lezen 4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Vorige les

Wat verwacht ik van jou? 
- Je doet mee met de les, je bent bezig met Nederlands.
- Je houdt rekening met klasgenoten. 

- Je speelt geen spelletjes op je laptop. 
- Je doet actief mee en stelt vragen als je iets niet begrijpt.

- We praten op een normale toon met elkaar. 

Lezen 4

- Uitleg moeilijke woorden, onderwerp & hoofdgedachte, tekststructuur 

- Feiten (objectief) en meningen (subjectief)

- Oefenen met teksten 

- (Tijd over: voorbereiding theater volgende week) 

Moeilijke woorden

- Herken je een stukje van het woord? (Soms kan je stukjes herleiden en kom je er zo achter wat een woord betekent.)

- Kan je het uit de context halen? (in de zin ervoor of erna, komt er een uitleg, staat er een synoniem in de tekst)

- Je kan het altijd nog opzoeken

- of vragen. 

Transparantie - wat betekent dat? Welke manier kan je gebruiken?

Dodehoekdetectie - welke manier kan je gebruiken?

Onderwerp en hoofdgedachte

Onderwerp: in één of enkele woorden vertel je waar de tekst over gaat. Bijvoorbeeld: spotify, insecten eten, zonnestormen.

Je haalt het onderwerp uit de tekst. Verzin niet zelf andere woorden dan er in de tekst staan. Je vindt het onderwerp door naar de titel en de inleiding te kijken. 

Hoofdgedachte

Als je het onderwerp gevonden hebt en je hebt de tekst gelezen, dan kan je de hoofdgedachte vinden.

Dan vertel je in één zin wat er over het onderwerp gezegd wordt.
Wat is de boodschap die de schrijver wil meegeven? Wat is het belangrijkste dat er over het onderwerp gezegd wordt? 

Het is een hele zin, nooit een vraag en begint niet met: deze tekst gaat over.

Hulp

‘Deze tekst met als onderwerp ..., zegt

over dat onderwerp: ...
Dat is de hoofdgedachte.

Oefenen? Opdracht 3 van les 4.

Het opvangen van vluchtelingen uit Oekraïne bij mensen thuis (in Nederland) verloopt moeizaam.

1. Onderwerp
2. Hoofdgedachte

De tekst gaat over de hoofdgedachte van de vorige vraag. Ik zoek het onderwerp. Wat is het beste antwoord?

1. Vluchtelingen
2. Oekraïne
3. Vluchtelingen uit Oekraïne
4. Oorlog in Oekraïne

Feiten en meningen

Feiten: staan vast, is zeker, kan je controleren, objectief. Stellen experts vast. 

'Het is in Nederland verboden om te stelen.' 

Meningen: zijn per persoon anders, kan veranderen, gaat over wat je vindt en/of over wat je denkt, subjectief. Veel, vaak, leuk.

'Op stelen zou een veel zwaardere straf moeten staan.'

(Oefenen? Les 4 (opdracht 4 en 5))

Welke feiten kan je opschrijven over het vorige plaatje?

En welke meningen?

Tekststructuur 

In elke tekst zit een bepaalde structuur (opbouw).

Als je een tekst leest, kijk dan welke structuur de schrijver heeft aangebracht.

Hij heeft die structuur aangebracht om de tekst beter leesbaar te maken.

Als je snapt hoe een tekst in elkaar zit, snap je hem vaak beter en kun je hem makkelijker lezen.

In de inleiding maakt de schrijver vaak duidelijk wat het onderwerp van een tekst is en wat er verder in de tekst voorkomt. Meestal is het een aparte alinea. 

Soms heeft de inleiding een opvallende lay-out.

In het slot vertelt de schrijver de conclusie en soms vat hij de tekst samen.

In de kern vertelt de schrijver 'de kern', dus het belangrijkste van zijn verhaal. Als hij meer deelonderwerpen behandelt, zet hij die in een logische volgorde.

Bij Schrijven 2 en 3 heb je geleerd dat die logische volgorde de rode draad van een tekst is.

Werken met teksten

- Weet je nog hoe het zit met informerende en overtuigende teksten? Waar hebben we het dan over?

- Zometeen krijg je een tekst. 

- Zorg voor markeerstiften, potloden, pennen etc. 

- Luister goed naar de opdracht 

Les 5

1. Bekijk de twee teksten. Markeer inleiding, kern en slot.

2. Start met één tekst. Maak de opdrachten uit de classroom.

- Je mag ook gebruik maken van de toolboxen in Plot26.

* 25 minuten. Klaar? Ga verder met de tweede tekst.

Je werkt met z'n tweeen, dus je mag overleggen. Doe dit rustig. 
Ik loop af en toe langs om vragen te beantwoorden.

Bespreken met de buren 

Wat moet je leren?

Lees de toetsomschrijving door. 
Bekijk de toolboxen.

Heb je nog vragen? Dingen die je lastig vindt? 

Stel de volgende les nog je vragen. 

Lezen 4

Vrijdag 25 maart 

Vandaag

- Betrouwbaarheid van teksten

- Onderwerp en hoofdgedachte

- Wat moet je kennen en kunnen voor de toets?

- Les 6 van lezen 4 maken

- Extra opdracht? 

- Afsluiting: kahoot voor de toets 

Rood is een hele mooie kleur.

1. Subjectief
2. Objectief

We leven nu in het jaar 2022.

1. Subjectief
2. Objectief

Betrouwbaarheid van teksten

- Bron: krant, nos, als experts het zeggen.

- Jaartal: hoe nieuwer hoe beter. 

- tekstdoel: wat wil de schrijver? Informeren betrouwbaarder?

- Spelling en lay-out: als er spelfouten in staan of zinnen lopen gek, dan is dat opvallend. 

- Check: feiten checken, staat er een naam bij van de schrijver? 

De toets 

- Deels leervragen

- Deels toepassen van kennis bij vragen over de tekst 

Wat moet je kennen en kunnen?

- Signaalwoorden: je moet ze kunnen herkennen in een tekst en kunnen aangeven welk tekstverband erbij hoort. 

- Feiten en meningen: je moet het verschil kunnen aangeven tussen feiten en meningen. En ze uit de tekst kunnen halen.

- Strategieën kennen voor moeilijke woorden. 

- De betekenis van moeilijke woorden kunnen afleiden.

- Onderwerp en hoofdgedachte kunnen bepalen.

En verder...

- Verwijswoorden: waar verwijzen de verwijswoorden naar? 

- Kunnen bepalen of een tekst betrouwbaar is.

- Inhoudelijke vragen bij een tekst kunnen beantwoorden.

Kijk mee: les 6 toetsvoorbereiding 

Toolboxen

Signaalwoorden en tekstverbanden

Moeilijke woorden

Feiten en meningen 

10 vragen voor tekstbegrip 

Verwijswoorden 

Betrouwbaarheid van teksten

*Kijk ook in het boekje en in Plot26, daar vind je ook toolboxen die handig zijn.*

Doen

1. Maak opdracht 3 (les 6, lezen 4)

2. Maak de opdracht van de vorige les af (classroom)

3. Maak de reflectie (opdracht 4 & 5)
4. Klaar? Vinger opsteken.

Lees de afgelopen lessen door. Wat moet je nog doen? 

Opmerkingen

- Lees de lessen goed door. Wat moest je allemaal doen en kunnen? 

- Bekijk eventueel filmpjes (ook bij toolboxen) als je onderwerpen lastig vindt. 

- Lees de vragen op de toets goed.

- Mail bij vragen.

- Nu: kahoot!