3.4 Uitscheiding/nieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

Thema 3: De Bloedsomloop

KGT: Basisstof 4: Uitscheiding

Wat gaan we doen

leerdoelen 

Nw stof: Nieren 15 min

Zelf aan de slag 25 min

Terugblik 5 min

opruimen en stoelen op tafel

Leerdoel

Je kunt

- de delen van de nieren en urinewegen noemen met hun kenmerken en functies.

Thema 3: De Bloedsomloop

KGT: Basisstof 4: Uitscheiding

Doel: Nieren / Uitscheiding

• Je kunt de delen van de nieren en urinewegen noemen met hun kenmerken en functies.
  

Uitscheiding

Bloed dat van de organen wegstroomt bevat veel koolstofdioxide en andere afvalstoffen.

Die stoffen worden uit het lichaam verwijdert.

Dat proces noemen biologen uitscheiding.

Uitscheiding in organen

Uitscheiding vindt plaats in verschillende organen.

Koolstofdioxide wordt bijvoorbeeld uitgescheiden door de longen.

De meeste andere afvalstoffen worden uitgescheiden door de nieren.

Die halen de afvalstoffen uit het bloed en maken er urine van.

De urine plas je uit, waarmee de afvalstoffen uit je lichaam verdwijnen.

De nieren liggen links en rechts in de buikholte, vlak onder het middenrif.

Door de nierslagaders stroomt zuurstofrijk bloed naar de nieren.

Het bloed in de nierslagader bevat afvalstoffen van veel organen.

De nieren halen deze afvalstoffen uit het bloed.

Door de nieraders stroomt het gezuiverde bloed weg uit de nieren.

Een nier bestaat uit nierschors, niermerg en nierbekken.

Nierschors en niermerg verwijderen afvalstoffen uit het bloed. Ze verwijderen ook overtollig water, overtollige zouten en andere schadelijke stoffen.

Al deze stoffen samen heten urine.

Een nier bestaat uit nierschors, niermerg en nierbekken.

Nierschors en niermerg verwijderen afvalstoffen uit het bloed. 

Ze verwijderen ook overtollig water, overtollige zouten en andere schadelijke stoffen.

Al deze stoffen samen heten urine.

In de nierbekkens wordt de urine verzameld.

Via de urineleiders gaat de urine naar de blaas.

In de urineblaas wordt de urine tijdelijk opgeslagen, 

zodat je niet voortdurend hoeft te plassen.

Van tijd tot tijd wordt de urine uit de urineblaas afgevoerd via de urinebuis.

Filteren

Nieren filteren per dag 200 liter vocht

99% komt weer terug in de bloedsomloop

Bij vocht te kort heb je donkere urine

Bij veel drinken is je urine licht van kleur

Bekijk je ochtendurine, hoe ruikt urine soms?

Zelf aan de gang

Maken de opdrachten die horen bij het hoofdstuk over nieren.

BK: B-stof 5 De nieren opdr. 1 t/m 8) behalve +7. 

KGT/TL:  Uitscheiding opdr. 1 t/m 10 behalve +9. 

Doel: Nieren / Uitscheiding

• .
   
• KGT: Je kunt de delen van de nieren en urinewegen noemen met hun kenmerken en functies.

Nabespreking

Hoe is het gegaan?
Wat ging goed?
Wat vond je moeilijk?
Welke vragen heb je nog?

Nog meer info en/of oefenen

Tekst

Tekst

Uitscheidingsorganen

Koolstofdioxide en water

medicijnen

alcohol

afvalstoffen

Zouten

water

Water, zouten, overtollige vitaminen, afvalstoffen

Nierschors

Niermerg

Nierbekken

Urineleider

1

2

3

4

De nieren

Een nier bestaat uit:

1.  Nierschors

2. Niermerg

3. Nierbekken

Vertel welke functies de onderdelen hebben.

Nierschors

Zuivert bloed.

De afvalstoffen, overtollig water en zouten en allerlei schadelijke stoffen worden uit het bloed gehaald.

Niermerg

Zuivert bloed.

De afvalstoffen, overtollig water en zouten en allerlei schadelijke stoffen worden uit het bloed gehaald.

Nierbekken

Hier worden de stoffen verzameld. De stoffen samen heten urine

Urineleider

via het nierbekken komt de verzamelde urine in de urineleider. Het wordt afgevoerd naar de urineblaas. Daar wordt het opgeslagen zodat je niet elk moment naar de w.c. moet.

Urinebuis

Als de urineblaas vol zit, krijg je aandrang om te plassen.

Via de urinebuis (de plasbuis) verlaat de urine je lichaam. 

Het gezuiverde bloed komt via de nierader terecht in de bloedsomloop.

Het bloed behoudt de bloedcellen en voldoende vocht.