4.4 Samen leven

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

4.4 Samen leven

In dit hoofdstuk:

4.1 - Prikkels en gedrag

4.2 - Leren

4.3 - Lichaamstaal

4.4 - Samen leven

4.5 - Samenhang: De mierenkolonie

leerdoelen

- De leerling kan uitleggen hoe dieren in een groep kunnen samenwerken. 

- De leerling kan uitleggen hoe dieren de baas kunnen zijn

- De leerling weet wat rangorde is en belang ervan 

- De leerling kunnen uitleggen hoe dieren een partner vinden

4.3 - Lichaamstaal

Wat zijn voorbeelden van signalen?

Waar of niet waar?
Twee verschillende soorten begrijpen elkaars non-verbale gedrag altijd

1. Waar
2. Niet waar

Mensen snappen elkaars lichaamstaal door te kijken naar ogen, neus en mond

1. Waar
2. Niet waar

Wat maakt dat wij (mensen) jonge dieren schattig vinden?

1. Schattige signalen
2. Inwendige signalen
3. Overdreven signalen
4. Sleutel signalen

4.4 Samen leven

Paragraaf 4.4

Dieren in groepen werken met elkaar

samen.

Het samenwerken gaat het beste als

er een taakverdeling is.

Voorbeeld: een groep ganzen,

een aantal ganzen staan op de 

uitkijk, de rest kan eten, daarna wisselen ze elkaar af.

Paragraaf 4

Veel groepsdieren werken samen

Samenwerking gaat het best als er een 

taakverdeling is, dus als het duidelijk is 

wie wat doet.

Bij een taakverdeling is het ook belangrijk 

dat iedereen zich aan de regels houdt. 

Paragraaf 4

Een groep dieren heeft vaak een leider.

De leiders in een groep zijn dominant 

over de rest van de groep.

De rest van de groep is onderdanig 

aan de leiders.

Paragraaf 4

Als er in een groep dominante en 

onderdanige dieren zijn en elk dier 

zijn plaats kent, dan heet dat rangorde.

Kippen hebben ook een duidelijke 

rangorde, de zogenaamde pikorde.

Paragraaf 4

Dreigen: bepalen wie de sterkste is 

zonder dat je gaat vechten.

Overspronggedrag: gedrag dat heel 

normaal is alleen niet past bij het moment.

Komt bij mensen en dieren voor!

Paragraaf 4

Het gedrag waarmee dieren een partner

lokken en 'versieren' heet baltsgedrag.

Bij baltsgedrag is ook sprake van 

overdreven signalen.

De functie van balts is voorbereiding 

op de paring.

Mensen baltsen ook, al noem je dat meestal versieren. 

Vragen

Wat is een reden voor dieren om in een groep te leven?

Hoe heet een dier dat de baas is?

1. Dominant
2. Onderdanig

Een dominant dier...(kies het beste antwoord)

1. Staat altijd onderaan de rangorde
2. Staat altijd bovenaan de rangorde
3. Staat altijd boven een onderdanig dier
4. Valt buiten de rangorde

Een kat die blaast naar een andere kat, en zich dan begint te likken, vertoont...

1. Alleen dreiggedrag
2. Alleen overspronggedrag
3. Eerst overspronggedrag en dan dreiggedrag
4. Eerst dreiggedrag en dan overspronggedrag

Een paringsdans is een voorbeeld van...

1. Dreiggedrag
2. Overspronggedrag
3. Baltsgedrag
4. Omgericht gedrag

Zelfstandig aan de slag

Ga aan de slag met hoofdstuk 4.4