Examentraining schrijfvaardigheid

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

Examentraining schrijfvaardigheid

Aan het eind van deze training

Leerdoelen:

• Weet je wat er van je verwacht wordt bij je schrijfexamen
• Kun je zelfstandig een betoog of beschouwing schrijven

Wat weet je al over

een betoog en beschouwing?

This is a mindmap

Het doel van een betoog is?

1. De lezer een zelf een mening laten vormen
2. De lezer informeren
3. De lezer overtuigen
4. De lezer tot handelen aanzetten

Bij een beschouwing sluit je de inleiding af met een?

1. Hoofdvraag
2. Stelling
3. Toekomstverwachting
4. Anekdote

Jouw eigen mening geef je in een beschouwing in?

1. De inleiding
2. De conclusie
3. De kern
4. Je geeft je eigen mening niet

In een betogende tekst geeft de auteur een mening

1. waar
2. niet waar

Richtlijnen schrijfopdracht

De schrijfopdracht kent twee onderwerpen met een aantal teksten. Per onderwerp zijn er twee opdrachten, dus vier

in totaal. Je kiest één opdracht van de vier opdrachten. Je geeft boven je tekst duidelijk aan voor welke opdracht je gekozen hebt door de letter van de opdracht te noteren. 

Mogelijkheden zijn:

A. Je schrijft een betoog over onderwerp 1.

B. Je schrijft een beschouwing over onderwerp 1.

C. Je schrijft een betoog over onderwerp 2.

D. Je schrijft een beschouwing over onderwerp 2.

Als je voor een betoog kiest, neem je de volgende

informatie-elementen op:

1. Een inleiding waarmee je de aandacht van de lezers trekt en waarin je jouw standpunt aan de orde stelt.

2. Twee (havo) of drie (vwo) argumenten die pleiten voor jouw standpunt. Je gebruikt daarbij een relevant citaat uit de bijgeleverde

bronnen. Dit citaat zet je tussen aanhalingstekens.

3. Een tegenargument (havo) of twee tegenargumenten (vwo) waarvan je er één weerlegt. Ook hier gebruik je een relevant citaat uit de bijgeleverde bronnen. Dit citaat zet je tussen aanhalingstekens.

4. Een slot met een conclusie die aansluit bij jouw standpunt

Als je voor een beschouwing kiest, neem je de volgende

informatie-elementen op:

1. Een inleiding waarmee je de aandacht van de lezers trekt en waarin je het verschijnsel beschrijft. Je sluit de inleiding af met de hoofdvraag.

2. Een visie van voorstanders onderbouwd met twee (havo) of drie (vwo) argumenten. Je gebruikt daarbij een relevant citaat uit de bijgeleverde bronnen. Dit citaat zet je tussen aanhalingstekens.

3. Een visie van tegenstanders onderbouwd met twee (havo) of drie (vwo) argumenten. Je gebruikt daarbij een relevant citaat uit de bijgeleverde bronnen. Dit citaat zet je tussen aanhalingstekens.

4. Een samenvattend slot waarin je jouw eigen visie opneemt.

Bij een betoog geef je meerdere argumenten om je standpunt te onderbouwen

1. Ja
2. Nee

Hoeveel argumenten tegen geef je in je betoog

Een relevant citaat zet je in je tekst

1. met bronvermelding
2. met een streep eronder
3. tussen aanhalingstekens

LET EROP

 dat je een pakkende en passende titel bedenkt;

– dat je aansluit bij het publiek;

– dat je een duidelijke alinea-indeling laat zien;

– dat je minstens drie tussenkopjes van maximaal zes

woorden bedenkt;

– dat je let op zinsbouw, stijl, spelling en interpunctie;

– dat je minimaal 600 en maximaal 750 woorden gebruikt.

BEGRIPPENLIJST

ARGUMENTATIEVE VAARDIGHEDEN

Betogende tekst (betoog)

Een tekst of tekstgedeelte waarin de schrijver of spreker een beargumenteerd standpunt inneemt. Het betoog heeft als doel de lezer van het standpunt te overtuigen.

Beschouwende tekst (beschouwing)

Een tekst of tekstgedeelte waarin de schrijver of spreker interpretaties, verklaringen en opinies ter overweging aanbiedt. De beschouwing heeft als doel de lezer over een kwestie te laten nadenken. Een beschouwing kan ook de argumenten voor en tegen een of meer standpunten behandelen, maar is er niet op gericht de lezer voor een van die standpunten te winnen.

Standpunt/stelling

Een uitspraak die op twijfel of tegenspraak stuit of zou kunnen

stuiten volgens de schrijver of spreker. Ook: stelling(name),

bewering, mening. Een standpunt kan in een tekst impliciet zijn: dat wil zeggen dat het standpunt niet in de tekst is

geformuleerd maar er wel uit afgeleid kan worden.

Argument

Een uitspraak waarmee een schrijver of spreker een

standpunt onderbouwt.

Een argument dient om het standpunt aanvaardbaar

of aanvaardbaarder te maken; de bedoeling ervan is

de twijfelaars of tegenstanders te overtuigen van het

standpunt

Tegenargument

Een uitspraak waarmee een schrijver of spreker een standpunt ontkracht of een argument probeert te weerleggen of te ontkrachten.

Een tegenargument dient om een standpunt of een argument minder aanvaardbaar te maken.

Tegenargument en weerlegging

Tegenargument: ontkracht het standpunt of een argument.

Weerlegging: je ontkracht een argument

Argumentatie

Het standpunt en het geheel van argumenten dat het standpunt ondersteunt (argumenten) of ontkracht (tegenargumenten)

Aanvaardbaarheid van argumentatie

Argumentatie is aanvaardbaar als

– de gegeven argumenten op zichzelf aanvaardbaar en

relevant zijn,

– de argumenten onderling consistent zijn,

– de argumenten samen toereikend zijn voor het

ingenomen standpunt.

Aanvaardbaarheid van feitelijke uitspraken

Een feitelijke uitspraak is aanvaardbaar voor de lezer of gesprekspartner

– wanneer hij in overeenstemming is met zijn of haar kennis van de wereld of

– wanneer hij direct controleerbaar is en daarbij waar blijkt te zijn of

– wanneer hij afkomstig is van een betrouwbare bron.

Aanvaardbaarheid van waarderende uitspraken

Een waarderende uitspraak is aanvaardbaar wanneer hij

in overeenstemming is met de kennis en opvattingen de

beoordelaar.

Toereikendheid van argumentatie

Argumentatie is toereikend (of voldoende) wanneer het

geleverde argument of de geleverde argumenten samen een standpunt aanvaardbaar maken.

Schrijfplan

In het schrijfplan bedenk je eigenlijk alle informatie voordat je het betoog of de beschouwing echt gaat schrijven. 

Schrijfplan

Waarom een schrijfplan?

Voordelen van een schrijfplan

Door van tevoren na te denken over wat je wilt gaan schrijven, creëer je overzicht

Door steekwoorden op te schrijven, heb je meteen een idee voor je tussenkopjes

De kans dat je vastloopt tijdens het schrijven is kleiner 

Door je geschreven tekst naast je schrijfplan te leggen, weet je of je iets vergeten bent

Schrijfplan

Schrijfplan

Nu je weet waarom je een schrijfplan kunt gebruiken:

moet je een schrijfplan gebruiken?

Nee

Is er nog iets anders dat je nodig hebt om zelf te gaan schrijven?

Aan de slag

Zelf een schrijfopdracht maken:

• Lees de algemene instructie goed door
  
• Lees de inleiding van onderwerp 1 en 2
  
• Kies je onderwerp
• Lees de opdracht en kies A, B, C of D (schrijf deze op je blad!)

Aan de slag

Zelf een schrijfopdracht maken:

• Lees nu de teksten die je kunt gebruiken goed door en onderstreep mogelijke citaten
  
• Maak een schrijfplan
• Begin met schrijven
• Denk aan het opschrijven van het aantal gebruikte woorden!

Evaluatie lesdoel

Je weet het verschil tussen een beschouwing en een betoog

Je weet wat je kunt verwachten bij je schrijfexamen

Je weet waar je meer oefenmateriaal kunt vinden

www.duo.nl