13.2 Ademhalen*

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2,3

HD 13 - Dieren en planten

Eten - Ademhalen - Transport - Kou en Hitte

§13.2 - Ademhalen

Leerdoel: Je leert hoe insecten, vissen en planten ademhalen.

Lees nu §13.2 en bestudeer daarna de LessonUp en voer de opdrachten uit.

Ademhaling insect

Bij insecten gaat de ademhaling via het achterlijf.

In de zijkanten van het lijf zitten kleine openingen, stigmata. 

Via die stigmata gaat het door een serie sterk vertakte buizen, tracheeën.

0

Diffussie

Bij diffussie wordt de concentratie in het ene gebied gelijk gemaakt met die in het andere gebied. 

Daarbij stroomt de zuurstof van plekken met een hoge concentratie naar plekken met een lage concentratie

Diffusie 

Hoe krijgen vissen zuurstof?

Vissen nemen met hun kieuwen zuurstof uit het water op. 

De meeste vissen hebben aan beide kanten kieuwen.

https:

https:

Gaswisseling plant

Fotosynthese.

Huidmondjes regelen inlaat en uitlaat van gaswisseling. 

Overdag: teveel zuurstof, naar de omgeving.

's Nachts: te weinig zuurstof, dus opgeslagen zuurstof gebruiken

0

0

https:

Tegenstroomprincipe

• Stroomrichting van bloed tegengesteld aan richting van het water
• Als het zelfde kant opstroomt is er alleen in het begin uitwisseling
• Als het tegengesteld stroomt, is er de gehele tijd uitwisseling

Hoe noem je dieren die alleen planten eten?

1. herbivoren
2. carnivoren
3. omnivoren

Waar of niet waar? Ook vogels kunnen herbivoren zijn

1. waar
2. niet waar

Waar of niet waar? Een miereneter is een voorbeeld van een carnivoor.

1. waar
2. niet waar

Waar of niet waar? Er bestaan vogels die omnivoor zijn.

1. waar
2. niet waar

Van welk type eter zijn deze kiezen?

1. herbivoren
2. carnivoren
3. omnivoren

Rode bloedcellen geven ? af.

Rode bloedcellen nemen  ? op.

Dit noemen we ? in de long.

Zuurstofrijk bloed wordt vervolgens naar alle ? vervoerd.

De koolstofdioxide verlaat het lichaam via de ?.

Zuurstof

Longen

Koolstofdioxide

Lichaamsdelen

Gaswisseling

Welke andere vormen van ademhaling zijn er naast de longen?

Diffusie

Stof gaat van een hoge naar een lage concentratie totdat de concentratie gelijk is op beide plekken

hoe heet het ademhalingsstelsel van een insect?

1. long
2. kieuw
3. trachee
4. maag

hoe halen vissen adem

1. met tracheeën
2. met longen
3. met kieuwen
4. ze halen geen adem

Elke kieuw bestaat uit meerdere kieuwbogen. Hieraan zitten heel veel kieuwplaatjes.

Met de kieuwplaatjes kan de vis de zuurstof opnemen

Eencelligen

Bij eencellige dieren vindt de gaswisseling plaats via het celmembraan (diffusie).

Het oppervlak is groot genoeg en het celmembraan is 1 cellaag dik

Gaswisseling bij insecten

Via tracheeën, openingen bij de tracheeën noem je stigma’s

www.schooltv.nl