herhaling thema gedrag

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Wat is gedrag?

1. Alles wat een mens of dier doet
2. lopen, iets pakken, lachen
3. spieren die werken
4. planten die water opnemen

Wat is een prikkel?

1. invloed uit de omgeving op een organisme
2. reactie van een mens of dier op iets
3. een zintuig
4. een zenuw

Een prikkel kan ervoor zorgen dat er een (reactie) respons komt

1. ja
2. nee

Hersenen

Zenuwen

Ruggenmerg

Draadjes die zintuigen en spieren verbinden met het ruggenmerg of de hersenen.

1. Hersenenen
2. Zenuwen
3. Zintuigen
4. Impulse

Zet in de juiste volgorde

prikkel

zintuig

impuls

zenuw

hersenen

waarneming

Voorbeeld van een
uitwendige prikkel
(1 of meer antw. goed)

1. Geluid en licht
2. Honger en dorst
3. Iemand raakt je aan
4. Pijn in de buik

Voorbeeld van een inwendige prikkel

1. Geluid
2. Licht
3. Een prikkel die in het lichaam ontstaat
4. Jezelf met je hamer op de duim slaan

Wat is ethologie?

1. Het bestuderen van gedrag
2. Het beïnvloeden van gedrag
3. Het gedrag van dieren veranderen
4. Het gedrag van mensen veranderen

Wat weet je van een ethogram?

Wat is ...............waar?

NIET

1. Je schrijft op wat een dier doet
2. Een gedragshandeling wordt omschrijven
3. Je schrijft bijv. op dat een hond agressief is
4. Het is een lijst met beschrijvingen van gedrag

Wat is een protocol?

1. Je schrijft op wat je van het gedrag vindt
2. Een lijst waarop je kunt zien hoe vaak een gedragshandeling voorkomt bij één dier
3. Je schrijft op wat het dier doet
4. Een lijst waarop je kunt zien hoe vaak een gedragshandeling voorkomt bij alle dieren van één soort

5.2 Sociaal Gedrag

Omgaan met soortgenoten is Sociaal gedrag. Of het nou gaat om paren, vechten of elkaar voedsel brengen.

Er zijn grofweg 3 soorten sociaal gedrag:

• Territorium gedrag
• Voortplantingsgedrag
• Groepsgedrag

Territorium gedrag

Gedrag met als functie het afbakenen van een gebied (territorium) en het verdedigen ervan tegen binnendringende soortgenoten. Afbakenen met geur of geluid.

Het territorium moet zo groot zijn dat het de groep kan voeden.

t

Territorium gedrag

Aanvalsgedrag: Ter verdediging van eigen territorium

baltsgedrag: om een partner aan te trekken

Vluchtgedrag: Vaak vlucht de uitdager, of de verliezer van het gevecht

Dreiggedrag: gedrag dat vaak wordt laten zien bij de grens van een territorium

Overspronggedrag

Wanneer dieren geen gepast gedrag laten zien bv bij gevaar geen vlucht-, dreig- of aanvalsgedrag laten zien, maar iets heel anders. Noemen we dit oversprong gedrag.

Voorbeeld: Een hond gaat zich krabben.

Dit is een voorbeeld van

1. dreiggedrag
2. overspronggedrag
3. baltsgedrag
4. sociaal gedrag

Begrijp je hoe dit 

gedrag ontstaat?            

Een prikkel is een verandering in de omgeving, hier reageren dieren en mensen op.

Uitwendige prikkel > iets zien bijv. de hond ziet de voerbak 
Inwendige prikkel   > de hond heeft honger

Respons (reactie): de hond loopt naar de voederbak en eet

Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op inwendige en uitwendige prikkels. 

Alle reacties op prikkels vormen het gedrag.

Ook als de hond niet was gaan eten was dit een reactie (respons)  en dus gedrag geweest. 

Als een prikkel
steeds dezelfde
reactie (respons) geeft noem je dit:

1. een sleutelprikkel
2. een uitwendige prikkel
3. een inwendige prikkel
4. een respons

Gedrag kan

1. zijn aangeleerd
2. worden bepaald door erfelijke factoren

1. 1 . Waar 2. Niet waar
2. 1 . Niet waar 2. Waar
3. Beide niet waar
4. Beide waar

De kuikentjes vertonen

1. Aangeleerd gedrag
2. Erfelijk gedrag
3. geen gedrag
4. menselijk gedrag

Sleutelprikkel

Bijvoorbeeld: 

een zwaluw komt op het nest.

De jonge zwaluw doet zijn bek open

De binnenkant is felgekleurd

De ouders voeren het jong.

Sleutelprikkel = de felgekleurde binnenkant

Twee katers die hevig naar elkaar dreigen, gaan plotseling beide hun vacht schoonlikken.

Hoe heet het gedrag dat de katten dan vertonen?

1. imponeergedrag
2. overspronggedrag
3. verzoeningsgedrag
4. sociaal gedrag