Hoofdstuk 3 de wisselkoers

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Hoofdstuk 3 de wisselkoers

3.1 de prijs van een munt

3.2 Een wisselkoers - een deelmarkt van de valutamarkt

3.3 De wisselkoers - de valutamarkt als geheel

3.4 De invloed van de wisselkoers op de binnenlandse markt

3.5 Wisselkoerssystemen en wisselkoersbeleid

Agenda les 1

Uitleg par 3.1 en 3.2

Zelf aan de slag

Huiswerk

Verband betalingsbalans en WK

• Vraag en aanbod van de munt is op de valutamarkt> prijs is de wisselkoers
• Ontvangsten op de betalingsbalans > vraag naar de munt stijgt
• Uitgaven op de betalingsbalans > aanbod van de munt stijgt.
• Bij landen met een materieel overschot, zal de koers van hun munt stijgen, omdat de vraag naar de munt op de valutamarkt groter is dan het aanbod.
• Bij landen met een materieel tekort zal de koers van hun munt dalen omdat de vraag naar hun munt op de valutamarkt kleiner is dan het aanbod.

Valutamarkt en wisselkoers

• Wisselkoers is de prijs van een munt uitgedrukt in een andere munt.
• De prijs van een munt( de wisselkoers) wordt bepaald door vraag en aanbod op de valutamarkt.
• Stijging van de wisselkoers = appreciatie
• Een daling van de wisselkoers = depreciatie

Par 3.2 wisselkoers grafisch

De vraaglijn heeft een dalend verloop. Hoe lager de koers van de euro, des te goedkoper zijn de producten uit het eurogebied voor het buitenland. Dus vraag naar Euro’s stijgt dus WK stijgt

De aanbodlijn is stijgend. Hoe hoger de koers van de euro, des te goedkoper zijn de producten uit het buitenland. Dus aanbod stijgt

Als gevolg van een stijging van de vraag naar euro’s op de valutamarkt, verschuift de vraagcurve naar rechts van V1 naar V2. De wisselkoers stijgt van € 1 = $ 1,30 naar € 1 = $ 1,35.

Zelf aan de slag les 1

• Lees paragraaf 3.1
• Maak opdracht 3.1 t/m 3.5
• Lees paragraaf 3.2
• Maak opdracht 3.6 t/m 3.8

Huiswerk les 1

• Lees paragraaf 3.1
• Maak opdracht 3.1 t/m 3.5
• Lees paragraaf 3.2
• Maak opdracht 3.6 t/m 3.8

Agenda les 2

• Uitleg par 3.3 en 3.4
• Zelf aan de slag
• Huiswerk

Hoofdstuk 3 de wisselkoers

3.1 de prijs van een munt

3.2 Een wisselkoers - een deelmarkt van de valutamarkt

3.3 De wisselkoers - de valutamarkt als geheel

3.4 De invloed van de wisselkoers op de binnenlandse markt

3.5 Wisselkoerssystemen en wisselkoersbeleid

Effectieve koers

• De gemiddelde koers van de eigen munt t.o.v. de belangrijkste handelspartners
• Gewogen gemiddelde afhankelijk van aandeel handel handelspartner

Saldo LR en financiële rekening

• Handelsoverschot > per saldo aanbod van de munt > kapitaaluitstroom
• Handelstekort > per saldo vraag naar de munt > kapitaalinstroom
• Internationale kapitaalstromen reageren niet op verandering WK. Alleen rendement belegging en investering heeft invloed.

Par. 3.3 + 3.4 VERBANDEN: Wisselkoers, internationale handel, werkgelegenheid en inflatie

• Veranderingen van wisselkoersen > invloed op de omvang van de internationale handel en daarmee op de productie en de werkgelegenheid.
• Wisselkoers euro daalt > producten eurogebied goedkoper. (Internationale concurrentiepositie Eurogebied verbeterd > Europese export neemt toe.
  
• Door een daling koers euro > import eurogebied neemt af > producten uit niet eurogebied duurder.

Inflatie beïnvloedt de wisselkoers

• Als de inflatie in de eurolanden hoog is > verslechtert de internationale concurrentiepositie > minder vraag naar exportproducten > vraag euro’s daalt > de wisselkoers daalt ook.

2 soorten inflatie:

1. kosteninflatie: Inflatie kan zich voordoen als grondstofkosten en loonkosten van de bedrijven stijgen en bedrijven deze kosten doorberekenen in hun prijzen.

2. Bestedingsinflatie: EV (Effectieve Vraag) >aanbod  dus P stijgt

Wisselkoers beïnvloedt de inflatie

Een verandering van de wisselkoers heeft op haar beurt invloed op prijspeil:

• Als de euro apprecieert > geïmporteerde producten goedkoper > daling van de importprijzen wordt doorberekend in de binnenlandse prijzen > inflatie laag
• Door Export kan de inflatie verminderen als de wisselkoers stijgt
• Door appreciatie wordt de concurrentiepositie ten opzichte van het buitenland slechter en zal de export en dus de productie dalen. Hierdoor daalt de bezettingsgraad en zal de kans op inflatie afnemen.
• De inflatie die samenhangt met een hoge bezettingsgraad noemen we bestedingsinflatie. (HOGE EV)

Inflatie> WK (Par 3.3)

Oorzaak > Gevolg

Inflatie in de eurolanden is hoog > verslechtering van de internationale concurrentiepositie > vraag naar exportproducten daalt > vraag euro’s daalt > WK daalt.

WK> Inflatie (par 3.4)

Oorzaak > Gevolg

IMPORT:

Als de euro apprecieert > geïmporteerde producten goedkoper >daling van de importprijzen doorberekend in de binnenlandse prijzen > inflatie laag

EXPORT:

Door appreciatie euro wordt de concurrentiepositie t.o.v. het buitenland slechter en zal de export dalen > vraag daalt > productie daalt > bezettingsgraad daalt > kans op inflatie neemt af.

Zelf aan de slag les 2

• Lees paragraaf 3.3 
• Maak opdracht 3.9  t/m 3.12
• Lees paragraaf 3.4
• Maak opdracht 3.13 t/m 3.17

Huiswerk les 2

• Lees paragraaf 3.3 
• Maak opdracht 3.9  t/m 3.12
• Lees paragraaf 3.4
• Maak opdracht 3.13 t/m 3.17

Hoofdstuk 3 de wisselkoers

3.1 de prijs van een munt

3.2 Een wisselkoers - een deelmarkt van de valutamarkt

3.3 De wisselkoers - de valutamarkt als geheel

3.4 De invloed van de wisselkoers op de binnenlandse markt

3.5 Wisselkoerssystemen en wisselkoersbeleid

Agenda les 3

Uitleg par 3.5 wisselkoerssystemen en wisselkoersbeleid

Zelf aan de slag

Huiswerk

Spilkoersen

• Wordt wisselkoers vastgesteld
• Is spilkoers of pariteit
• Bandbreedte is %

Evenwichtskoers binnen bandbreedte

Evenwichtskoers buiten bandbreedte

Beleid Deense bank bij koers buiten bandbreedte

Directe interventie,

waarbij de centrale bank zélf valuta’s gaat kopen of verkopen op de valutamarkt.

Indirecte interventie,

waarbij de centrale bank door middel van het aanpassen van de geldmarktrente beleggers beïnvloedt, zodat op deze wijze (indirect) de vraag naar de valuta verandert en dus de koers.

Directe interventie bij koers buiten bandbreedte

In dit geval moet de Deense Centrale Bank zélf DKR gaan opkopen op de valutamarkt.

Omdat de Bank vraag uitoefent, verschuift de vraaglijn naar rechts.

Er ontstaat een nieuwe wisselkoers die – dankzij de interventie – weer binnen de bandbreedte valt.

Voor het opkopen van de eigen munt heeft de Deense Centrale Bank Euro’s nodig. Omdat de voorraad Euro’s van de CB op kan raken, kan deze interventie niet oneindig doorgaan.

Indirecte interventie bij koers buiten bandbreedte

Door de geldmarktrente in Denemarken te verhogen, zorgt de Deense CB ervoor dat beleggen in Denemarken aantrekkelijker wordt.

Beleggers krijgen namelijk een hogere opbrengst voor hun spaargeld.

Internationale beleggers willen naar Denemarken en hebben dus meer DKR nodig. De vraag naar DKR neemt dus toe, waardoor de vraaglijn naar rechts verschuift.

Devaluatie

• Is een neerwaartse aanpassing van de officiële spilkoers van een munt bij een systeem van vaste wisselkoersen.
• Door de daling van de spilkoers, schuiven ook de interventiegrenzen mee.

Spilkoers aanpassen

Revaluatie

• Is een opwaartse aanpassing van de officiële spilkoers van een munt bij een systeem van vaste wisselkoersen.
• Door de stijging van de spilkoers, schuiven ook de interventiegrenzen mee.

Spilkoers aanpassen

Trilemma

Zijde A: een eenzijdige rentewijziging leidt in combinatie met vrij verkeer tot een wisselkoersverandering, waardoor de vaste wisselkoersen niet zijn te handhaven 

Par 3.5.3 Trilemma monetair beleid

Trilemma

Zijde B: Om een vaste wisselkoersen te handhaven  bij een eenzijdige rentewijziging, moet het vrije kapitaalverkeer aan banden worden gelegd.

Trilemma

Zijde C: Als een vaste wisselkoers samen moet gaan met vrij kapitaalverkeer, dan moet de vaste wisselkoers worden gehandhaafd  door interventie op de valutamarkt. De interventie zal de oorspronkelijke rentewijziging teniet doen, waardoor zelfstandig monetair beleid niet werkt.

Trilemma en Eurozone

• 1 interne markt > vrij kapitaalverkeer > bedreiging voor vaste wisselkoersen
• Oplossing: één gemeenschappelijke munt > eurolanden hebben zelfstandig monetair beleid opgegeven > één centrale bank de ECB

Zelf aan de slag les 3

• Lees paragraaf 3.5 en bekijk de lessonup
• Maak opdracht 3.18  t/m 3.25

Extra uitleg video's bij hoofdstuk 3