kunst algemeen hofcultuur - muziek vwo

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

KUA HOFCULTUUR 

RENAISSANCE 

Ga naar lessonup.com en voer de code in die je links onderin ziet staan

THEATER IN DE RENAISSANCE 

> Klassiek theater 

> Commedia dell' Arte 

Klassiek theater - Commedia dell' Arte 

1.  wanneer en waar ontstaan?
2.  hoe zag het theater eruit? (plaats van publiek, podium, decor etc.) 
3.  zijn er special effects? welke? 
4.  zijn er vaste regels / een vaste opbouw? 
5.  verhaal: wat zijn de thema's ? 
6.  tragedie / komedie? 
7.  wat voor personages? 
8.  acteerstijl 
9.  kostuums 

Klassiek theater 

Aristoteles - Poetica 

1. 

2. 

3. 

Klassiek theater 

Aristoteles - Poetica 

3 eenheden 

1. 

2. 

3. 

TO DO

> Muziek in de renaissance

Aan het einde van de les:

> Weet je wie de Vlaamse polyfonisten zijn 

> Kun je uitleggen wat het verschil is tussen polyfone en homofone muziek 

> Weet je wat voor soort muziek er in de kerk en aan het hof werd gespeeld 

> weet je hoe de muziek zich ontwikkelde in de renaissance 

RENAISSANCE 

KERK en het HOF als opdrachtgevers 

> hoe noem je iemand die kunst koopt / opdracht geeft om kunst te maken en kunstenaars financieel ondersteunt?  

RENAISSANCE 

- Wat was de achterliggende motivatie om te investeren in kunst? 

- Waarom was het voor kunstenaars in de renaissance zo belangrijk om een mecenas te hebben? 

MUZIEK RENAISSANCE 

- Nu: 

- In de middeleeuwen werd muziek mondeling doorgegeven 

- Denk aan wetenschappelijke ontwikkelingen in de renaissance. Welke uitvinding zou belangrijk zijn geweest voor het verspreiden van (blad)muziek?

MUZIEK RENAISSANCE 

Boekdrukkunst – de eerste muziekdrukken verschijnen rond 1500 in Italië.

Bladmuziek is beschikbaar in grote oplage en betaalbaar voor meer mensen

Muziek is niet langer alleen voor adel en de kerk

Bundels worden verspreid over Europa

--> De positie van de componist verandert - hoe denk je?

MUZIEK RENAISSANCE 

DE POSITIE VAN DE COMPONIST

> Zijn muziek kan overal worden gespeeld, niet alleen aan het hof van de opdrachtgever.

> Hierdoor wordt hij financieel minder afhankelijk.

> Veel mensen kunnen zijn muziek horen, de componist krijgt meer roem – zijn status wordt hierdoor verhoogt.

MUZIEK RENAISSANCE 

- De muziek in de renaissance is gebaseerd op muziek uit de late middeleeuwen

Deze muziek heet ARS NOVA (nova = nieuw)

De muziek uit de vroege middeleeuwen heet ARS ANTIQUA

stem 1

stem 2

stem 3

stem 4

SOPRAAN

ALT

TENOR

BAS

Wat betekent a capella?

1. alleen instrumenten
2. alleen zangstemmen
3. zang en instrumenten
4. alleen fluitmuziek

muziek renaissance 

POLYFONE MUZIEK 

muziek renaissance

Polyfone muziek 

- Meerdere stemmen klinken tegelijk

- Elke stem heeft een eigen melodie en ritme

- Geschreven voor a-capella uitvoeringen

muziek renaissance 

Vlaamse polyfonisten

- Polyfone, vocale muziek die overheerst in Europa in de 14de tot begin 16de eeuw 

- Zuid-Nederlandse en Vlaamse componisten trekken naar de hoven in Italië om daar te componeren en muziek te maken. 

muziek renaissance 

- Meerstemmig

- Alle stemmen zijn gelijkwaardig

- Vaak 1 muzikaal thema dat steeds wordt herhaald in verschillende variaties (=door-imiteren)

- Gebruik van bestaande melodieën

muziek renaissance 

Cantus Firmus (basismelodie van lange noten) vaak gezongen door de tenor (tenere = vasthouden) 

Eerst alleen gebaseerd op religieuze gezangen,

later ook op wereldlijke liedjes

wat voor muziek is dit?

1. homofoon
2. polyfoon

Wat hoort NIET bij polyfone muziek?

1. meerdere stemmen
2. elke stem heeft een eigen ritme
3. alle stemmen zijn gelijkwaardig
4. alle stemmen hebben dezelfde melodie

Wat voor muziek is dit?

1. polyfoon
2. homofoon

muziek in de kerk 

waarvoor werd het gebruikt?

in welke taal werd gezongen?

a capella of niet? 

MOTET – 

MIS – 

muziek in de kerk 

MOTET – 

meerstemmige kerkelijke liederen (3 -6 stemmen) in Latijn voor een koor.

Niet bedoeld voor een feest of liturgie en daarom overal in kerkdiensten te gebruiken.

Vocaal en polyfoon

A capella uitgevoerd

MIS – 

muziek voor tijdens het avondmaal (eucharistieviering. 

Bekende liederen worden gebruikt als basis.

muziek aan het hof 

 
Madrigaal/lied : 

- meerstemmig lied, vaak a capella

- in de moedertaal

- wereldse tekst (vaak liefdesteksten)

bijpassende muziek die de emotie ondersteund

gezongen door kleine groepjes zangers

monodie:

- eenstemmig lied met begeleiding van instrumenten –

Dit muziekstuk is een:

1. monodie
2. madrigaal
3. mis
4. motet

Muziek in de renaissance 

REFORMATIE < > CONTRAREFORMATIE 

wat weet je hier al over? 

noem per begrip 2 sleutelwoorden  

Muziek in de renaissance 

Hoe complexer de polyfone muziek, hoe minder goed de tekst te horen is.

Reformatie: kritiek op de Rooms Katholieke kerk

Er komt meer nadruk op de inhoud en een meer sobere stijl – de tekst moet voor iedereen begrijpelijk zijn.

Contrareformatie - De reformatie stoppen en laten zien dat de Rooms Katholieke kerk wel eerlijk is

De Rooms Katholieke Kerk wil dat er meer nadruk komt op de inhoud en wil de polyfonie in de liturgie verbannen.

Wat heb je geleerd over muziek in de renaissance?

NEXT WEEK 

check-up bouwkunst - muziek - theater