221027 bipolaire stoornis en psychose

• BSP
• MBO
• Studiejaar 3

27-10-22

Bipolaire stoornis

Schizofrenie 

Doel van de les

• Je weet wat een bipolaire stoornis is, welke gnm erbij worden gebruikt en wat de nadelen zijn van lithium
• Je weet wat schizofrenie is

Opdracht

 lithium 

Vraag 1
Leg uit wat het verloop is van een bipolaire stoornis en wat de bijbehorende klachten zijn.

Afwisselende periodes van depressie en manie (bij type II hypomanie = lichte manie zonder verlies realiteit) en soms zelfs met psychose.

Symptomen van de manische fase:

o zijn ontremming met verhoogde,

o expansieve of prikkelbare stemming (zowel eufoor als dysfoor),

o toegenomen spraak (in hoeveelheid, snelheid en volume),

o verhoogde activiteit,

o verminderde slaapbehoefte,

o versneld (gejaagd) denken en in ernstigere gevallen verhoogde afleidbaarheid,

o Patiënten hebben meestal weinig of geen ziekt

o ebesef.

o In ernstige gevallen kan ook een gestoorde realiteitstoetsing en psychose voorkomen, met bijvoorbeeld (grootheids)wanen en hallucinaties.

De kenmerken van de depressieve fase zijn tegengesteld:

o somberheid,

o verminderde interesse,

o gevoelens van waardeloosheid,

o piekeren over schuld (schuldwanen),

o inactiviteit,

o psychomotore remming,

o concentratieproblemen,

o verstoorde slaap,

o vermoeidheid en doodsgedachten

Vraag 2
Welke geneesmiddelgroepen kunnen worden voorgeschreven aan mensen met een bipolaire stoornis?

Antidepressiva, antipsychotica, lithium

Vraag 3
Waarom is het ook bij deze psychische stoornis belangrijk dat er naast pillen ook gepraat wordt?

Zelfmanagement zodat de symptomen eerder herkend en behandeld kunnen worden. 

Vraag 4
Waarvoor is lithiumcarbonaat officieel voor geregistreerd?

Behandeling van een manische fase en ter voorkoming van zowel depressieve als manisch-depressieve periodes.

Vraag 5
Een groot nadeel van lithium is de zeer smalle therapeutische breedte. Waarom is dat een groot nadeel?

Snel over- of onderdosering

Vraag 6
Wat zijn de symptomen van een overdosering lithium en wanneer is hier een verhoogd risico op?

Te hoge lithiumspiegel zoals

gastro-intestinale bijw( als braken, diarree),

neurologische bijw (als; dronkemansspraak en -gang, spierschokken en spierzwakte, slaperigheid en sufheid)

Cardiologische (als bradycardie, hypotensie, ventrikelfibrilleren)

Vraag 7
Beschrijf waarom lithium gecontra-indiceerd is met onderstaande ziektes en hoe dit moet worden afgehandeld.
Parkinson

Lithiumzouten kunnen secundair parkinsonisme veroorzaken en tevens de ziekte van Parkinson verergeren.

Advies

adviseer de patiënt om bij verergering van parkinsonsymptomen contact op te nemen met de voorschrijver.

Vraag 7
Beschrijf waarom lithium gecontra-indiceerd is met onderstaande ziektes en hoe dit moet worden afgehandeld.
Schildklierstoornis

Lithium kan hypothyreoidie veroorzaken.

Advies

- Adviseer de voorschrijver de schildklierfunctie te controleren: drie maanden

na starten van de behandeling en vervolgens iedere zes tot twaalf maanden.

- Bij optreden of verergeren hypothyreoidie: adviseer om zo nodig de dosis van

het thyreomimeticum aan te passen.

Vraag 7
Beschrijf waarom lithium gecontra-indiceerd is met onderstaande ziektes en hoe dit moet worden afgehandeld.
Psoriasis

Lithium kan leiden tot verergering van psoriasis.

Advies

attendeer de voorschrijver op het mogelijk verergeren van de psoriasis.

lever af en adviseer de patiënt om bij verergeren van de klachten van psoriasis (rode schilferende/glanzende plekken op de huid, beschadigingen aan de huid, jeuk, putjes in de nagels, in combinatie met pijnlijke gewrichten) contact op te nemen met de voorschrijver.

raad de patiënt af om zelfstandig te stoppen met de lithium, omdat stoppen pas na een half jaar verbetering geeft van de psoriasis en omdat de depressie weer kan toenemen.

bij verergering van de psoriasis: adviseer de voorschrijver om de ernst van de psoriasis vast te stellen en de behandeling hierop aan te passen. Staken van lithium geeft na een half jaar verbetering van de psoriasis.

Vraag 8
Beschrijf waarom er een interactie is met onderstaande geneesmiddelen en hoe deze worden afgehandeld.
Lithium + Lisinopril

De lithiumspiegel stijgt door RAAS-remmers. Bij staken van de RAAS-remmer kan het effect van lithium weer afnemen.

Toevoeging RAAS-remmer

controleer de lithiumspiegel extra

vertel de patiënt over de mogelijke symptomen van een te hoge lithiumspiegel zoals braken, diarree, dronkemansspraak en -gang, spierschokken en spierzwakte, slaperigheid en sufheid

Bij het optreden van deze symptomen moet de patiënt contact opnemen met de arts en voldoende vocht en zout (bijvoorbeeld in de vorm van bouillon) innemen.

geef interactiefolder I-23 mee

TOEVOEGING lithium: bijzondere maatregelen zijn niet nodig

Vraag 8
Beschrijf waarom er een interactie is met onderstaande geneesmiddelen en hoe deze worden afgehandeld.
Lithium + Indometacine

De lithiumspiegel stijgt door NSAID´s. Bij staken van het NSAID kan het effect van lithium weer afnemen.

Toevoeging NSAID

controleer de lithiumspiegel extra

vertel de patiënt over de mogelijke symptomen van een te hoge lithiumspiegel zoals braken, diarree, dronkemansspraak en -gang, spierschokken en spierzwakte, slaperigheid en sufheid

Bij het optreden van deze symptomen moet de patiënt contact opnemen met de arts en voldoende vocht en zout (bijvoorbeeld in de vorm van bouillon) innemen.

geef interactiefolder I-23 mee

Toevoeging lithium: bijzondere maatregelen zijn niet nodig

Psychose en schizofrenie

Schizofrenie

Men spreekt van schizofrenie indien psychoses langdurig of meerdere malen optreedt en minstens 2 van onderstaande symptomen;

- wanen

- hallucinaties

- gedesorganiseerde spraak (bijv. ontsporend of onsamenhangend)

- ernstig gedesorganiseerd of katatoon gedrag

- extreem negativisme