Introductie Communicatie en Basiscommunicatie

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 1

Basis-communicatie

Lesdoel

Je bent bekend met de basisbegrippen m.b.t. communicatie

Wat is communiceren?

Communiceren is...

Het overdragen van informatie aan anderen. 

Communicatie gaat volgens een bepaald proces; het communicatieproces

Het communicatieproces

Je kan je boodschap ook overbrengen met een medium. Welke medium ken jij?

Denk aan:

- telefoontje

- WhatsApp

- Facebook

- Instagram

- Snap

In de zorg zijn er ook digitale volgsystemen - daarbij is de privacy en veiligheid gewaarborgd, maar kun je op afstand zien of er bijzonderheden zijn - bijvoorbeeld door meelezen in rapportage.

Ruis

• Ruis is een probleem dat ontstaat tijdens de communicatie. Het ontstaat als de boodschap die je zendt aan de ontvanger wordt vervormd en daardoor anders aankomt bij de ontvanger dan dat je bedoelde. 
• Ruis zorgt er dus voor dat jouw boodschap niet goed overkomt.

Wat kun je doen om ruis te voorkomen of te beperken?

Check bij de ander of de boodschap goed is aangekomen. "Is het duidelijk wat ik bedoel?" - "Heeft u iets van mij nodig".

Interne en externe ruis

• Interne ruis is ruis die in de boodschap zelf zit. De zender kan bijvoorbeeld niet goed uit zijn woorden komen of de ontvanger denkt net even aan iets anders en is daardoor afgeleid of taal van de ander niet begrijpen of door verwachtingen/ ideeën die je hebt over de ander.

• Externe ruis is een verstoring van de communicatie door factoren die zich buiten het communicatieproces bevinden. Denk bijvoorbeeld aan een smartphone die onverwacht afgaat tijdens een gesprek of binnenkomende WhatsApp-berichten die iemand toch snel even leest.

Het referentiekader

• Niet alleen ruis zorgt voor communicatieproblemen. Verschillende referentiekaders zorgen vaak ook voor problemen. 
• Het referentiekader is het geheel van waarden en normen, overtuigingen en verwachtingen die de zender en de ontvanger hebben. 
• Het referentiekader wordt gevormd door datgene wat je in je leven hebt meegemaakt.
• Je referentiekader is bepalend voor de manier van coderen en decoderen.

Communicatie-richtingen

Koppel de omschrijving naar het juiste aspect.....

Meerzijdige communicatie

Eenzijdige communicatie

Als je tijdens het communiceren zowel zender als ontvanger bent

Als je alleen zender of alleen ontvanger bent van de boodschap

Verbale en non-verbale communicatie 

Vijf communicatiecategorieën

Non-verbale communicatie kun je onderverdelen in vijf categorieën:

peri-verbaal

para-verbaal

infra-verbaal

supra-verbaal

pre-verbaal

Peri-verbaal 

Tijd en ruimte hebben invloed op je gedrag

Para-verbaal

Communicatie die naast verbale en non-verbale communicatie plaatsvindt.

(toon, intonatie, spreektempo)

Infra-verbaal

Gaat over zaken die onbewust een rol spelen tijdens de communicatie. 

(geuren en kleuren)

Supra-verbaal

Gaat over de boodschap die je uitzendt door middel van je uiterlijk.

Pre-verbaal

Communiceren met lichaamstaal

Wat is meta-communicatie?

1. Communicatie waarbij je je uit met woorden of geluiden
2. Communicatie tussen mensen zonder woorden
3. Communiceren over de communicatie
4. Communiceren over het doel van het gesprek

Geef een voorbeeld van metacommunicatie....

 Intern en extern metacommuniceren

• Bij interne metacommunicatie beoordeel je in jezelf je eigen communicatie. 

• Bij externe metacommunicatie bespreek je de manier waarop de communicatie verloopt samen met de ander met wie je op dat moment communiceert.

Aandachtspunten bij metacommunicatie (feedback)

Als je wilt metacommuniceren is het belangrijk dat je dit op een goede manier doet. Stel jezelf altijd drie vragen voordat je iets zegt:

• Is de reactie (die ik wil geven) waar?
• Is het aardig?
• Is het nodig?

Inhouds- en betrekkingsniveau

• Inhoudsniveau van communicatie > de communicatie die zich richt op de feiten die de zender verbaal communiceert.

• Betrekkingsniveau van communicatie > de communicatie die laat zien hoe je je voelt bij de communicatie.

Was er in het filmpje sprake van congruente communicatie?

Ja

Nee

Om geloofwaardig over te komen, moet je verbale communicatie aansluiten bij de non-verbale signalen die je geeft. In de gedragspsychologie spreekt men van congruente communicatie.

De basisbegrippen rondom communicatie zijn mij na deze les helder

Zeer eens

Eens

Neutraal

Oneens

Zeer oneens

Huiswerk

Maken verwerkingsopdrachten > Boek: communicatie en gedrag

• Opdracht 3: Wat is het?
• Opdracht 4: Waar of niet 
• Opdracht 6: Ruis

Lezen: Boek communicatie en gedrag

1.5 Verschillende aspecten tijdens communicatie