H4.4 stadsvernieuwing en herstructurering + gentrification

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Focus van deze les

Wat is het verschil tussen stadsvernieuwing en herstructurering?

Welke maatregelen passen er bij stadsvernieuwing?

Welke maatregelen passen er bij herstructurering?

Focus van deze les

• Hoe verandert de fysieke leefbaarheid van een wijk door gentrificatie
• Hoe verandert de sociale leefbaarheid  van een wijk door gentrificatie
• In welke wijken vindt gentrificatie vooral plaats en waarom daar?
• Wat zijn de voordelen en nadelen van gentrificatie?

2 manieren 

2 manieren waarop de overheid de leefbaarheid probeert te verbeteren:

- stadsvernieuwing (fysieke leefbaarheid)

- herstructurering (fysieke + sociale leefbaarheid + veiligheid)

Stadsvernieuwing

Sloop en nieuwbouw of renovatie (alleen fysieke leefomgeving)

stadsvernieuwing in de schilderswijk

Roggeveenstraat: een bijzondere aanpak van bewoners

Stadsvernieuwing voor een betere leefbaarheid?

Nieuwe huizen, zelfde bewoners... wat zal er gebeuren?

Herstructurering

- fysieke leefbaarheid verbeteren

EN

- sociale leefbaarheid + veiligheid verbeteren

Veel aandacht voor de openbare ruimte

Nieuwe gebouwen + nieuwe bewonerssamenstelling

Verbeterde openbare ruimte

activiteiten voor bewoners (meer sociale cohesie)

hulp bij school en solliciteren

hulp voor alleenstaande ouders

Verbeteren veiligheid
(objectief + subjectief)

00:30

Wat is het doel denk je van deze actie?

1. alle wapens laten inleveren
2. zoveel mogelijk wapens laten inleveren

01:48

Waarom komen de agenten de wapens niet in uniform halen?

Effect aanpak aandachtswijken

Welk verschil is er tussen stadsvernieuwing in herstructurering?

1. Alleen bij stadsvernieuwing worden de woningen verbeterd.
2. Alleen bij herstructurering worden de woningen verbeterd.
3. Alleen bij stadsvernieuwing verandert de bevolkingssamenstelling
4. Alleen bij herstructurering verandert de bevolkingssamenstelling

Gentificatie (gentrification)

• Wat is het
• Waar gebeurt het
• Voor- en nadelen

Het begint met een verpauperde wijk.

• vooral huizen van 1870 tot 1920 (oude arbeidershuizen)
• oude leeg gekomen industriegebieden

Bijvoorbeeld:

• Kop van Zuid in Rotterdam

slechte fysieke en sociale leefbaarheid

Toen de wijken van 1970 gebouwd werden trokken de rijkere gezinnen weg uit de kleine huizen en gingen aan de rand van de stad wonen.

De lagere sociale klasse bleef achter in de oude arbeiderswijken (1870-1920). 

Wijk verpauperde

Studenten en kunstenaars zoeken goedkope woonruimte.

Dicht bij stadscentrum

Creatieve groep, wijk wordt interessant.

Gentrificatie / gentrification

Positieve spiraal

in de wijk

hogere opleiding

hoger inkomen

opgeknapte wijk met meer voorzieningen

hogere huizenprijzen

minder criminaliteit

trekt mensen aan met nog hoger inkomen

trekt mensen aan met nog hoger inkomen

nog luxere woningen en voorzieningen

Voorbeeld: Kop van Zuid 

(Rotterdam, oud havengebied)

The gentrification cycle

Type bewonersgroepen vervangen elkaar (afbeelding)

Maar: het verspreid zich als een olievlek:

- Eerst de "beste" gebieden

   - Dichtst bij het centrum

   - Aan de waterkant (uitzicht)
   - Mooie architectuur

   - Bij metrostations (bereikbaar)

Williamsburg, New York

Laatste jaar (2019-2020); huurprijzen met 19% gestegen!

Gemiddelde huurprijs:

- Studio: 3000 dollar (p/m)

- 1-kamer app.: 3300 dollar

- 2-kamer app.: 4400 dollar

Tussen 2004-2012: gemiddelde

verkoopprijs circa verdrievoudigd

Gemiddelde verandering VS:

Butlers Whars, Londen, circa 1975

Verbeteren van wijken

Prijsontwikkeling

Southwark (grotere wijk): 

- Gemiddelde verkoopprijs in 2000: 247.000 pond

- Gemiddelde verkoopprijs in 2019: 1.205.000 pond (stijging 390 procent)

Butlers Wharf: 

- Laatste 20 jaar: +252%

- Laatste 10 jaar: +63%

Veel appartementen: rond de 4 miljoen euro

Prijsontwikkeling (2)

Gevolgen:

Wijk leeft op

Voorzieningsniveau stijgt

Huizenprijzen stijgen

Oorspronkelijke bewoners: verplaatsen

Kritiek!

- Is het terecht/eerlijk dat sommigen het niet 

meer kunnen betalen?

- Waterbedeffect?