Gedragseconomie H3 (3.1 t/m 3.10)

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Welkom

Agenda les

• Link hst 1 en hst 2 met hst 3
• Leerdoelen hst 3
• Uitleg hst 3
• Aan de slag

Link hst 1 en 2 met hst 3

• Neoklassieken (hst 1): marktprijzen bepaald door vraag en aanbod.
  Vraag verandert alleen als de behoefte aan het product, het inkomen, de prijs van andere goederen en de hoeveelheid consumenten toe- en afneemt. 
• Hst 2: De vraag naar een product oftewel de betalingsbereidheid wordt door marketingstrategieën beïnvloed.
• Hst 3: hoe beïnvloed de overheid de consument om het gebruik van bepaalde goederen te stimuleren en andere goederen af te remmen.

Lesdoelen hst 3

• Je kunt aangeven waardoor de vraag naar producten wordt beïnvloed. 
• Voorbeelden geven hoe de overheid de vraag beïnvloed.  
• De rol van verboden bespreken. 

Gedragsbeïnvloeding door de overheid

3.1: Stimulerings- en ontmoedigingsmaatregelen

3.2: framing en nudgen

3.3: aanpassing van de standaard, keuzestructuur en wetgeving

Naast accijns en subsidies. Op welke manier kan de overheid nog meer invloed uitoefenen op de vraag?

Het verbieden van bepaalde producen is effectief.

Juist

Onjuist

Verboden veranderen niet het gedrag

Door iets moeilijker of onmogelijk te maken wordt het gedrag van mensen niet meteen anders. 

Verboden

• Politiek lastig
• Kunnen genegeerd worden. 

Moeilijker:

• De moeite moet echt enorm zijn wil dit voor een gedragsverandering zorgen (zelfbinding) --> beperkte openingstijden winkels. 

Wat gebeurd hier?

Benoemen onduidelijkheid over de toekomst.

Prikkel (met korting) om eens na te denken over je autoverzekering.

Consumenten moeten geïnformeerd worden. 

Anti-prikkel

Bonus voor als je ergens mee stopt. 

• Bijvoorbeeld lagere premie bij ziektekostenverzekering als je stopt met roken. 

Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker

Gemakkelijkheid zorgt ervoor dat zaken het vaakst goed gaan.

Het gedrag wordt hiermee niet verandert.

Bijvoorbeeld: Ov-reisproduct van studenten stop zetten na het afronden van de studie voorkomt boetes of linkjes sturen bij betalingen. 

• Relatie tussen motivatie en moeilijkheidsgraad wat er verwacht wordt. 

Behavior design model

• Gedrag= motivatie + prikkel (op hetzelfde moment)
• Gedrag moet boven groene lijn komen 

Framing: de manier waarop je informatie presenteert, onderdeel is van het proberen beïnvloeden van het gedrag van mensen.

Nudgen: overheid wil gedrag consument door duwtje in de rug beïnvloeden.

De zeven principes van beïnvloeding van Cialdini

Nudging

• Welk probleem is er?
• Waarom is het probleem belangrijk?
• Sinds wanneer is het een probleem?
• Welke actoren zijn erbij betrokken?
• Welk concreet gedrag zou het probleem kunnen oplossen. 

De standaard: een gewoonte proberen te veranderen door de standaard te veranderen.

Keuzestructuur: compacte info in stappen aanbieden.

Aan de slag/huiswerk

• lees hst 3 en onderstreep/arceer de belangrijkste begrippen
• Maak tussendoor opgave:
  - 3.2 t/m 3.5 blz 40
  - 3.12 en 3.13 blz 43
  - 3.19 en 3.21 blz 48
  - 3.28 blz 50
  - 3.30 en 3.31 blz 51