P1. Van vorstendommen tot kolonie 2425

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Nederland en Indonesië

Planning

1. Voorkennis activeren
2. Oriëntatie
3. Uitleg 1A 
4. Werken 

Tempel Borobodur in Indonesië

De klascode voor LessonUp GS = GVRMA

 De code voor MemoMax = 736232

Nederland en Indonesië

§ 1 Van vorstendommen tot kolonie

Les 1

Log even in op deze LessonUp les! 

Oriëntatie 

• We lezen blz 7 van de oriëntatie
• Maak daarna opdracht 1 t/m 4 op blz. 8 en 9

We bespreken de opdrachten zo samen. 

Let op: Oefen met het formuleren van antwoorden, ook bij deze opdrachten

Leerdoelen

• Je kunt culturele, economische en politieke kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Waar ligt Indonesië? 

Uit hoe veel eilanden bestaat Indonesië ongeveer?​

1. ca 1000
2. ca 5000
3. ca 6000
4. ca 16000

Wat zochten Europeanen in de 15e eeuw in het oosten?

1. Slaven
2. Specerijen
3. Grondstoffen
4. Witte stranden

Van wanneer tot wanneer was de
15e eeuw?

1. 1400-1499
2. 1500-1599

Wat wordt er bedoeld met de naam Indië?

1. India
2. Indonesië
3. Aziatische kusten
4. Amerikaanse kusten

Nederland en Indonesië

§ 1 Van vorstendommen tot kolonie

Les 1

Log even in op deze LessonUp les! 

A. De Indische eilanden vóór 1600

Alle eilanden van Indonesië. Samen ruim 50 keer zo groot als Nederland.

Indonesië is een archipel =

een eilandengroep

Nederlandse kaart van de Molukken, gemaakt rond 1600

Culturele invloeden

• Voor de komst van de Europeanen (rond 1600) vormden de eilanden(groepen) van Indonesië geen eenheid. 

• Vanaf de 2e eeuw na Christus kwam op de Indonesische eilandengroepen de handel met het vaste land van Azië op gang. 
• Deze contacten met anderen zorgden voor verschillende culturele invloeden.

Achtergrond: 

Batik, symbool van Indonesische identiteit

Je kunt culturele kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders.

Culturele invloeden

• Nieuwe invloeden en gewoontes werden overgenomen uit o.a. India en China.  
• Het hindoeïsme en boeddhisme beïnvloedde de gewoontes. 
• Taal, religie en schrift werden overgenomen door delen van de Indonesische bevolking.
• Vanaf de 16e eeuw werd de Islam de belangrijkste godsdienst. 

Bekijk op de volgende pagina de Boeddhistische tempel Borobudur op Java. Gebouwd tussen 750 en 850. 

Je kunt culturele kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders.

earth.google.com

Vorsten en sultans

• In de loop van de eeuwen ontstonden verschillende staten (=landjes)  die bestuurd werden door een (Islamitische) vorst of sultan. 
• Er werden regelmatig oorlogen gevoerd tussen de verschillende eilanden. 

Steen van Tugu bij Jakarta met een tekst over koning Puranavarman.

Je kunt politieke kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders.

Handel 

• Er waren wetboeken, er werd belasting betaald aan de koningen 
• Er werd veel handel gedreven, maar de meeste inwoners waren boeren. 

Specerijen

Je kunt  economische kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders.

Aan de slag

Maken + nakijken:

Maken: Oriëntatie opdracht 1 t/m 5 (blz 8 en 9)

Lezen: Blz 10 1.1A Van vorstendommen tot kolonie 

-Maken: opdracht 1 t/m 4 (blz 11)

Klaar?

• Video kijken in deze LessonUp
• Opdrachten maken op Memo Online
• Oefen met Quizlet
• Begrippen leren

De klascode voor LessonUp GS = GVRMA

De code voor MemoMax = 736232

JE WERKT ALLEEN OP JE LAPTOP ALS JE INGELOGD BENT MET DE KLASCODE

Nederland en Indonesië

Wat doen we deze les? 

1. Toets inzien
2. Herhalen 1A
3. Uitleg en 1B+ 1C
4. Kijken: De geschiedenis van 

Nederlands Indië

 4. Zelfstandig werken 

 5. Afsluiten

Het huis van de Gouverneur-Generaal op Batavia.

Toets inzien

• Leer de leerdoelen, oefen begrippen met Quizlet, leer teksten en opgaven
• Geef antwoord op de hele vraag. Lees goed!  Beantwoord alle onderdelen van de vraag!  Herhaal de vraag in je antwoord! Staat er: Doe het zo: ..... Doe dat dan!
• Geen HIJ, HET, ZIJ, HUN......
• Noteer een multiplechoicevraag met een HOOFDLETTER.
• Staat er  een begrip in de vraag > Laat blijken dat je het begrip kent. 
• Tel je punten na!  

• Op een SE noteer je je voor- en achternaam. Klas, vak en SE-nr
• Geen pijltjes oid gebruiken. Wijzig eventueel het vraagnummer.

  

Waar ligt Indonesië? 

Wat is een politiek kenmerk van Indonesië vóór 1600?

Een politiek kenmerk gaat over macht, bondjes of bestuur

1. Werd bestuurd door Nederland
2. Bestuurd door een vorst of sultan
3. Er was een democratie
4. Niemand was de baas

Welke culturele kenmerken horen bij Indië vóór 1600?

Een cultureel kenmerk gaat over: taal, geloof, eten, gebruiken etc. 

1. Veel mensen waren moslim.
2. De meeste mensen waren christelijk.
3. De meeste mensen waren Joods
4. Hindoeïsme was een belangrijke godsdienst

Noem een economisch kenmerk van de Indonesische eilanden vóór 1600

1. Ze hadden grote gemeenschappen met boerderijen
2. ze hadden verschillende geloven zoals de Islam, het Boeddhisme en het Hindoeïsme
3. Er werd handel gedreven met het Aziatische vasteland
4. Er was centraal gezag zoals een vorst of een sultan

Leerdoelen 1B en 1C

• Je kunt beschrijven hoe de VOC handel dreef in Oost-Indië.
  
• Je kan beschrijven hoe de VOC bestuurd werd.
• Je kan uitleggen wat een naamloze vennootschap is en wat aandelen zijn. 
• Je kunt uitleggen wat modern imperialisme is.
• Je kan beschrijven hoe Indië uiteindelijk Nederlands-Indië werd. 

B De VOC in Oost Indië

• Tot 1596 wisten alleen de Portugezen de route naar Azië over zee. 
• Vasco da Gama ontdekte deze route...
• Deze route werd geheim gehouden voor andere Europese naties. Zo konden de Portugezen veel, heel veel geld verdienen

Wil je meer weten over Vasco da Gama? Bekijk dan de volgende slide

historianet.nl

• Hollandse kooplieden willen ook de zeeroute ontdekken...
• Willem Barentsz  probeerde in 1596 langs het noorden. Dat mislukte en kwamen vast te zitten op Nova Zembla  
• Uiteindelijk lukt het Cornelis De Houtman om 'de Oost' te bereiken. 

Hoe kom je in Indië? Via het noorden of het zuiden? 

B De VOC in Oost Indië

• In 1596 verscheen het eerste Nederlandse schip in de haven van Bantam (Java).
• Al snel volgenden meer Nederlandse handelaren naar Azië.  
• Er was veel onderlinge concurrentie!

De VOC

• Tegen deze concurrentie bedacht het bestuur van de Republiek (=Nederland van toen) samen met de kooplieden een oplossing: 
• In 1602 richtten ze de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) op.

• De VOC kreeg van de regering een handelsmonopolie = alleenrecht om handel te voeren.

Iedereen kon een aandeel kopen in de VOC. Zo werd de VOC een bedrijf van "alle" Nederlanders. De winst werd verdeeld over alle aandeelhouders. 

Je kunt beschrijven hoe de VOC handel dreef in Oost-Indië.

Aandelen 

• De VOC was de eerste multinational ter wereld.
• Iedereen kon aandelen kopen van de VOC. Zo was er altijd voldoende geld beschikbaar.
• Voor deze aandelen kregen de eigenaren dividend, zij deelden in de winst van de VOC
• De VOC was een naamloze vennootschap 

Iedereen kon een aandeel kopen in de VOC. Zo werd de VOC een bedrijf van "alle" Nederlanders. De winst werd verdeeld over alle aandeelhouders. 

Je kan uitleggen wat een naamloze vennootschap is en wat aandelen zijn. 

Handelsposten

• De VOC stichtte handelsposten op Java en andere Indische eilanden. Maar ook in India, China en Japan. 
• De belangrijkste handelspost werd Batavia op het eiland Java.

Prent van Batavia

Je kunt beschrijven hoe de VOC handel dreef in Oost-Indië.

Onderdrukking en geweld

• De VOC kreeg van de regering ook het recht om oorlog te voeren, verdragen te sluiten en forten te bouwen.

     De Banda-eilanden:

• In 1621 dwong de VOC zo de Bandanezen om alleen nog met de VOC te handelen. Toen de Banadanezen toch met anderen bleven handelen werden alle 15.000 bewoners van Banda vermoord of als slaaf verkocht. 

Je kunt beschrijven hoe de VOC handel dreef in Oost-Indië.

0

1C Nederlands-Indië

• In 1799 ging de VOC failliet. 
• De Nederlandse Staat nam alle bezittingen, schulden en het bestuur van de handelsposten in Indië van de VOC over. 
• De overgenomen gebieden werden onder Nederlands bestuur geplaatst.

In de 19e eeuw begon het modern imperialisme: 

• Europese landen wilden een zo groot mogelijk rijk > Zo probeerden ze indruk op elkaar te maken en veel geld te verdienen
• Landen veroverden daarom  grondgebied in Azië en Afrika. 

Verdeling van kolonies rond 1900

Modern Imperialisme

Je kunt uitleggen wat modern imperialisme is.

Oorzaken voor het modern Imperialisme

De Europese landen wilden: 

1. Grondstoffen voor de industrie
2. Afzetmarkt voor producten
3. Een groot rijk (gaf aanzien)
4. De Europese cultuur verspreiden

De kathedraal van Jakarta, het Santa Maria Pelindung Diangkat Ke Surga is een groot katholiek kerkgebouw in de Indonesische stad Jakarta.

Je kunt uitleggen wat modern imperialisme is.

Het KNIL

• Nederland richtte het KNIL op om het gebied in Oost-Indië te kunnen uitbreiden = Koninklijk Nederlands Indisch Leger
• Het KNIL veroverde veel eilanden; Nederland noemde dat 'pacificatie'; 'het brengen van vrede'
• De bevolking van de eilanden kwam vaak in opstand, maar die opstanden werden hard neergeslagen. De Nederlanders hadden  veel betere en modernere wapens. 

Je kan beschrijven hoe Indië uiteindelijk Nederlands-Indië werd.

Hoe werd Nederlands-Indië bestuurd? 

1. Er was een indirect bestuur  > de Inheemse bestuurders (regenten) bleven op hun plaats. Samen met dorpshoofden lieten zij de bevolking werken voor de Nederlanders.
2. De regenten werden aangestuurd door Nederlandse ambtenaren. De hoogste Nederlandse bestuurder was de gouverneur-generaal. 

Waarom deden de Nederlanders dit zo? Eerdere oorlogen hadden laten zien dat de Indische bevolking beter 'luisterde' naar hun eigen leiders .

Je kan beschrijven hoe Indië uiteindelijk Nederlands-Indië werd.

Aan de slag

Verplicht:

• Lezen: 1.1B De VOC in Oost-Indië + 1.1C De kolonie Nederlands-Indië (blz 13 en 15) 
• Maken en nakijken: opdracht 5 t/m 12 

Keuze 

• Oefen met Quizlet 
• Test jezelf met Memo
• Kijken:  De geschiedenis  van Indonesië (volgende slide)
• Kijken: Dossier geschiedenis De Gouden Eeuw.  

De klascode voor LessonUp GS = GVRMA

 De code voor MemoMax = 736232

schooltv.nl

quizlet.com