§40, 41, 42 Fin de siecle

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Wie is dit?

1. Max Havelaar
2. Hildebrand
3. Multatuli
4. Eduard Douwes Dekker

"De ... prozaliteratuur is in essentie didactisch: literatuur was een middel om de lezer nieuwe - rationele - ideeën en opvattingen te bieden en de taal ervan is daarom duidelijk en zakelijk."

1. romantische
2. verlichte
3. rationele
4. classicistische

De ... zet zich af tegen rationalisme, verlichting; door de nadruk op de rede was het gevoel verwaarloosd.

Duitse term die aangeeft hoezeer de romanticus lijdt onder de onvolmaaktheid van de wereld en het bestaan. Romantische droefgeestigheid, zwaarmoedigheid.

1. Weltschmerz
2. Sehnsucht

De romantiek ging over in het ... [stroming]

§40: Historische achtergrond (1875-1914)

De samenleving veranderde:

1. Van agrarische staten naar industriestaten ;
2. Techniek ontwikkelde zich steeds meer en veranderde het dagelijks leven
3. Ontstaan sociale wetten (Kinderwetje van Van Houten, Arbeiderswet) en nieuwe politieke partijen (SDAP) en vakbonden (vakcentrales)

1

Fin de siècle (1875 - 1914)

= 'eind van de eeuw'

Overgangskunst tussen oud en nieuw

• een soort afsluitende periode, waarin tegelijkertijd de kiemen van een nieuwe periode aanwezig zijn.

2

§41: Fin de siècle

Nummering van slides start weer bij 1

De mensen waren in verwarring eind negentiende eeuw

OORZAKEN
1) Socialisme
                  ----> burgerij

1

De mensen waren in verwarring eind negentiende eeuw

OORZAKEN

2) Wetenschappelijke ontwikkelingen

1859                                            1871                                       1885

2

Er heerst ook veel voldoening

Vooral in de natuurkunde

Periodiek systeem Mendelejec (1869)
Theorie van het elektromagnetisme van Maxwell (1873)
Ontdekking radioactiviteit door Becquerel (1896)
Relativiteitstheorie van Einstein (1905)

3

Het 'Fin de siècle'-gevoel

• Ambivalente houding

 ----> leidde tot escapisme (la belle époque)

 ----> In de kunst kwam dit tot uiting als estheticisme
(l'art pour l'art)

4

Welke kleur heeft de jurk? (2015)

§42: Het impressionisme

Nummering slides begint per paragraaf opnieuw.

De beeldende kunst

• Verdere uitwerking van / reactie op het realisme

• Zintuiglijke indrukken / sfeer  weergeven
• Nauw verbonden met het estheticisme

• Licht en kleur vastleggen

1

uit: Psyche (1898) door

Louis Couperus 

Wat valt je op aan de schrijfstijl? 

Meer weten over dit sprookje?

https://www.kb.nl/themas/nederlandse-literatuur-en-taal/psyche/het-verhaal-van-psyche

Impressionisme in de literatuur

• Nauwkeurig uitbeelden van nuances, indrukken en gevoelens
  
• Vooral poëziestroming, maar ook te vinden in proza
  
• Bepaalde stijlmiddelen, zoals: neologismen- archaïsmen- talrijke bepalingen - alliteraties, enjambementen- beeldspraak - synesthesie
  

2

Deze stroming gaat dus over vorm en niet over inhoud.

Aan de slag!

Huiswerk voor maandag: 

WB 40, 43