Observeren Les 6 non-verbale communicatie

• Beroepsorientatie
• MBO
• Studiejaar 1

Observeren, Signaleren en Rapporteren

Les 6

Aanwezigheidsregistratie

Ben je te laat? 

Geef het te laat briefje dan aan de docent. Dit is jouw verantwoordelijkheid. 

Programma

1. Lesdoelen
2. Theoretische gedeelte
3. Leeractiviteit 
4. Afsluiting les

Deel 1: 90 min (2 x45 min)

5 min. Welkom en AWR

5 min. Energizer

4 min. lesdoelen

3 min. Programma

20 min  Uitleg en Opbouw vak

10 min  Theoretische gedeelte

20 min  Leeractiviteit 2

10 min Lesdoelen check

3 minuten afsluiting les

80 min. totaal

Lesdoelen

Je herkent non-verbale signalen van de ander waarbij je de betekenis of gevolgen van die signalen aangeeft.

Theoretische gedeelte

Wat is non-verbale communicatie?

Waarom is non-verbale communicatie belangrijk tijdens observeren?

Non-verbale communicatie is universeel (dus overal hetzelfde).

Communicatieproces

Communiceren is het overdragen van informatie aan anderen. 

Je deelt je gedachten, ideeën en gevoelens. Communiceren gaat volgens een bepaald proces. Je noemt dit het communicatieproces. Tijdens dit proces is altijd sprake van een zender en een ontvanger. De zender en ontvanger wisselen voortdurend informatie uit. Deze informatie wordt steeds vertaald en geïnterpreteerd. Communicatie is dus een doorlopend proces van uitwisseling van informatie tussen jou en de cliënt.

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Soorten non-verbale communicatie

Non-verbale communicatie kun je onderverdelen in vijf categorieën:

- Peri-verbaal

- Para-verbaal

- Infra-verbaal

- Supra-verbaal

- Pre-verbaal.

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Soorten non-verbale communicatie

Peri-verbaal

De tijd en ruimte hebben invloed op je gedrag, dit noem je peri-verbaal. 

Para-verbaal

Para-verbale communicatie is communicatie die naast verbale en non-verbale communicatie plaatsvindt. De boodschap die je aan de ontvanger zendt, kan anders op hem overkomen door bijvoorbeeld de toon van je stem, je intonatie of je spreektempo. Hierbij gaat het er dus om hoe je iets zegt tegen de ander.

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Soorten non-verbale communicatie

Infra-verbaal

Infra-verbaal gaat over zaken die onbewust een rol spelen tijdens de communicatie. Denk bijvoorbeeld aan geuren en kleuren. Onbewust hebben deze dingen invloed op de manier waarop je communiceert met de cliënt of zijn sociaal netwerk. Zo kan een bepaalde geur bij een cliënt onbewust heel veel bij jou naar boven halen. De geur zorgt op dat moment voor een bepaalde stemming. 

Supra-verbaal

Supra-verbaal gaat over de boodschap die je uitzendt door middel van je uiterlijk. Via je kleding of bijvoorbeeld de auto die je rijdt laat je zien wie je bent of wilt zijn. 

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Soorten non-verbale communicatie

Pre-verbaal

Communiceren met lichaamstaal noem je pre-verbaal. Denk aan je houding, je manier van bewegen en je gezichtsuitdrukking. Door je houding zend je informatie naar de ontvanger over hoe je je voelt of hoe je ergens over denkt. 

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Kleine oefening

We gaan naar een fragment kijken, let op de non-verbale communicatie

Schrijf voor jezelf op

• Hoe interpreteer jij de eerste gezichtsuitdrukkingen in de eerste situatie (scene 1)?

• Hoe interpreteer jij het oogcontact (scene 2)? 

• Wat zeggen de handgebaren jou (scene 3)?

• Welke boodschap komt bij jou binnen (scene 5, 6)?

Opdracht I

Bedenk situaties uit je eigen omgeving en ervaring, waarin mensen op een verkeerd been werden gezet door de beeldvorming over hen en de interpretatie van hun gedrag door een ander.

Schrijf die situaties voor jezelf op.

Observeren is iets anders dan waarnemen. Waarnemen doe je altijd, observeren doe je in een bijzondere situatie. Wanneer je observeert, doe je dit altijd doelgericht en volgens een bepaalde methode. Je formuleert dus altijd vooraf het doel van je observatie. Je beschrijft wie, wat, waar en wanneer je gaat observeren. Observeren gaat altijd over het gedrag. Dat ga je onderzoeken. Wanneer je observeert, is het van belang dat je niet interpreteert. Je bent zo objectief mogelijk. Objectief observeren is moeilijk, omdat je je niet mag laten beïnvloeden door je eigen mening, ervaring of betrokkenheid. Je mag dus alleen naar de feiten kijken.

Opdracht II

Ga bij jezelf na of je je momenten kunt herinneren waarin anderen (ouders, leraren, vrienden) jouw intenties en bedoelingen verkeerd interpreteerden, zodat je voelde dat iemand een verkeerd beeld van jou had of kreeg aangereikt. Schrijf die situaties voor jezelf op.

Met het grootste deel van deze informatie doe je helemaal niets. Je eet bijvoorbeeld een boterham met kaas. Je proeft dit, maar je doet niets met deze informatie. Het is normaal. Ook tijdens je werk ben je steeds bezig met waarnemen. Maar hier is het van belang dat je dit bewust doet. Je kijkt steeds bewust naar wat er met de cliënt of in de groep gebeurt. Het helpt je om de cliënt beter te leren kennen. Je weet wat de cliënt nodig heeft en daarop pas je de begeleiding aan.

Opdracht licentie

Communicatie en gedrag

#01 Communicatie

Kritische beroepssituatie

Opdracht 16. Kritische beroepssituatie