het feest achter te zetten.

voor de kast, op de kast, achter de kast…

tijdens het feest, tot het feest, zonder het feest

Instructie

Voorzetsels

1. Geeft een 'plaats' aan
2. Geeft een 'tijd' aan
3. Geeft een 'richting' aan
4. Geeft een 'middel' aan
5. Geeft een 'doel' aan
6. Geeft een 'bezit' aan
   

een plaats

een tijd

een richting

een middel

een doel

tot

na

over

op

bij

in

te

naar

langs

in

met

om

Voorzetsels

Voorzetsel van

Dit geeft een bezit aan.

Het boek is van mij.

Van is hier een voorzetsel.

Waar bevindt het konijn zich?

Noem in 1 minuut tijd zo veel mogelijk voorzetsels

Ik ren naar beneden

Sleep het vinkje naar het voorzetsel

Ik loop vaak in de stad

Sleep het vinkje naar het voorzetsel

We kijken samen naar voetbal op de televisie

Sleep het vinkje naar het voorzetsel

Welk voorzetsel ontbreekt?

Hij woont ... de kerk

1. in
2. op
3. over
4. naast

Welk voorzetsel ontbreekt?

De auto rijdt ... de straat

1. onder
2. binnen
3. door
4. tegen

              Geeft het voorzetsel tijd of plaats aan? 

                 Tijdens het feest was het gezellig

1. tijd
2. plaats

                                              LET OP!

Soms heb je te maken met een scheidbaar werkwoord en niet met een voorzetsel! Het werkwoord bestaat uit twee delen.

Maartje blaast in alleen de ballonnen op.      Het werkwoord is opblazen.

De meisjes kijken elkaar verbaasd aan.         Het werkwoord is aankijken.

We noemen het dan geen voorzetsel, maar een bijwoord

Instructie

In welk voorbeeld is het een scheidbaar werkwoord en dus een bijwoord

1. Hij belt op
2. Hij houdt van
3. Hij ergert zich
4. Hij speelt met

Maak groepjes van 5/6 leerlingen en fotografeer 5 voorzetsels!

Opmerkingen:

- je moet bij je foto een zin kunnen maken met het voorzetsel

- wees creatief!

- mail je foto's naar je docent (knwj@@rgomiddelharnis.nl

Actieve opdracht

Maak opdracht 1 tot en met 10 van 4.7!

Dit moet af zijn voor de volgende les.

Wat heb je deze les geleerd?
Wat vond je deze les moeilijk of wat begrijp je nog niet zo goed?

Hoe vond je deze les?

😒🙁😐🙂😃

Hoe lijkt het je als ik docent word op deze school? Gebruik in je antwoord minstens twee bijvoeglijke naamwoorden en minstens twee voorzetsels.