§6.3 besluitvormingsmodellen

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Wat gedaan? 

Representatie

Representativiteit

Afspiegelingsmodel

Rolmodel

Partijenmodel

Wie spelen er een hoofdrol bij policy?

Actoren

Politieke partijen 

- recrutering en selectiefunctie

- mobilisatie

- Articulatie

- Aggregatie

- Communicatie

Actoren

Pressiegroepen

Pressie- en actiegroepen kunnen verschillende dingen doen om aandacht te trekken:

Lobbyen bij politici en politieke partijen.

Demonstreren

Publiciteitscampagne voeren via de massamedia

Sleutelposities in belangrijke commissies e.d. in handen krijgen

Bezwaarschriften indienen

Burgerlijke ongehoorzaamheid door de wet te overtreden (vaak voor groot probleem als racisme e.d.)

Actoren media

- Commercieel

- Berichtgeving = persoonlijker

- Meer sprake van mediahypes

- Selectiefunctie (poortwachter) 

Framing en issue ownership

www.vpro.nl

1. Aggregatie
2. Rekrutering
3. Communicatie
4. Articulatie

§6.3 Besluitvormingsmodellen en actoren. 

pagina 106

3 Modellen

Systeemmodel

Barrièremodel

Stromenmodel

Tekst

De petitie voor de 'sleepwet' werd in 2017 ruim 400.000 keer ondertekend. Bij welke stap van omzetting hoort deze actie?

De petitie voor de 'sleepwet' werd in 2017 ruim 400.000 keer ondertekend. Bij welke stap van omzetting hoort deze actie?

1. Politieke agendavorming
2. Beleidsvoorbereiding
3. Beleidsbepaling
4. Geen een

Welke factoren hebben allemaal invloed op de omgeving waarin policy zich afspeelt?

6.3 Omgevingsfactoren

Er zijn zes soorten nationale omgevingsfactoren:

Economische factoren , zoals de conjunctuur, hebben invloed op input en output. Het heeft invloed op het soort eisen dat gesteld wordt, maar bij een betere economische situatie kan de overheid ook meer problemen oplossen.

Culturele factoren. Politieke speelruimte wordt beperkt door dominante normen en waarden (zichtbaar in gevoelige kwesties als abortus etc.) . In de politiek zijn we gewend coalities te vormen en compromissen te sluiten (consensuspolitiek of poldermodel).

Demografische factoren . Zo staat de politieke agenda nu vol met dingen die te maken hebben met de vergrijzing. Doordat aan zulke kwesties ook veel geld besteed wordt, hebben andere beleidsterreinen hebben minder geld om problemen op te lossen.

Geografische factoren . We zijn een handelsland geworden, dus veel projecten die hiermee te maken hebben, zoals Tweede Maasvlakte en uitbreiding Schiphol, krijgen prioriteit.

Technologische mogelijkheden . Des te meer mogelijkheden, des te beter de bestrijding van een probleem (bijv. DNA-technologie voor criminaliteitsbestrijding)

Sociale omstandigheden. In een zeer verdeelde klassensamenleving (sociaal-economisch en/of cultureel) is het voor politici moeilijker maatschappelijk draagvlak te vinden voor beslissing.

Er zijn drie soorten internationale omgevingsfactoren:

Internationale organisaties, zoals de NAVO en de EU, scheppen verschillende verplichtingen en dwingen Nederland mee te werken aan Europese/ wereldlijke problemen, zodat nationale problemen minder aandacht krijgen.

Internationale verdragen , zoals het EVRM en het Vluchtelingenverdrag, dwingen Nederland bepaalde dingen te doen, terwijl de bevolking het er niet mee eens is( bijv. vluchtelingen opnemen).

Internationale ontwikkelingen moeten ongevraagd veel aandacht krijgen. Denk hierbij aan terrorisme, klimaatverandering, wereldeconomie etc. Dit gaat ten koste van nationale problemen.

Omgevingsfactoren

1. Economische factoren , zoals de conjunctuur, hebben invloed op input en output. 

2. Culturele factoren. Politieke speelruimte wordt beperkt door dominante normen en waarden 

3. Demografische factoren 

4. Geografische factoren . 

5. Technologische mogelijkheden . 

6. Sociale omstandigheden. I

Internationale organisaties, zoals de NAVO en de EU, scheppen verschillende verplichtingen en dwingen Nederland mee te werken aan Europese/ wereldlijke problemen, zodat nationale problemen minder aandacht krijgen.

Internationale verdragen , zoals het EVRM en het Vluchtelingenverdrag, dwingen Nederland bepaalde dingen te doen, terwijl de bevolking het er niet mee eens is( bijv. vluchtelingen opnemen).

Internationale ontwikkelingen moeten ongevraagd veel aandacht krijgen. Denk hierbij aan terrorisme, klimaatverandering, wereldeconomie etc. Dit gaat ten koste van nationale problemen.

Omgevingsfactoren deel 2

Er zijn drie soorten internationale omgevingsfactoren:

- Internationale organisaties, zoals de NAVO en de EU, scheppen verschillende verplichtingen en dwingen Nederland mee te werken aan Europese/ wereldlijke problemen. 

- Internationale verdragen , zoals het EVRM en het Vluchtelingenverdrag, dwingen Nederland bepaalde dingen te doen, terwijl de bevolking het er niet mee eens is( bijv. vluchtelingen opnemen).

- Internationale ontwikkelingen moeten ongevraagd veel aandacht krijgen. Denk hierbij aan terrorisme, klimaatverandering, wereldeconomie etc. Dit gaat ten koste van nationale problemen.

Barrièremodel

In verschillende fases moeten barrières genomen worden om tot nieuw beleid te komen.

Sommige actoren hebbn de macht om barrières te kunnen nemen: realisatiemacht

Andere actoren zullen proberen te verhinderen dat er een nieuwe wet of maatregelkomt. Zij hebben hindermacht. 

Barrièremodel van Bachratz en Barach (theorie)

Figuur op blz 110

Barrièremodel

De verschillende barrières die genomen moeten worden:

1. (H)erkennen van het probleem: pas als een of meerdere partijen een probleem (h)erkennen is er sprake van een politiek probleem
2. Afwegen van wensen en verlangens: agenda-setting
   
3. Besluitvorming: het beleid wordt bepaald
   
4. Uitvoering: het uitvoeren van het beleid door ambtenaren, hiervoor is wel draagvlak nodig. Als dat er bijvoorbeeld niet is, kan gebruik gemaakt worden van hindermacht.
   

1. 
   

Barrièremodel van Bachratz en Barach (praktijk)

Figuur op blz 111

Barriere; hoe te nemen?

Realisatiemacht: Sommige actoren hebben de (politieke) macht om een barrière te nemen. 

Hindermacht: Anderen hebben juist de macht om te verhinderen dat een ander de barrière neemt. 

Stromenmodel

Dit model gaat uit van een toevallige samenloop van drie stromen:

1. Een probleemstroom
2. Een oplossingenstroom
3.  De partijenstroom (actoren)

De drie stromen moeten als een rivier bij elkaar komen om het probleem aan te kunnen pakken.

Als partijen een probleem willen aanpakken en er een oplossing is, kan er een besluit worden genomen over het beleid. Dit noemen we een window of opportunity.

Het momentum is belangrijk.

Stromenmodel

Het stromenmodel heeft drie verschillende stromingen:

1. Problemenstroom

2. Oplossingenstroom

3. Partijenstroom

Dit is een samenvatting van paragraaf 3

Opdracht 18