samengestelde zinnen

• Nederlands
• Secundair onderwijs

samengestelde zinnen

Hij maakt zich geen zorgen omdat hij goed voorbereid is.

1. nevenschikking
2. onderschikking
3. enkelvoudig

Hij maakt zich geen zorgen omdat hij goed voorbereid is.

• Hij maakt zich geen zorgen = hoofdzin
• Hij goed voorbereid is = bijzin
• omdat = onderschikkend voegwoord

Marije gaat waarschijnlijk naar Zuid-Amerika en anders gaat ze naar Australië.

1. nevenschikking
2. onderschikking
3. enkelvoudig

Marije gaat waarschijnlijk naar Zuid-Amerika en anders gaat ze naar Australië.

• Marije gaat waarschijnlijk naar Zuid-Amerika = hoofdzin 1
• Anders gaat ze naar Australië = hoofdzin 2
• en = nevenschikkend voegwoord

De leraar weet waarom hij te laat kwam.

1. nevenschikking
2. onderschikking
3. enkelvoudig

De leraar weet waarom hij te laat kwam.

• De leraar weet (iets) = hoofdzin
• Hij te laat kwam = bijzin
• waarom = onderschikkend voegwoord

Eigenlijk is ze 104, maar die leeftijd kun je niet invoeren op Facebook.

1. nevenschikking
2. onderschikking
3. enkelvoudig

Eigenlijk is ze 104, maar die leeftijd kun je niet invoeren op Facebook.

• Eigenlijk is ze 104 = hoofdzin 1
• Die leeftijd kun je niet invoeren op Facebook = hoofdzin 2
• maar = nevenschikkend voegwoord

De sneeuw, die voor veel overlast zorgde, werd vakkundig opgeruimd.

1. nevenschikking
2. onderschikking
3. enkelvoudig

De sneeuw, die voor veel overlast zorgde, werd vakkundig opgeruimd.

• De sneeuw werd vakkundig opgeruimd = hoofdzin
• die voor veel overlast zorgde = bijzin
• die = betrekkelijk vnw ('de sneeuw' = antecedent)
• ! die = ook onderwerp in de bijzin

De wegen en straten zijn hier niet breed.

1. nevenschikking
2. onderschikking
3. enkelvoudig

De wegen en straten zijn hier niet breed.

• 1 persoonsvorm = enkelvoudig
• ! geen verbindingswoord in enkelvoudige zinnen
• niet elke 'en' fungeert als nevenschikkend voegwoord (samentrekking op woordniveau tussen 'wegen' en 'straten')

Ik loop haastig door het bos en val plots in een diep gat.

1. nevenschikking
2. onderschikking
3. enkelvoudig

Ik loop haastig door het bos en val plots in een diep gat.

• Ik loop haastig door het bos = hoofdzin 1
• (Ik) val plots in een diep gat = hoofdzin 2
• en = nevenschikkend voegwoord
• onderwerp wordt niet herhaald -> herhaling vermijden

Welke vijf voegwoorden duiden meestal op een nevenschikking?

Blijf alert!

Ben je moe of ga je nog mee op stap?

• of = nevenschikkend voegwoord
• Ga je nog mee op stap? = hoofdzin

Hij vroeg of ik ook later kon beginnen.

• of = onderschikkend voegwoord
• Ik ook later kon beginnen = bijzin

Blijf alert!

! niet elke 'dat' is een betrekkelijk voornaamwoord

Het meisje dat daar loopt, is knap.

• dat = betrekkelijk vnw ('het meisje' = antecedent)

Ik heb gehoord dat je morgen niet komt werken.

• dat = onderschikkend voegwoord