H.3 Grammatica - Verwijzen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H.3 Grammatica

Verwijswoorden

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun je de juiste verwijswoorden gebruiken.

Startopdracht

Wat is het verschil tussen zin 1 en zin 2?

1. Voor zijn verjaardag kreeg Jos dit nieuwe computerspel, dat hij erg leuk vindt.

2. Voor zijn verjaardag kreeg Jos dit nieuwe computerspel, wat hij erg leuk vindt. 

Verwijswoorden

Hun of hen

Hen

- Wanneer het een lijdend voorwerp is (wie/wat + wg + o)

De hond heeft hen gebeten.

- Na een voorzetsel 

Ik verwacht een reactie van hen. / Ik geef het boek aan hen.

Hun

- Als het een meewerkend voorwerp is en geen voorzetsel ervoor heeft staan 

  Ik geef hun het boek. /  Hij schonk hun een kopje koffie in.

- Gebruik hun NOOIT als onderwerp ('Hun komen ook')

Geef de juiste vorm aan.

De kinderen gingen hun vader in de gevangenis bezoeken, maar de man wilde hen/hun niet zien.

1. hen
2. hun

Uitleg

De kinderen gingen hun vader in de gevangenis bezoeken, maar de man wilde hen niet zien.

Hen = lijdend voorwerp

 -> verwijst naar de kinderen

 -> achterhalen wat de kinderen voor zinsdeel is

         - wilde zien=wg, de man=ond, hen=lv

Geef de juiste vorm aan.

Toen de docenten de trainingen bezochten, boden de trainers hen/hun een lunch aan.

1. hen
2. hun

Uitleg

Toen de docenten de trainingen bezochten, boden de trainers hun een lunch aan.

Hun = meewerkend voorwerp en er staat geen voorzetsel voor.

 -> verwijst naar de docenten

 -> achterhalen wat de docenten voor zinsdeel is

         - boden aan=wg, de trainers=ond, een lunch=lv, hun=mw

Dat of wat

Gebruik dat als je verwijst naar een het-woord

   vb. Het prachtige huis dat daar staat.

Gebruik wat als je verwijst naar:

 - een overtreffende trap (Dat is het mooiste wat ik ooit heb gezien)

 - een onbepaald voornaamwoord (Hij heeft iets wat ik ook graag wil hebben) 

 - een hele zin (De sporters hebben zich goed ingezet tijdens de training, wat de trainers positief vonden.)

- na dat of datgene (Dat is wat ik wilde vertellen)

Kies het juiste antwoord: ... is het allermoeilijkste ... ik ooit heb gedaan.

1. dat/ dat
2. wat / dat
3. wat / wat
4. dat / wat

Het kleine meisje, .... ik heb helpen oversteken, was heel vrolijk

1. wat
2. dat
3. die
4. deze

Het laatste...ik doe is de hond uitlaten.
Dat is alles ... ik wilde zeggen.

1. dat, dat
2. dat, wat
3. wat, dat
4. wat, wat

Mannelijk, vrouwelijk of onzijdig?

Het-woorden zijn onzijdig.

De-woorden zijn mannelijk of vrouwelijk.

Als je niet kunt zien dat het woord vrouwelijk is, mag je het beschouwen als mannelijk. 

Aan sommige woorden kun je echter wel zien dat ze vrouwelijk zijn:

Vrouwelijk

Vrouwelijke personen en dieren (de politieagente, de wolvin)

De-woorden op de volgende uitgangen:

-heid (vrijheid)                       -te (ruimte)                          -iek (fabriek)

-nis (geschiedenis)               -de (waarde)                       -theek (discotheek)

-ing (regering)                       -ie (familie)                          -teit (criminaliteit)

-st (kunst)                               -ij (rederij)                             -uur (cultuur)

-schap (vriendschap) 

Bij twijfel kun je natuurlijk ook een woordenboek raadplegen, of kijk op

woordenlijst.org. 

Aan de slag!

H.3 Grammatica 

Verwijzen

Maak online

Opdracht 1, 2, 3