§7.4 dichtheid

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Leerdoelen 

1. Je kunt  5 stofeigenschappen benoemen en daarmee stoffen van elkaar onderscheiden.
2. Je kunt het volume van een hoeveelheid vloeistof bepalen
3. Je kunt uitleggen wat de dichtheid van een stof is en in welke eenheid dichtheid wordt uitgedrukt.
4. Je kunt de dichtheid van een stof bepalen als de massa en het volume zijn gegeven 

Zinken, zweven en drijven

Dichtheid berekenen

Massa

De massa bepaal je met een weegschaal.

2) Bepaal het volume           (in cm3) van de steen door de onderdompelmethode

• Volume beginstand = 31 ml
  
• Volume eindstand = 48 ml
  
• Volume = eindstand - beginstand 
•              = 48 - 31 = 17 ml = 17 cm3
  

Volume ​bepalen; twee manieren

Berekenen volume (cm3)

• lengte x breedte x hoogte

Onderdompelmethode:

• 1 ml = 1 cm3
• Volume voorwerp = volume verandering

Voorbeeld

Bereken de dichtheid van het blokje.

m = 324 g
V = 4 x 3 x 10 = 120 cm3
ρ = m:V = 324 : 120 = 2,70 g/cm3

Dit is dus waarschijnlijk aluminium

3) Bij een proef krijg je een blok staal en een blok aluminium van elk 1 kg.
De dichtheid van staal is 7,8 g/cm3 en de dichtheid van aluminium is 2,7 g/cm3.
Welk blok heeft het grootste volume.

1. Staal
2. Aluminium

5) Een messing staaf heeft een massa van 680 g.

Het volume van de staaf is 80 cm3.

Bereken de dichtheid van messing.

• Dichtheid = ? g/cm3
  
• Massa = 680 g
  
• Volume = 80 cm3
• Dichtheid = massa : volume 
•                 = 680 : 80 = 8,5 g/cm3

Laagjes cocktail

Elke vloeistof en vaste stof heeft een kleinere of grotere dichtheid. Hierdoor drijven sommige stoffen op elkaar, terwijl andere stoffen dat niet zouden doen. 

In de volgende slide zie je een natuurkunde laagjes cocktail. Deze cocktail kun je met behulp van wat kennis van dichtheid maken. 

welke vloeistof blijft op een andere vloeistof drijven?

1. de vloeistof met een grotere dichtheid drijft op die met een kleinere dichtheid
2. de vloeistof met een kleinere dichtheid drijft op die met een grotere dichtheid

Asterix en Obelix

Kijk nog eens terug naar de eerste slide met Asterix en Obelix. Bespreek met elkaar hoe het kan zijn dat Obelix blijft drijven in de Dode Zee. 

Oefenopdrachten

Hierna vind je een aantal oefenopdrachten voor dichtheid. 

GGO

Jantje koopt een gouden ketting en wil weten of de ketting van echt goud is.
Hij weegt de ketting en deze heeft een massa van 116 gram.
Via de onderdompelingmethode heeft hij bepaald dat het volume 6 cm³ is.

Formule:
m = V • ρ                         V = m / ρ                     ρ = m / V

Bereken de ρ

1) 273 g  -  26 cm³ 

2) 249 g  - 15 cm³ 

3) 462 g  - 44 cm³ 

4) 630 g   - 60 cm³ 

5) 498 g   - 30 cm³

Diagram

Geef de meetresultaten aan in een diagram zoals deze. 

Vragen

a) Beredeneer welke voorwerpen van dezelfde stof kunnen zijn.

b) Toon aan of een of meerdere voorwerpen van zilver zijn.

Opdrachten uit je boek om extra te oefenen.

opgave paragraaf 2.1: 3, 4, 6, 10, 14, 16, 20

opgave paragraaf 2.2 : 32, 34, 36 t/m 40, 42, 44, 45, 48, 51