8.6 - Het moderne imperialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H4 Burgers en stoommachines

8.6 Het modern imperialisme

8.6 Het moderne imperialisme

KA

De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie 

Verkort: modern imperialisme 

Kolonialisme?

• Vanaf 15de eeuw: kolonialisme --> veroveringen met een economisch doel
• Kenmerkend: handelsposten op de kusten
• Vanaf 19de eeuw: modern imperialisme

Imperialisme

Imperialisme: het streven naar een groot rijk onder macht van een keizer of één volk

Europese machten willen meer macht en gebieden (kolonialisme)

Modern imperialisme (1)

Modern imperialisme: op zoek naar nieuwe grondstoffen en afzetmarkten werden vele landen in Azië en Afrika gekoloniseerd door Europese landen in de 19e eeuw

Kolonialisme verandert van karakter. 

Het veroveren (en besturen) van gebieden om aan je eigen land toe te voegen.

Verschil met kolonialisme

1500-1850: kolonialisme

1850-1920: modern imperialisme

Verovering en intensiever bestuur van koloniën

Grondigere exploitatie van de koloniën (bijv. grondstoffen)

Alleen in Afrika en Azië

Modern imperialisme 

afbeelding: conferentie Berlijn 1884

Moederland controleert de hele kolonie.

Moederland gebruikt de landen en bevolking voor grondstoffen.

Zo ontstonden grote rijken.

Let op: kolonialisme was voor deze tijd voornamelijk handel met kustgebieden

Motieven voor modern imperialisme

• Economisch:
• 1) Grondstoffen
• 2) Afzetmarkt
• Politiek:
• 3) Machtsvertoon
• Cultureel
• 4) Europese superioriteit

Oorzaken modern imperialisme:

economie

Grondstoffen voor de groeiende (Europese) industrie

Afzetmarkten voor de groeiende industrie

Oorzaken modern imperialisme:

politiek

Nationalisme

Een groot rijk gaf internationale, politieke en militaire aanzien

Oorzaken modern imperialisme:

cultuur

Verspreiding van het Christendom

sociaal-Darwinisme: blanke ras zou superieur zijn

White man's burden: de morele plicht van blank Europa om minder ontwikkelde volken beschaving bij te brengen

White man's burden

Een gedicht van de Engelse dichter en schrijver Rudyard Kipling (1899)

Take up the White Man's burden—

Send forth the best ye breed—

Go bind your sons to exile

To serve your captives' need;

To wait in heavy harness,

On fluttered folk and wild—

Your new-caught, sullen peoples,

Half-devil and half-child.

Gevolgen voor de koloniën: economie

Wereldwijde arbeidsverdeling

Grondstoffen worden uit de koloniën gehaald, maar worden verwerkt door Europese fabrieken

Iedereen krijgt een taak in de nieuwe wereldeconomie

Gevolgen voor de koloniën: politiek

Koloniën raken eigen bestuur kwijt

Koloniën worden direct of indirect bestuurd door de Europese mogendheden

Deel van de inheemse bevolking werd ingeschakeld bij het bestuur en het leger

Inheemse bevolking kan niet in opstand komen. Grote Westerse controle

Rond 1700

Rond 1900

Wat valt op? 

Gevolgen voor de koloniën: cultuur

 Onder invloed van o.a. het Christendom en Westerse rechtspraak werden lokale tradities aangetast

Opdringen van Westerse cultuur

Huiswerk 

Lezen paragraaf 8.6 Het moderne imperialisme, handboek bladzijdes 108 t/m 110 

Maken van paragraaf 8.6 vraag 1, 3, 4, 5, 7 en 12, opdrachtenboek bladzijdes 94 en 95