Presentatie: Leraren met hoge verwachtingen blz. 103-166

• Studielessen
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 1-4

LERAREN MET HOGE VERWACHTINGEN

BLZ. 103-166

DEEL II

Leraren met hoge en lage verwachtingen

Verwachtingen van de klas

Hoge verwachtingen creëren hogere prestaties, lage verwachtingen creëren lagere prestaties. De verwachtingen die wij als docent hebben van onze leerlingen heeft invloed op hun leren. 

Op welke manier kun je lesgeven vanuit hoge verwachtingen? 

Daar gaat deze presentatie over.

Gevolg van lage verwachtingen 

lage verwachtingen creëren kansongelijkheid (Ennis 1995) 

Welk deel van de docenten in een team heeft lage verwachtingen?

1. 1/10 deel
2. 1/8 deel
3. 1/6 deel
4. 1/4 deel

Welk deel van de docenten in een team heeft hoge verwachtingen?

1. 1/10 deel
2. 1/8 deel
3. 1/6 deel
4. 1/4 deel

Verwachtingen op klasniveau

Leerlingen die een leraar met hoge verwachtingen voor de hele klas hebben, lijken als gevolg daarvan vorderingen te maken in zowel hun leerontwikkeling als hun sociaalpsychologische ontwikkeling. Andersom vertonen leerlingen van leraren met lage klassikale verwachtingen een minder gunstige voortgang. 

Maar om tot gedifferentieerde resultaten te komen in specifieke klassen moeten er mechanismen zijn die bijdragen aan de positieve leerresultaten en sociaalpsychologische overtuigingen van leerlingen in de ene klas en minder positieve leer- en sociale ontwikkeling in een andere.

Differentiëren vergroot de leerkansen.

EENS

ONEENS

Gedifferentieerde leerkansen

Groeperen is een krachtig instrument om gedifferentieerde leerkansen te verschaffen en kan schadelijk zijn voor laagpresteerders (Oakes 1988; Gamoran 1992). 

Anderzijds is aangetoond dat middelmatige presteerders baat hebben bij werken in heterogene in plaats van homogene groepen (Fuligni et al. 1995). 

Onderzoek naar overtuigingen m.b.t. groeperen

Onderzoeksvraag aan docenten met hoge- en lage verwachtingen:

Hoe dienen de leerkansen voor hoog- en laagpresteerders gestructureerd te worden?

Het accent lag daarbij op:

• Het groeperen van leerlingen
  
• Het inspelen op de behoeften van hoog- en laagpresteerders
  
• Het inzetten van doeltreffende strategieën voor het werken met verschillende prestatieniveaus in één klas
  
• Het stimuleren van de betrokkenheid en de resultaten van leerlingen.

Docenten met hoge verwachtingen

• zijn meer bewust van het structureren van hun klas
• geven leerlingen enige autonomie en regie over hun leren
• vinden dat alle leerlingen uitgedaagd moeten worden en plezier in leren moeten hebben
• bieden stimulerende en prikkelende activiteiten aan zodat leerlingen meer betrokken zijn bij het leerproces
• houden rekening met de interesses van de leerlingen en verwerken die in de beschikbare activiteiten

Docenten met lage verwachtingen

• splitsen leerlingen op prestatieniveau wat ze als incrementele of haalbare stappen zien
• oefenen meer controle uit over de leerkansen van leerlingen
• organiseren leertaken op lineaire wijze
• besteden meer tijd aan zwak presterende leerlingen en hoog presterende leerlingen laten ze meer zelfstandig werken
• zijn actiever bezig met lesgeven en met toewijzing van gedifferentieerde taken aan elke groep leerlingen
• controle bestaat uit groepsgewijs toetsen om te bepalen wanneer een bepaalde groep naar een volgend niveau kan

leraren met hoge verwachtingen

leraren met lage verwachtingen

groeperen naar vaardigheidsniveau

stelt duidelijke routines vast

herhalen vaker de regels

meer procedurele uitspraken dan onderwijsuitspraken

veelal preventieve of proactieve uitspraken

toetsen tussentijds voor niveaubepaling

houden rekening met interesses 

meer autonomie en regie over hun leren geven

Belangrijkste verschillen 

De belangrijkste verschillen tussen de waargenomen leraren met hoge en lage verwachtingen hadden betrekking op:

• hun werkwijze
• de feedback die ze leerlingen gaven
• hun ondervraging
• gedragsmanagement
• procedurele aanwijzingen

Werkwijze

Feedback 

Vragen stellen

Gedragsmanagement

Procedurele aanwijzingen

Klasklimaat

Klasklimaat is een opsomming van de algemene sociaalpsychologische, emotionele en bestuurlijke aspecten van een klas (Babad, 2009).

Zich gesteund en gewaardeerd voelen door de leraar voorspelt de motivatie van leerlingen, de inzet bij taken en het nastreven van sociale doelen.. Daarnaast voorspelden de percepties van zorg door docenten ook de leerresultaten (Wentzel, 1997).

Interventiestudies

Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar interventies op het gebied van verwachtingen van de docent. 

Laagpresteerders haken op termijn af omdat docenten in hun interactie hoogpresteerders bevooroordelen (Kerman, 1979).

Docenten zijn zich niet bewust van hun discriminerend gedrag (Good en Brophy, 1974)

Teacher Expectation Project

• Driejarig project met een ingewikkelde opzet:
• Er is specifiek gekozen voor scholen met een lage, gemiddelde en hoge
   sociaaleconomische status. 
• Eerste projectjaar geen informatie delen.
• Uit de analyse van Raudenbush (1984), konden leraren na twee weken niet geweldige 
    dingen verwachten van willekeurig gekozen leerlingen. 
• Voorspelling was dat de interventie zou leiden veranderingen.

Teacher Expectation Project

Vier instrumenten die gebruikt zijn om veranderingen te meten

Metingen van leraren: Leraren beoordelen elke leerling naar het niveau dat zij voor hen verwachtten aan het eind van het jaar

Sociaalpsychologische vragenlijst was ontwikkeld om de motivatie, effectiviteit van lesgeven en doeloriëntatie van leraren te meten

Drie schalen zijn hiervoor gebruikt

• Motivation and Engagement Scale (Martin 2010)
• Teacher Self-Efficacy Scale (Tschannen-Moran&Woolfolk Hoy 2001)
• Patterns of adaptive learning Scale(Midgley et al. 2000)

Teacher Expectation Project

Belangrijke metingen:

• Geloof in eigen kunnen, focus op leren, waardering, volharding, planning en taakbeheer. De schaal meet ook factoren die de motivatie en betrokkenheid kunnen belemmeren, zich terugtrekken, onzekere control, risico vermijden en angst.  
• De schaal meet ook de effectiviteit van leraren qua vermogen om leerlingen te betrekken, gedifferentieerde instructiestrategieen te bieden aan de behoefte van leerlingen. 
• Laatste schaal meet of leerlingen gemotiveerd moeten worden door doelen die betrekking hebben op verwerving van vaardigheden of dat zij vinden dat leerlingen gemotiveerd moeten worden door ze met elkaar te vergelijken.

Teacher Expectation Project

Metingen van leerlingprestaties

Nulmeting uitgevoerd middels een gestandaardiseerde lees- en rekentoets en een vragenlijst die was opgesteld om sociaalpsychologische overtuigingen te meten.

Toetsing: 

• Leesvaardigheid beoordeeld op drie onderdelen: processen en strategieën, doelen en doelgroepen en ideeën
• Rekenen:  getalbegrip, getalbewerking en algebra 
• Er werd gekozen voor gesloten vragen die een hoger denkniveau vereisten. Elk item was gecodeerd op basis van de SOLO-taxonomie( Biggs & Collis 1982) 
• Ter controle werden de teamleiders/locatieleiders op de hoogte gesteld wat betreft niveau van toetsing 

Teacher Expectation Project

Sociaalpsychologische meting:  Denk aan de klimaatschaal Zelfbeeld van leerlingen werd onderzocht volgens (Marsh 1990) 

Workshop voor leraren interventie

Docenten zijn tijdens het onderzoek opgenomen. Tijdens de workshop werden docenten geanalyseerd op non-verbale communicatie. Dit bracht ook naar voren wat docenten van leerlingen verwachten. Dit ging om tone of voice maar ook om gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal.

Teacher Expectation Project

Jaar twee kreeg de interventieteam de opdracht om de controlegroep de werkwijze aan te leren. Jaar drie was een controle jaar of de interventiegroep en de controlegroep de werkwijze konden volhouden .

Doel van de Teacher Expectation Prject was om de lesmethode van leraren aan te passen in de hoop dat de nieuwe werkwijzen leiden tot merkbare veranderingen in de leerresultaten en sociaalpsychologische uitkomsten waardoor leraren hun overtuigingen veranderen over wat leerlingen kunnen  bereiken en wat ze kunnen verwachten

Teacher Expectation Project

• Drie toetsmomenten geweest; begin, midden en eind
• Interventiegroep scoort hoger 
• Het lastige aan dit onderzoek is om na dit onderzoek ook de hoge verwachtingen vast te houden en door te zetten

• Samenvattend resultaten onderzoek
• Interventiegroep heeft in 1 jaar tijd drie maanden extra rekenen gehad vergeleken met de controlegroep
• Op leesgebied geen grote verschillen

Teacher Expectation Project

• De test is gedaan op leerlingen van groep vier tot groep acht. 
• In hoeverre is dit ook bruikbaar voor het VO? 
• Mooi om te zien dat wij als JDW met meerdere aspecten bezig zijn met betrekking op het onderzoek. 
• Onderzoek heeft wel gezorgd dat de docenten gegroeid zijn met betrekking op onderwijseffectiviteit

DEEL II

Leraren met hoge en lage verwachtingen