H 3.4 deel 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

3.4 Stedelijke cultuur

Leerdoelen

Je kunt omschrijven welke religieuze vrijheid er was in Nederland (les 2)

Je weet welke migranten zich in Nederland vestigden en vooral ook waarom (les 2)

Eerst wat vragen:

Wat was de staatsgodsdienst van de Republiek?

Wie waren de opdrachtgevers voor de kunst in Nederland?

Wat was bijzonder aan de stedelijke cultuur van de Republiek?

Wat maakte Rembrandt zo beroemd?

Gewetensvrijheid en godsdienstvrijheid

Godsdienstvrijheid: je mag in het openbaar je geloof uitoefenen

• Kerken, synagogen en moskeeën bouwen

Gewetensvrijheid: je mag niet vervolgd worden om wat je
gelooft. (Was in Nederland) 

• Vrijheid in je hoofd
• Mag vervolgd worden om uitoefenen geloof
• Geloof in privésfeer (zoldertjes...)

Mate van vrijheid verschilde per stad
- In Amsterdam: ook een mate van geloofsvrijheid voor Joden: Portugese synagoge
- Vaak gedoogbeleid t.a.v. katholieken (zoldertjes)

Katholieke diensten vaak in het geheim zoals in deze schuilkerk: 'Lieve Heer op Solder'

• Invloed Calvinisme

•  Voor gereformeerden was de bijbel (Gods woord) zeer belangrijk
• Oude bijbelteksten werden bestudeerd (uit het Grieks en Hebreeuws)
• 1673: de Statenbijbel (nieuwe vertaling) was na 20 jaar af

Invloed Calvinisme

• Goddeloos vermaak verbieden in steden zoals: toneel, dans, orgelmuziek, kermissen, gokken, katholieke feesten (Sinterklaas)
  
• De regenten stonden echter allerlei volksvermaak vaker gewoon toe

Ondanks vele beperkingen voor katholieken, Joden en andere geloofsstromingen kwamen er toch veel van deze groepen naar de republiek. Geef hiervoor een verklaring.

Migranten

• in de 17e eeuw emigreerden veel mensen naar de Republiek.

• Pushfactoren (redenen om weg te gaan): armoede, oorlogsgeweld, geloofsvervolging.

1) Calvinisme wordt verboden in Frankrijk.

2) Joden moet katholiek worden in Spanje/Portugal .

• Pullfactoren (redenen om ergens te vestigen): gewetensvrijheid, veiligheid, welvaart, werkgelegenheid

• De republiek wilde graag migranten (vooral gespecialiseerde arbeiders)
  

0

Spinoza

• God is geen persoon (op de achtergrond), maar 
• God is in alles in de natuur

• Maar: zelfs in de Republiek mochten zijn ideeën niet gepubliceerd worden.
• Ongodisme

Maken

Par 3.4 m.u.v. opdr 3 en 7