H 3.4 deel 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

3.4 Stedelijke cultuur

Leerdoelen

Je kunt omschrijven welke religieuze vrijheid er was in Nederland (les 2)

Je weet welke migranten zich in Nederland vestigden en vooral ook waarom (les 2)

VOC

WIC

1621

Batavia

1602

Oorlog tegen Spanje

Driehoeks handel

Azië

Europa->Afrika

Afrika->Amerika

Amerika->Europa

Slaven

Textiel

Drank

Suiker

katoen

Wat was de staatsgodsdienst
van de Republiek?

1. Katholicisme
2. Calvinisme

Wie waren de opdrachtgevers voor de kunst in Nederland?

1. De kerk
2. De koning
3. De adel
4. De burgerij

Van welk kunstwerk zie je hier een fotoreplica?

1. De Staalmeesters
2. De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp
3. De anatomische les van Dr. Deijman
4. De Nachtwacht

Gewetensvrijheid en godsdienstvrijheid

Godsdienstvrijheid: je mag in het openbaar je geloof uitoefenen

• Kerken, synagogen en moskeeën bouwen

Gewetensvrijheid: je mag niet vervolgd worden om wat je
gelooft. (Was in Nederland) 

• Vrijheid in je hoofd
• Mag vervolgd worden om uitoefenen geloof
• Geloof in privésfeer (zoldertjes...)

Mate van vrijheid verschilde per stad
- In Amsterdam: ook een mate van geloofsvrijheid voor Joden: Portugese synagoge
- Vaak gedoogbeleid t.a.v. katholieken (zoldertjes)

Katholieke diensten vaak in het geheim zoals in deze schuilkerk: 'Lieve Heer op Solder'

Op religieus vlak hadden de Nederlanden een unieke positie in Europa. Leg dit uit.

Wat is gewetensvrijheid?

1. Je mag je geloven wat je wil en dit laten zien
2. Recht om te geloven wat je wil
3. Dat je gewetenloos over straat mag lopen

De katholieken hadden allerlei privileges en was het belangrijkste geloof in de Republiek

1. Juist
2. Onjuist

• Invloed Calvinisme

•  Voor gereformeerden was de bijbel (Gods woord) zeer belangrijk
• Oude bijbelteksten werden bestudeerd (uit het Grieks en Hebreeuws)
• 1673: de Statenbijbel (nieuwe vertaling) was na 20 jaar af

Invloed Calvinisme

• Goddeloos vermaak verbieden in steden zoals: toneel, dans, orgelmuziek, kermissen, gokken, katholieke feesten (Sinterklaas)
  
• De regenten stonden echter allerlei volksvermaak vaker gewoon toe

Ondanks vele beperkingen voor katholieken, Joden en andere geloofsstromingen kwamen er toch veel van deze groepen naar de republiek. Geef hiervoor een verklaring.

Migranten

• in de 17e eeuw emigreerden veel mensen naar de Republiek.

• Pushfactoren (redenen om weg te gaan): armoede, oorlogsgeweld, geloofsvervolging.

1) Calvinisme wordt verboden in Frankrijk.

2) Joden moet katholiek worden in Spanje/Portugal .

• Pullfactoren (redenen om ergens te vestigen): gewetensvrijheid, veiligheid, welvaart, werkgelegenheid

• De republiek wilde graag graag migranten (vooral gespecialiseerde arbeiders)
  

Waarom verhuizen immigranten naar de Republiek?

PUSHFACTOR

PULLFACTOR

OORLOGSGEWELD

GELOOFS-

VERVOLGING

VEILIGHEID

ARMOEDE

WELVAART

EN WERK-

GELEGENHEID

GEWETENS-

VRIJHEID

Welke reden geeft het filmpje voor de tolerantie van de Republiek?

1. Economisch gewin voor de republiek
2. De republiek was voor geloofsvrijheid
3. De republiek bood veiligheid voor de migranten
4. Zo had de republiek macht over de andere landen

Hoe tolerant is de Nederlandse republiek volgens jou?

(Denk hoe Nederland omgaat met geloofsgroepen, migranten, Spinoza, etc.)

01:34

Wat zorgt volgens Spinoza voor geluk?

1. Goddeloosheid
2. Nadenken
3. Vrijheid van meningsuiting
4. Luisteren

02:16

Leg uit waarom de mensen Spinoza als goddeloos zien?

Spinoza

• God is geen persoon (op de achtergrond), maar 
• God is in alles in de natuur

• Maar: zelfs in de Republiek mochten zijn ideeën niet gepubliceerd worden.
• Ongodisme

Kijk de opdrachten 1-2-4-7 en 8 na

Geef met een emoji aan hoe jij de les hebt beleefd.

😒🙁😐🙂😃