Ethiek les 4

• Filosofie
• HBO
• Studiejaar 2

Ethiek les 4

Kant

Voor vandaag

• terugblik
• deontologische ethiek
• Kant
• sommige plichten

Terugblik

• rol van de verstandigheid bij Aristoteles
• Thomas van Aquino
• revival van deugdethiek
• wat voegde Thomas toe aan de deugdethiek?

Deontologische ethiek

afgeleid van deon = wat moet, waaraan je gebonden bent

niet gebaseerd op geluk of persoonlijk karakter, maar op de morele waarde van de handeling

Immanuel Kant (1724-1804)

leefde in Koningsbergen (Oost-Pruisen)

newtoniaans wereldbeeld

groeiende invloed van burgerij

sapere aude (durf te denken/te weten!)

wat zijn de grenzen van de rede?

Goedheid

• veel dingen zijn "ergens goed voor"
• het enige dat in zichzelf goed is: een goede wil
• valt niet samen met goede eigenschappen
• maakt niet (per se) gelukkig
• bereikt niet altijd zijn doel
• handelt omwille van de plicht

Voorbeeld van plicht

"Daartegenover is het plicht je leven te bewaren, en bovendien heeft iedereen daartoe nog een onmiddellijke neiging. Daarom echter heeft de vaak angstvallige zorg van het merendeel van de mensen daarvoor toch geen intrinsieke waarde en hun maxime geen moreel gehalte. De zorg voor hun leven is weliswaar plichtmatig, maar niet omwille van de plicht.

Voorbeeld van plicht

Wanneer evenwel tegenspoed en hopeloos verdriet de levenslust geheel weggenomen hebben en wanneer de ongelukkige, sterk van geest en eerder verontwaardigd over zijn lot dan kleinzielig of terneergeslagen, de dood wenst en toch zijn leven bewaart, zonder het lief te hebben, niet uit neiging of vrees, maar omwille van de plicht, dan pas heeft zijn maxime een moreel gehalte."

Imperatief (gebod)

hypothetische imperatief

categorische imperatief