Scheikunde mavo3 H1.4

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Scheikunde mavo3

Hoofdstuk 1.4

Mengsels

Soorten mengsels

verschillende mengsels:

    - Oplossing

     - Suspensie

- Emulsie

3 belangrijke mengsels

suspensie

oplossing

emulsie

Oplosmiddel

Oplossingen 

De vloeistof waarin een bepaalde stof is opgelost is het oplosmiddel.  

Water wordt hiervoor het meest gebruikt.

Voorbeelden van oplossingen zijn: 

drinkwater, suikerwater, pekel, limonade, wijn, bier, jenever, spiritus, azijn en lucht. 

 

 

Voorbeeld: glucose in water oplossen  

glucose (s) → glucose (aq)  

  

Oplossing

oplosmiddel   

bijvoorbeeld:          water, alcohol, wasbenzine, aceton

opgeloste stof

 gas,   vloeistof,   vaste stof

Een oplossing is altijd helder!

oplossing

Oplossing:

• Een vaste stof lost volledig op in een oplosmiddel. Bv: suiker in water of zout in water.

• Een vloeistof mengt volledig met een oplosmiddel. Bv: alcohol in water(spiritus) en waterstofperoxide in water (haar bleekmiddel) en azijnzuur in water (azijn).

• Een gas mengt volledig met een oplosmiddel. Bv: koolstofdioxide in water (in bier en cola).
  

Kenmerken van een oplossing:

• Helder.
  
• Doorzichtig.
  
• Kan gekleurd zijn.
  

Drie soorten oplossingen:

Een vloeistof(oplosmiddel) en een vaste stof: 

Oplossing: helder mengsel, vaste stof lost op in de vloeistof 

 

Twee of meer vloeistoffen samen: 

Oplossing: helder mengsel, ene vloeistof lost op in de andere 

 

Een vloeistof(oplosmiddel) en een gas: 

Oplossing: helder mengsel, gas lost op in de vloeistof, bv.      spuitwater. 

De temperatuur van het oplosmiddel beïnvloedt de oplosbaarheid

hoge temperatuur:   vaste stoffen lossen beter op

gassen lossen slechter op

lage temperatuur:  vaste stoffen lossen slechter op

gassen lossen beter op

Als de temperatuur van het oplosmiddel wordt verhoogd, wat gebeurt er dan met de oplosbaarheid?

suspensie

Suspensie = troebel

Suspensie

Een mengsel van een vloeistof en niet opgeloste vaste stof, noem je een suspensie.

Een suspensie is altijd troebel 

Wat wil dat zeggen?

Kenmerken van een suspensie:

• Suspensie is altijd troebel.
• Er zweven overal vaste stofdeeltjes (niet opgelost) in de vloeistof.
• Als een suspensie een tijdje blijft staan, zakken alle vaste stofdeeltjes naar de bodem (=bezinken).

Suspensie = troebel

Vaste stof opgelost in een vloeistof

Oplossing (Thee)

Suspensie (Krijt in water)

Welke verschillen zie je tussen de beide mengsels?

Resumerend

(kort samengevat)

blauw = oplossing

rood = emulsie

wit = suspensie

Voorbeelden van suspensies: 

  Verf   = een suspensie van kleurstoffen in water of terpentijn  

 

Roomijs (bevroren) = een suspensie van microscopische 

      (vaste) ijskristallen in room  

 

Sinaasappelsap = een suspensie van vruchtvlees in 

      vruchtensap  

 

Appelsap   = een suspensie van o.a. appels en water. 

 

Krijtwater   = een suspensie van fijnverdeeld krijt in water. 

 

Modder   = een suspensie van zand en water. 

 

Klei      = steendeeltjes in water 

 

Oplossingen

• Helder en doorzichtig
• Kleurloos of gekleurd
• Mengsel vaste stof met vloeistof. 
• Mengsel vloeistof met een vloeistof. 
• Mengsel gas met een vloeistof
  

Suspensies

• Troebel
• Altijd gekleurd of wit
• Mengsel niet opgeloste vaste stof en een vloeistof
  

Emulsie

Emulsie

• Mengsel verschillende vloeistoffen (water en olie/vet)
  
• Troebel
  
• Emulgator, nodig om te mengen (zonder emulgator is het tweelagensysteem)

Voorbeelden emulsies:

• Boter
• Mayonaise
• Zonnebrandcreme
• Halvarine, 
• crème, gesmolten roomijs en melk

Al deze emulsies bevatten een emulgator om goed gemengd te blijven

- Olie

- Water

Emulsie

- Olie

- Water

Emulsie

Ontmengen

Emulsie

- Olie

- Water

Emulsie

Ontmengen

Emulgator

Emulsie

emulgator

Een emulgator zorgt ervoor, dat een emulsie niet gaat ontmengen.

Voorbeeld:
eigeel (in mayonaise)

Zeep

Met enkel water kan veel worden schoongemaakt, maar soms heb je aan alleen water niet genoeg! Bijvoorbeeld als je vette handen hebt, dit komt doordat vetten en oliën niet met elkaar mengen... Zeep kan uitkomst bieden, want...   

zeep is een emulgator! 

emulgator

Een emulgator zorgt ervoor, dat een emulsie niet gaat ontmengen.

voorbeelden:

zeep

eigeel (in mayonaise)

Een suspensie is

1. helder.
2. troebel.

Welk mengsel is verf?

1. een oplossing
2. een suspensie
3. een emulsie

Welk mengsel is mayonaise?

1. oplossing
2. suspensie
3. emulsie

Cola is een

1. suspensie.
2. oplossing.

Modderwater is een

1. suspensie.
2. oplossing.
3. emulsie.

Een oplossing is altijd

1. helder.
2. toebel.

Welk soort mengsel is dit?

1. oplossing
2. suspensie
3. emulsie

Een gezichtsmasker is een

1. suspensie.
2. emulsie.
3. oplossing.
4. nevel.

Een emulsie is troebel en..

1. geel.
2. gekleurd.
3. wit.
4. doorzichtig.

Spa rood is een

1. suspensie.
2. emulsie.
3. oplossing.
4. nevel.

Olie met azijn is een

1. oplossing.
2. suspensie.
3. emulsie.

Thee is een voorbeeld van een

1. emulsie
2. oplossing
3. suspensie

Slagroom is een

1. oplossing
2. suspensie
3. emulsie
4. geen van deze

Melk is een voorbeeld van een

1. emulsie.
2. oplossing.
3. suspensie.

Welk mengsel is alcohol in
water?

1. oplossing
2. suspensie
3. emulsie

Helder zeewater is een

1. suspensie.
2. emulsie.
3. oplossing.
4. legering.

Slootwater is een

1. suspensie.
2. emulsie.
3. oplossing.
4. schuim.

Welke figuur hoort bij een
water-in-olie emulsie

1. 
2. 

Hoe noem je het afwasmiddel?

1. Emulsie
2. Emulgator

Welk mengsel?
Vruchtenconcentraat in
water

1. oplossing
2. suspensie
3. emulsie

Welke stof is geen emulgator?

1. zeep
2. eigeel
3. vet