Les 4 Poëzie: het mooiste beeld

• Secundair onderwijs

Waarom hebben we het precies nu over poëzie?

Wat maakt van een tekst een gedicht? 

Sonnet 18 

Lees het gedicht op de volgende slide aandachtig en probeer er alle kenmerken van poëzie uit te halen.

Wat zijn de kenmerken van een gedicht?

Poëzie is een bijzondere combinatie van

1. klanken: rijm

2. vorm: de zinnen of verzen zijn geschikt in strofes 

3. bijzondere betekenis of inhoud

Dit gedicht is een liefdesgedicht, maar naast het emotieve doel kunnen gedichten ook intellectueel of zelfs grappig zijn.

Soorten rijm

1. Als we over rijm spreken, bedoelen we meestal een klankovereenkomst aan het eind van (opeenvolgende) versregels. Dit noemen we eindrijm. 

Sint zat te denken

Wat hij jou nu zou schenken

Wat is een strofe?

1. een willekeurig aantal versregels
2. de alinea van de poëzie
3. minimaal drie versregels
4. het witte stukje tussen versregels

Soorten rijm

2. Als er sprake is van een telkens herhaalde medeklinker aan het beklemtoonde begin van een woord noemen we dat alliteratie. 

Niet alleen dichters maken er gebruik van, ook reclamemakers:

Melk de witte motor

Heerlijk, helder, Heineken

Soorten rijm

3. Daarnaast kennen we nog halfrijm, ook wel assonantie genoemd. Dat is een herhaling van beklemtoonde klinkers, alleen de klinkers rijmen.

Het leek wel stoom

Dat lag in de goot

Welke is de alliteratie?

1. Ik hoor de bloemen groeien
2. De vriendelijke vrouwen vervreemdden
3. Rustige roep van de fazant
4. ... gleden twee smalle witte eenden

Waar is sprake van assonantie?

1. Dingen die langer duren
2. maar ook ik ben niet eeuwig
3. als een doodsbed verlaten
4. voor het laatst daalt de avond

Het woord ' beeld'

heeft een dubbele betekenis:

1. letterlijk: een voorstelling van iets in twee of drie dimensies, een standbeeld, een beeldhouwwerk, een afbeelding

2. figuurlijk: beeldspraak

1. Visuele poëzie

Dit noemt men een typografisch

gedicht. Omdat je het gedicht moet

ZIEN is het visuele poëzie.

Hier gaat het om de letterlijke

betekenis van beeld.

Welke Vlaamse dichter maakte visuele poëzie?

1. Louis Paul Boon
2. Paul van Ostaijen
3. Herman de Coninck
4. Dimitri Verhulst

Onomatopee: klanknabootsing als poëzie

2. Beeldspraak

Nu zullen we het hebben over de figuurlijke betekenis van woorden. 

Bekijk de video op de volgende dia aandachtig. Er komen 4 belangrijke vormen van beeldspraak aan bod: de vergelijking, metafoor, metonymie en personificatie.

Even deze begrippen oefenen

Lachen als een boer die kiespijn heeft

1. metafoor
2. vergelijking
3. metonymia
4. personificatie

Kijk de zon gaat onder, het meer staat in brand.    

1. metafoor
2. vergelijking
3. metonymia
4. personificatie

Soms lacht de toekomst je toe.

1. metafoor
2. personificatie
3. metonymia
4. vergelijking

Er zijn in Rome drie Rembrandts gestolen.

1. metafoor
2. vergelijking
3. metonymia
4. personificatie

Poëzie in de reclame

Bekijk de reclame in de volgende dia aandachtig.

Er volgen een aantal vragen op.

Adviezen die staan als een huis

1. vergelijking
2. metafoor
3. visuele poëzie
4. personificatie

De droom van elke meeuw
(auto met open dak)

1. vergelijking
2. metafoor
3. visuele poëzie
4. personificatie

Crammed full of cream (Ben & Jerry's)

1. vergelijking
2. metafoor
3. visuele poëzie
4. personificatie

Run
(zolen van loopschoenen)

1. vergelijking
2. metafoor
3. visuele poëzie
4. personificatie