Paragraaf 2.3 - Leven in een industriestad

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2

De tijd van burgers en stoommachines

§2.3 Leven in een industriestad

bladzijdes 35 t/m 37 tekstboek 

Vraag van de paragraaf 

Hoe veranderde het leven door de komst van fabrieken? 

Werken in de fabriek

• Slechte leefomstandigheden
• Lange werkdagen
• Lage lonen
• Vrouwen en kinderen --> ander loon 
• Onveilig en ongezond

Werken in de fabriek

• Honderdduizenden mensen gingen werken in de fabriek. Hun leefomstandigheden waren erg slecht.
• Ze werkten lang en hard. Alleen op zondag waren ze vrij. 
• Lage lonen 
• Vrouwen en kinderen lagere lonen dan mannen 
• Het had weinig zin om te gaan demonstreren tegen het zware arbeidersbestaan. Voor jou 10 anderen. Als je toch ging demonstreren werd je ontslagen. 
• Het werken was ook nog eens heel erg gevaarlijk. De ondernemers deden niets om het werken veilig te maken. Dat kostte immers geld. 
• In de fabriek was het ook nog eens ongezond. De lucht was smerig en de machines maakten erg veel lawaai. 

Fragment uit de film Daens.

Dit fragment laat goed de omstandigheden in de fabriek zien

Wonen bij de fabriek

• Nieuwkomers
• Wonen naast de fabriek
• Ongezond
• Vakbonden

Wonen bij de fabriek

• Veel mensen verhuisden naar de dorpjes waar de fabrieken stonden. Langzaam veranderden deze dorpjes in grote industriesteden. Arbeiders woonden naast de fabriek, want je moest er heen lopen
• Het wonen naast de fabrieken was erg ongezond. Dag en nacht bliezen de schoorstenen vuile rook uit. De woonwijken waren erg smerig.
• Rond 1850 werden er vakbonden opgericht. Dit was een organisatie van de arbeiders. Deze vakbonden konden onderhandelen met de bazen of een staking uitroepen.

Verschillende lagen van de bevolking

1. Rijke burgers
2. Middenklasse
3. Fabrieksarbeiders

Wat zie je in de comic?

Wat wil de tekenaar hiermee zeggen?

Eind 19e eeuw 

• Pas aan het eind van de 19e eeuw kregen arbeiders het wat beter 
• Overheid zorgde voor waterleidingen en rioleringen 
• Beter onderwijs  

Kinderwetje van Van Houten

• 1874: de wet verbiedt kinderarbeid tot 12 jaar 
•  1901: alle kinderen van 7 tot 12 jaar moeten naar school 

Vraag van de paragraaf 

Hoe veranderde het leven door de komst van fabrieken? 

Huiswerk 

• Lezen paragraaf 2.3 Leven in een industriestad, bladzijdes 35 t/m 37 tekstboek
• Maken in je digitale Memo  vraag 4 t/m 12