VWO 1 h.7.1 grammatica woordsoorten pers.vnw, bez.vnw

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

woordenschat

7.1 Taalverzorging

grammatica woordsoorten

leerdoelen

• je kennis van de woordsoorten vergroten;
• oefenen met de woordsoorten lw, znw, bnw en vz. en
• de nieuwe woordsoorten: 

     het persoonlijk voornaamwoord en het 

     bezittelijk voornaamwoord.

Wat doen we deze les?

• We herhalen van grammatica woordsoorten: het zelfstandig naamwoord, het bijvoeglijk naamwoord, de lidwoorden en het voorzetsel.

• We bespreken van grammatica de woordsoorten:    

     het persoonlijk voornaamwoord en het bezittelijk voornaamwoord.

• We oefenen met de verschillende woordsoorten.

lidwoorden (lw)

• Er zijn drie lidwoorden - de, het, een.
• Lidwoorden horen bij zelfstandige naamwoorden en ze kunnen bepaald of onbepaald zijn.

    de + het zijn de bepaalde lidwoorden (ze

   geven een specifiek znw aan)

    een is een onbepaald lidwoord (geen

    specifiek znw)

• Als je een als één uitspreekt of schrijft dan is dat geen lidwoord, maar een telwoord!

      

zelfstandig naamwoord (znw)

• je kunt er een lidwoord (de, het, een) voor zetten.
  

   

• een znw heeft vaak een enkelvoudvorm en een meervoudsvorm.
  

  

• je kunt vaak een verkleinwoord maken van een znw.
  

     

• Aardrijkskundige namen en eigennamen zijn ook znw.
  

     

bijvoeglijk naamwoord (bnw)

• Vaak staat een bijvoeglijk naamwoord voor een zelfstandig naamwoord en zegt er wat van.
  
• Een bnw kan ook achter een znw staan. 

• Een bnw kan een korte en lange vorm hebben.
  
• Je kunt de trappen van vergelijking toepassen 
  
• Je hebt ook stoffelijk bijvoeglijk 

     naamwoorden.

     Deze bnw hebben maar één vorm. 

Voorzetsel (vz)

• Een voorzetsel is een woord dat een plaats, tijd, middel, richting, oorzaak of reden aangeeft.
  
• Een voorzetsel komt nooit los in de zin voor. Het is altijd een onderdeel van een zinsdeel.
  
• Meestal staat een voorzetsel aan het begin van een zinsdeel.
• Een voorzetsel kan ook aan het eind van een zinsdeel staan.
  
• Delen van een scheidbaar samengestelde werkwoord zijn GEEN voorzetsels.

Op een spiekbriefje kijkt zij tijdens de toets het juiste antwoord af.

 

verdeel bovenstaande zin in zinsdelen en zet streepjes tussen de zinsdelen.

Op een spiekbriefje kijkt zij tijdens de toets het juiste antwoord af.

 

Noteer de voorzetsels die in bovenstaande zin staan

voorzetsel

middel

voorzetsel

oorzaak

voorzetsel

plaats

voorzetsel

richting

voorzetsel

reden

voorzetsel

tijd

De kat loopt altijd straal langs mij heen. 

De visite zal er omstreeks twee uur zijn.

De laatste kilometers van de reis legt de man te voet af.

Door mijn lekke band kwam ik te laat.

Hij gaat vroeg slapen om morgen goed uitgerust te zijn.

Let op:

Het kan een persoonlijk voornaamwoord zijn, maar ook een lidwoord.

Het is een persoonlijk voornaamwoord als het een apart zinsdeel is.

Het is een lidwoord als het een deel van een zinsdeel is.

VOORBEELD

Het is opgeknapt.             Het / is opgeknapt/ Het = pers. voornaamwoord

Het weer is opgeknapt.    Het weer / is opgeknapt/     Het = lidwoord

Bezittelijk voornaamwoord (bez. vnw)

• Een bezittelijk voornaamwoord geeft een bezit aan.

• Het kan bijvoeglijk of zelfstandig in een zin voorkomen. 

• Als het zelfstandig wordt gebruikt, staat er een lidwoord voor.
  

VOORBEELD

Wil je haar boeken lenen? Je kunt beter de mijne lenen.

        bijvoeglijk                                           zelfstandig

Let op:

Je moet jouw fiets verplaatsen. (jouw = bezittelijk voornaamwoord)

Deze fiets is van jou. (jou = persoonlijk voornaamwoord)

Maak de opdrachten van h.7.1 

persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord

a. (Op niveau online) persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord.

b. boek (blz. 11, 12 en 13).