8.1: Duurzaam leven op aarde samenvatting maken en check antwoorden

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Lesdoelen paragraaf 8.1

Duurzaam leven op aarde

• je kunt uitleggen waardoor leven op aarde mogelijk is.
• je kunt uitleggen wat er wordt bedoeld met duurzaam leven op aarde.
• je weet wat wordt bedoeld met de ecologische voetafdruk
• Je kunt de ecologische voetafdruk van personen, landen en werelddelen vergelijken. 

Samenvatten, hoe haal ik de kern uit een tekst?

Hoe luidt het eerste leerdoel van paragraaf 8.1?
vul aan:
Je weet..........

Wat is de titel boven de eerste alinea?

1. Duurzaam leven
2. Natuurlijke hulpbronnen
3. Leven op aarde
4. Het aantal aardes dat nodig is om te kunnen leven

Wat is de relatie tussen het leerdoel en de tekst boven de eerste alinea?

Relatie tussen leerdoel en titel boven de alinea

Het leerdoel gaat over de reden waardoor leven op aarde mogelijk is. Leven op aarde is de titel van de paragraaf.

Hoeveel redenen zijn er volgens je boek waardoor leven op aarde mogelijk is?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Wat is de eerste reden waardoor leven op aarde mogelijk is die in je boek staat?

Begrijp je wat er in de tekst staat?
Welke rol spelen mensen en dieren en welke rol spelen planten binnen de dampkring waardoor het zuurstofgehalte gelijk blijft?

1. Mensen en dieren gebruiken CO2 en produceren zuurstof.
2. Mensen en dieren gebruiken zuurstof en geven CO2 af. Planten slaan CO2 op en geven zuurstof af.
3. Mensen, dieren en planten gebruiken zuurstof en geven CO2 af.

Wat is de vijfde reden waardoor leven op aarde mogelijk is die in je boek staat?

Bij W3: Wat valt op aan het aandeel CO2 in de atmosfeer?

• dat is maar 0,035%, dus heel klein.
• Welke rol speelt CO2 bij het natuurlijk broeikaseffect ?
• CO2 houdt warmte vast, zonder CO2 zou het -18 graden zijn en zou leven op aarde onmogelijk zijn.
• Kijk nu vraag 1b en 1c in learnbeat na. Let op formulering!

Versterkt broeikaseffect

Voorbeelden energie

Verbranden fossiele brandstoffen

Aardolie

Aardgas

Steenkool

Elektriciteit

Benzine, diesel en 

kerosine

Gas

- Kerosine is de brandstof die vliegtuigen gebruiken

-Wat doe je zoal met gas?

- Welke problemen komen zoal kijken bij het verbranden van fossiele brandstoffen?

- Wat zou een oplossing kunnen zijn om af te stappen van deze fossiele brandstoffen? Oftewel: waar kunnen we nog meer energie uithalen?

Landbouw is door hogere temperaturen / een verandering in de hoeveelheid neerslag op sommige plekken niet meer mogelijk / nu juist wel mogelijk.

Er verdampt meer water, waardoor er minder zoet water beschikbaar is.

Smelten

hoe zou dit komen?

gevolgen

voor en nadelen

pasterze gletsjer

Aletsch gletsjer

Duurzaamheid: Niet meer natuurlijke hulpbronnen gebruiken dan dat er bij komen, zodat mensen er ook in de toekomst nog gebruik van kunnen maken.

In andere woorden...

Op zo'n manier gebruik maken van de aarde en zijn natuurlijke hulpbronnen dat toekomstige generaties op dezelfde manier gebruik kunnen maken van de aarde als wij.

Waarom moet de balans tussen de 3 P's in balans zijn?

Zorg dat je het antwoord goed hebt geformuleerd in learnbeat.

omdat

Mensen willen geld verdienen en van de welvaart genieten, maar zonder goede zorg voor de aarde kan dat in de toekomst misschien niet meer. Daarover gaat het begrip duurzaamheid.

Ecologische voetafdruk

Daarmee meet je hoeveel ruimte op aarde wordt gebruikt door één persoon of een land of een werelddeel.

Is de Nederlandse voetafdruk duurzaam?

• Nee, Nederland heeft niet genoeg aan één aarde (maar heeft er zelfs bijna drie nodig). 
• Waarom is de voetafdruk van sommige landen veel groter dan van andere landen?
• De voetafdruk hangt af van de welvaart.

Wat is de algemene regel als het gaat om welvaart en de grootte van de ecologische voetafdruk?

Overshoot day, wat laat de afbeelding zien?

-Overshoot day is de dag in het kalenderjaar waarop de mens alle natuurlijke hulpbronnen heeft verbruikt die de aarde in een jaar kan produceren.

 -Niet alle landen hebben een overshoot day; die zijn dus duurzamer dan de landen die in W4 staan.

  -De gemiddelde wereldbewoner is minder duurzaam gaan leven, want overshoot day valt steeds eerder in het jaar.

Smalle en brede staafjes...wat laat de figuur zien?

• De bevolkingsaantallen x 1 miljard.
• Er zijn werelddelen met weinig inwoners en werelddelen met veel inwoners.
• Check in learnbeat of dit juist is genoteerd.

Een echte toetsvraag!

learnbeat 5b of WB 6b

• Wat is schadelijker een lang en dun staafje zoals van Noord-Amerika of een lage en brede staaf zoals die van Azië?

Antwoord

Twee mogelijke goede antwoorden:

 1) De lange dunne staaf van Noord-Amerika is schadelijker, omdat die inwoners per persoon wel heel veel hectares gebruiken.

 2) De korte brede staaf van Oost-, Zuid- en Zuidoost-Azië is schadelijker, omdat in die regio veel meer mensen wonen, zodat die regio in totaal meer hectares grond gebruikt.

Check lesdoelen

Noem 3 kenmerken waardoor leven op aarde mogelijk is.

Leg in eigen woorden uit wat er wordt bedoeld met het begrip duurzaamheid.

Welk werelddeel heeft de grootste ecologische voetafdruk?

1. Noord-Amerika
2. Europa
3. Azië
4. Afrika

Wat is het verband tussen de welvaart in een land en de ecologische voetafdruk?