10 voor biologie VWO BB - 2.2 Celstructuren en hun functie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Lesplan

1. Lees eerst 2.2 Celstructuren
2. Werk de LessonUp zelfstandig door.
3. Noteer vragen voor tijdens de les. 

2.2 Celstructuren en hun functie 

10 voor biologie

VWO BB

2.2 Celstructuren en hun functie

BiNaS tabel 79 B-D!

Deze LessonUp geeft een kort overzicht van de celstructuren.

Gebruik de (online) theorie voor uitgebreide informatie. 

Opdracht

Teken een grote dierlijke cel in je schrift/blaadje.

Benoem:

Celkern

Celmembraan

Cytoplasma

Maak veel ruimte in het cytoplasma

Hoe bestudeer je cellen?

Microscopie:

Lichtmicroscopie (tot 1,500x)

Elektronenmicroscopie (tot 6,000,.000x)

Celorganellen

1. Celkern
2. Cytoplasma
3. Membraan
4. Mitochondriën
5. Ribosomen
6. Endoplasmatisch reticulum (ER)
7. Golgisysteem
8. Lysosoom
9. Cytoskelet
10. Plastiden
11. Vacuolen

Celkern

• Erfelijke informatie op DNA
• Bestuurt de cel
• Nucleolus bevat ribosoom 
    genen
• Kernporie voor verplaatsing
    stoffen

Wanneer zijn de chromosomen zichtbaar in de celkern?

1. Altijd
2. Alleen tijdens celdeling
3. Nooit

Cytoplasma

• = celplasma
• water + opgeloste stoffen +
    celorganellen

Celmembraan

Laag om de cel heen. 

0:43-2:26

Celmembraan

• Dubbele fosfolipiden laag
• Scheidt in- en uitwendig
• Membraaneiwitten voor
    transport en als receptor.
• Glycoproteïne kenmerkt cel

Mitochondrium

• Energieleverancier 
• Verbranding langs matrix membraan: C6H12O6 + O2 --> CO2 + H2O + ATP 
• Eigen mitochondriaal DNA

Endoplasmatisch reticulum

• RER: Ruw Endoplasmatisch Reticulum --> met ribosomen.
• Eiwittransport functie naar Golgi-systeem.

Endoplasmatisch reticulum

• GER: Glad Endoplasmatisch Reticulum --> zonder ribosomen. 
  
• Rol in aanmaak koolhydraat /vet of ontgiftiging.

Ribosomen

• Functie eiwitsynthese.
• Deels op RER, deels vrij in cytoplasma. 

Golgi-systeem

• Verwerkt ER blaasjes
• Snoert membraan af tot uitgaand blaasje en stuurt inhoud naar doel. 

Golgi systeem

In welk celorganel zit het DNA?

1. Cytoplasma
2. ribosoom
3. golgi apparaat
4. celkern

In welk celorganel vindt de productie van ATP plaats?

1. ribosoom
2. ER
3. Golgi systeem
4. mitochondrium

Welk organel bewerkt eiwitten na het ribosoom?

1. celkern
2. golgi-systeem
3. ER
4. mitochondriën

Opdracht

Teken in je cel de ontbrekende onderdelen:

Endoplasmatisch reticulum (glad en ruw)

Ribosomen

Golgi systeem

Mitochondrium

Lysosoom

• Blaasje met licht zuur milieu en afbraak enzymen.

Cytoskelet

• Microtubuli:
  - Vorm handhaving cel
  - Continue opbouw en afbraak voor beweging / vormverandering.
  - Handvat voor motoreiwitten. 

Cytoskelet

• Microfilamenten:
  - Beweging in cel.
  - O.a. membraanvorming fagocytose.

Plastiden

• Alleen in plantencel
• Leukoplast (kleurloos): voor opslag
• Chromoplast (kleur): o.a. de bladgroenkorrel (=chloroplast)
• Kunnen type wisselen

Vacuolen

• Vochtblaasje in cel
• Plant gebruik voor celstrekking. 

Als een tomaat rijpt gebeurt er iets met de kleur, hij gaat namelijk van een groene naar een rode kleur.

Welk plastide was er eerst, en ik welke plastide veranderde deze?

1. Van zetmeelkorrel naar kleurstofkorrel
2. Van kleurstofkorrel naar bladgroenkorrel
3. Van bladgroenkorrel naar kleurstofkorrel
4. Van bladgroenkorrel naar zetmeelkorrel

Bij celstrekking worden cellen heel snel groter door...

1. Celdeling
2. Opname van water
3. Bijmaken van cytoplasma

Huiswerk

Oefenvragen 1-7

Toetsvragen 1-6

Tekening celstructuren mee naar
de les.