4.1 Consumptie

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Herhaling

Consumptie

H1 & H2

Behoeften

Er zijn twee soorten behoeften:

• Basisbehoeften
  
• Overige behoeften.
  

Behoeften:

mensen hebben behoefte aan goederen en diensten, dit noemen we behoeften.
Er zijn basisbehoeften (primaire behoeften) en luxebehoeften (secundaire behoeften). Normale behoeften die je niet nodig hebt om in leven te blijven horen ook bij de secundaire behoeften.

Consumenten kopen:

* goederen (deze zijn tastbaar, kun je aanraken)

* diensten (deze zijn niet tastbaar, kun je niet aanraken)

Niet-tastbaar en tastbaar 

Schaarste

Schaarse goederen

Vrije goederen

Vrije goederen

Zeewater, zonlicht en wind zijn niet schaars, het zijn vrije goederen.

Vrije goederen zijn vrij beschikbaar en er hoeven geen middelen ingezet te worden om ze te verkrijgen. Je hoeft er dus niet voor te betalen.

Giraal geld en chartaal geld

Chartaal geld = muntjes en biljetten (hint begint met de c van contant/cash)

Giraal geld = geld op een bankrekening

Functies van geld

Ruilmiddel

Rekenmiddel

Spaarmiddel

Directe ruil en 

indirecte ruil

Goederen tegen goederen ruilen = directe ruil.

Geld tegen een product  'ruilen' = indirecte ruil.

Directe ruil

Nationaal inkomen

Het nationaal inkomen zijn alle inkomens van de inwoners van ons land bij elkaar opgeteld.

Nationaal inkomen

Inkomen uit arbeid:

• Loon/Salaris
• Vakantietoeslag

• Eindejaarsuitkering
• Loon in Natura
• Prestatieloon

Inkomen uit bezit:

• Huur
• Pacht
• Winst
• Rente
• Dividend

Soorten inkomens

Inkomen uit arbeid

Inkomen uit bezit

Overdrachtsinkomen (zonder iets te doen)

overdrachtsinkomen

inkomen zonder tegenprestatie dat je ontvangt van de overheid

Wet koop op afstand

Bij aankopen via internet of een telefoon geldt de Wet koop op afstand. Je hebt een bedenktijd van 7 werkdagen nadat je het product thuis hebt ontvangen.

Warenwet

Warenwet zegt dat een product niet schadelijk mag zijn voor je gezondheid of veiligheid
NVWA controleert of iederen zich aan
de warenwet houdt!

Koopovereenkomst

Reclame

Reclame:

1. Commerciële reclame (doel om producten te verkopen):

• Soms in de vorm van sluikreclame (verborgen reclame)!

   2. Ideële reclame (reclame om gedrag te veranderen)

https://www.youtube.com/watch?v=gVpAsUDJYRM 

Koopgedrag

Je koopgedrag is de manier waarop je aankopen doet.

Je koopgedrag wordt bepaald door factoren als:

• je persoonlijke smaak;
  
• reclame;
  
• de verkoper;
  
• je vrienden en familie;
  
• je budget.

Koopgedrag jongeren

• makkelijk te beïnvloeden
• gezien hun leeftijd nog lang klant kunnen blijven
• veel geld te besteden hebben
• thuis veel invloed hebben op wat hun ouders kopen.

Marketingmix

Betalen

• Betalen met contant geld
• Elektronisch betalen (telefoon, internetbankieren etc)
•  Creditcard (je betaalt een maand lang niks en betaalt het later terug. Je leent in feiten dus tijdelijk geld van een bank) Daarom heet het ook credit (een lening)

Geldfuncties

Je kunt geld op een bankrekening zetten

• Als er geld op je bankrekening staat, heb je een creditsaldo. 
  

• Als je rood staat, heb je een debetsaldo. Wat is een debetsaldo eigenlijk?
  

Redenen om te sparen

Sparen voor een doel

Sparen uit voorzorg

Sparen voor rente

Spaarmotieven

Er zijn drie redenen om te sparen:

• sparen voor de rente;
• sparen voor een doel;
• sparen uit voorzorg.

Enkelvoudige interest

Bij enkelvoudige interest wordt alleen interest berekend over het beginkapitaal.

Samengestelde interest

Bij samengestelde interest krijg je niet alleen interest over het beginkapitaal maar ook over de eerder bijgeschreven rente.

Hoogte rentebedrag afhankelijk van:

• Hoogte van het spaarbedrag
• Rentepercentage
• Looptijd (hoelang zet je het geld op een rekening)
• Opnamekosten die je soms moet betalen (als je geld opneemt) 

2.4 Leren budgetteren (deel 1)

Budgetteren:

• het op elkaar afstemmen van je inkomsten en uitgaven

2.4 Leren budgetteren (deel 1)

Budgetteren:

• het op elkaar afstemmen van je inkomsten en uitgaven

Waarom zou je lenen?

Leenmotieven

Leenmotieven zijn redenen om te lenen:

• Je hebt een tijdelijk geldtekort
• Je moet een onvoorziene uitgave betalen.
• Je wil nu iets hebben en niet eerst sparen.

Maandtermijn lening

is rente en aflossing

Aflossen = geld terugbetalen 

dat je hebt geleend.

Rente=geld dat je extra betaald om het te mogen lenen

leenvormen

                  1. persoonlijke lening

                   2. doorlopend krediet

3. huurkoop

                   4. koop op afbetaling 

Kopen op afbetaling

Een zeer veel voorkomende vorm van CONSUMPTIEF KREDIET is kopen op afbetaling. 

Vaak betaal je dan een deel, bv 20% aan en de resterende 80% betaal je in termijnen terug. Er zijn twe vormen van koop op afbetaling die je moet kennen:

1. de standaard koop op afbetaling

2. huurkoop

Persoonlijke lening

Persoonlijke lening: het geleende bedrag krijg je in één keer in handen en betaal je terug in vaste termijnen voor aflossing en rente.

Koop op afbetaling

Huurkoop en leasing

Huurkoop: eigenaar na betaling laatste termijn

Leasing: huur van duurzaam gebruiksgoed over langere tijd

Doorlopend krediet

• Maximumbedrag/kredietlimiet
• In één keer of in delen
• Alleen interest over wat je leent
• Termijnen afbetalen
• Mag weer opnieuw opnemen

Doorlopend krediet.

Je mag tot een afgsproken bedrag lenen. Als je dan weer aflost dan mag je dat daarna weer lenen.

Soorten uitgaven

Inkomsten	€		Uitgaven	€
Loon	1.250		Boodschappen	400
Huurtoeslag	340		Huur	1.050
Rente	5		Kleding	125
Totaal	€ 1.595		Totaal	€ 1.575

Soorten Uitgaven:
Dagelijkse uitgaven
Vaste lasten
Incidentele uitgaven

Wat kan je uitgeven?

Vaste lasten                                                                                                Regelmatig terugkerende uitgaven.

Huishoudelijke uitgaven                                                                            dagelijkse boodschappen en uitgaven voor                                persoonlijke verzorging

Incidentele uitgaven

Dit zijn onverwachte uitgaven.

Voor deze uitgaven moet vaak gespaard worden,

bijvoorbeeld een reparatie aan de auto

NIBUD

Nibud = Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting

• onderzoek naar inkomsten en uitgaven van mensen
• advies geven over omgaan met geld

Reserveren

Reserveren = sparen 

Budgetteren

het op elkaar afstemmen van je inkomsten en uitgaven