4H - BIO - Th 1 - Bs 1 en 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Biologie

Deze les

 Voorstellen

 Wat mee?

 Planning aankomend jaar

 Start biologie

Wat mee?

• Boek Biologie Voor Jou 4A (handboek/opdrachtenboek)
  
•  Pen en potlood
  
•  Schrift
  
•  Binas
  

Planning aankomend jaar

4 HAVO

Thema 1 ‘Inleiding in de biologie’

Basisstof 1 ‘Wat is biologie?’

Niveaus binnen de biologie

Organisatieniveau is een niveau waarop het leven kan worden bestudeerd

Dit kan van heel klein (cel) tot heel groot (biosfeer)

   Kleinste biologische eenheid.

Vb. DNA -> groot molecuul.
         

Molecuul 

Celorganellen

Deel van een cel dat naar bouw en functie apart is te onderscheiden.

 

Is omgeven door een membraan.

De celkern is een voorbeeld van een organel

Cel

Laagste niveau waar zelfstandig leven mogelijk is.

Weefsel

• = groep cellen met dezelfde vorm en functie, die met elkaar verbonden zijn.
  

• Enkele voorbeelden: 
  
• Bindweefsel
  
• Spierweefsel
  
• Beenweefsel
  
• Kraakbeenweefsel
  

Orgaan

= een deel van een organisme met een specifieke bouw en functie.

Kan bestaan uit één of meerdere weefsels.

• Blad (plant)
  
• Paddenstoel (schimmel)
  
• Hart (dier)
  

Orgaanstelsel

= het geheel van organen die samen zorgen voor één of meerdere functies.

Bestaan altijd uit meerdere organen.

Enkele voorbeelden:

Spijsverteringsstelsel, Bloedvatenstelsel, 

Zenuwstelsel, Bottenstelsel

Organisme

= Een levend wezen die ‘alle’ levensverschijnselen bezit.

Enkele voorbeelden: 

• Spitsmuis
  
• Den
• Snoek
• Zeearend

Populatie

Populatie = Een groep organismen van hetzelfde soort binnen een bepaald gebied, die zich onderling voortplanten.

Levensgemeenschap

Levensgemeenschap = alle populaties binnen een bepaald gebied, die al dan niet interactie hebben met elkaar.

Ecosysteem

Ecosysteem = alle biotische en abiotische factoren binnen een bepaald gebied en de interacties daartussen.

Biosfeer

Biosfeer = alle ecosystemen van de aarde samengenomen.

Sleep de organisatieniveaus van groot naar klein, van boven naar beneden, naar de vakjes aan de rechterkant.

celorganellen

cellen

weefsels

organen

orgaanstelsels

organismen

atomen

moleculen

ORGANEN

CELLEN

WEEFSELS

rode bloedcel

eicel

dijbeenspier

hart

kraakbeenrondom de kop van je dijbeen

botgedeelte van het dijbeen

 Welk plaatje geeft een levenscyclus weer en welk plaatje een levensloop?

Bij welk plaatje gaat het over een individu en bij welk plaatje over de soort?

LEVENSLOOP

Ontstaan

Groei en ontwikkeling

Voortplanting

Dood gaan

(INDIVIDU)

LEVENSCYCLUS

Ontstaan

Groei en ontwikkeling

Voortplanting

Nieuwe generatie ontstaat

etc.

(SOORT)

Oefenen

Maak opdracht 1 t/m 9 van 1.1

Pagina 10

Fluisterend

Nakijken

Maak opdracht 1 t/m 9 van 1.1

Pagina 10

Fluisterend

organisme

levensverschijnselen

stofwisseling

enzymen

dood

levenloos

verschijnselen die laten zien dat je leeft

levende wezens

dingen die nooit geleefd hebben

versnelt een chemische reactie

alle chemische reacties in een organisme

organisme dat geen levensverschijnselen meer vertoond

Emergente eigenschappen

• Lopen / zingen kun je wel waarnemen bij een organisme. Maar niet op een kleiner niveau. Bijvoorbeeld op celniveau/ orgaanstelselniveau.
• De meiose kun je waarnemen op het niveau cel, maar niet op het niveau populatie.
  
• Klimaatverandering kun je waarnemen binnen een ecosysteem, maar niet op niveau van de celorganel; bladgroenkorrel