H1 P4 Mengsels

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Scheikunde mavo3

Hoofdstuk 1.4

Mengsels

Soorten mengsels

verschillende mengsels:

    - Oplossing

     - Suspensie

- Emulsie

3 belangrijke mengsels

suspensie

oplossing

emulsie

Voorbeelden van oplossingen zijn: 

drinkwater, suikerwater, pekel, limonade, wijn, bier, jenever, spiritus en azijn. 

  

Voorbeeld: glucose in water oplossen  

glucose (s) → glucose (aq)  

  

Oplossing

oplosmiddel   

bijvoorbeeld: water, alcohol, wasbenzine, aceton

opgeloste stof : gas, vloeistof, vaste stof

!  Een oplossing is altijd helder, maar kan een kleur hebben

Oplossing

Oplossing:

• Een vaste stof lost volledig op in een oplosmiddel. Bv: water, suiker of zout in water.

• Een vloeistof mengt volledig met een oplosmiddel. Bv: alcohol in water(spiritus) en waterstofperoxide in water (haar bleekmiddel) en azijnzuur in water (azijn).

• Een gas mengt volledig met een oplosmiddel. Bv: koolstofdioxide in water (in bier en cola).
  

Kenmerken van een oplossing:

• Helder.
  
• Doorzichtig.
  
• Kan gekleurd zijn.
  

Oplosmiddel

 De vloeistof waarin een bepaalde stof is opgelost is het oplosmiddel.  

Water wordt hiervoor het meest gebruikt.

Opgeloste stof

 De stof die wordt opgelost in een geschikt oplosmiddel.

Bijvoorbeeld suiker in thee, of koolzuurgas in limonade

De temperatuur van het oplosmiddel beïnvloedt de oplosbaarheid

hoge temperatuur:   vaste stoffen lossen beter op

gassen lossen slechter op. 

Denk maar aan het koken van 

water. 

lage temperatuur:  vaste stoffen lossen slechter op

gassen lossen beter op. Koud bier heeft meer koolzuur dan lauw bier

suspensie

Suspensie

Belangrijk kenmerken van een suspensie zijn:

• Het is troebel 
• Er zweven overal vaste stofdeeltjes (niet opgelost) in de vloeistof.
• Als een suspensie een tijdje blijft staan, zakken alle vaste stofdeeltjes naar de bodem (=bezinken).

Oplossing (Thee)

Suspensie (Krijt in water)

Welke verschillen zie je tussen de beide mengsels?

Voorbeelden van suspensies: 

• Verf   = een suspensie van kleurstoffen in water of terpentijn  
•  
• Roomijs (bevroren) = een suspensie van microscopische  (vaste) ijskristallen in room  
•  
• Sinaasappelsap = een suspensie van vruchtvlees in vruchtensap  
•  
• Krijtwater   = een suspensie van fijnverdeeld krijt in water. 
•  
• Modder   = een suspensie van zand en water.
•  
• Klei      = steendeeltjes in wate

 

Oplossingen

• Helder en doorzichtig
• Kleurloos of gekleurd
• Mengsel vaste stof met vloeistof. 
• Mengsel vloeistof met een vloeistof. 
• Mengsel gas met een vloeistof
  

Suspensies

• Troebel
• Altijd gekleurd of wit
• Mengsel niet opgeloste vaste stof en een vloeistof
  

Emulsie

• Mengsel verschillende vloeistoffen
  
• Troebel
  
• Tweelagensysteem
  
• Emulgator
  

Voorbeelden emulsies:

• Boter
• Mayonaise
• Zonnebrandcreme
• Halvarine, 
• crème, gesmolten roomijs en melk

Al deze emulsies bevatten een emulgator om goed gemengd te blijven

- Olie

- Water

Emulsie

Ontmengen

Emulgator

Emulsie

emulgator

Een emulgator zorgt ervoor, dat een emulsie niet gaat ontmengen.

Voorbeeld:
eigeel (in mayonaise)

Zeep

Met enkel water kan veel worden schoongemaakt, maar soms heb je aan alleen water niet genoeg! Bijvoorbeeld als je vette handen hebt, dit komt doordat vetten en oliën niet met elkaar mengen... Zeep kan uitkomst bieden, want...   

zeep is een emulgator! 

Resumerend

(kort samengevat)

blauw = oplossing

rood = emulsie

wit = suspensie

Een suspensie is

1. helder.
2. troebel.

Welk mengsel is verf?

1. een oplossing
2. een suspensie
3. een emulsie

Welk mengsel is mayonaise?

1. oplossing
2. suspensie
3. emulsie

Cola is een

1. suspensie.
2. oplossing.

Modderwater is een

1. suspensie.
2. oplossing.
3. emulsie.

Een oplossing is altijd

1. helder.
2. troebel.

Welk soort mengsel is dit?

1. oplossing
2. suspensie
3. emulsie

Een gezichtsmasker is een

1. suspensie.
2. emulsie.
3. oplossing.
4. nevel.

Een emulsie is troebel en..

1. geel.
2. gekleurd.
3. wit.
4. doorzichtig.

Spa rood is een

1. suspensie.
2. emulsie.
3. oplossing.
4. nevel.

Olie met azijn gemengd
is een

1. oplossing.
2. suspensie.
3. emulsie.

Thee is een voorbeeld van een

1. emulsie
2. oplossing
3. suspensie

Slagroom is een

1. oplossing
2. suspensie
3. emulsie
4. geen van deze

Melk is een voorbeeld van een

1. emulsie.
2. oplossing.
3. suspensie.

Welk mengsel is alcohol in
water?

1. oplossing
2. suspensie
3. emulsie

Helder zeewater is een

1. suspensie.
2. emulsie.
3. oplossing.
4. legering.

Slootwater is een

1. suspensie.
2. emulsie.
3. oplossing.
4. schuim.

Welke figuur hoort bij een
water-in-olie emulsie

1. 
2. 

Hoe noem je het afwasmiddel?

1. Emulsie
2. Emulgator

Welk mengsel?
Vruchtenconcentraat in
water

1. oplossing
2. suspensie
3. emulsie

Welke stof is geen emulgator?

1. zeep
2. eigeel
3. vet