V3 | Les 18 | Latijn | 06-12-2024 | Imperfectum&Perfectum

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom & Startklaar

• Telefoon in het Zakkie in je tas
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Kaugom weggegooid (anders snel nu)
• Schoolspullen op tafel: boeken, laptop, JdW-map, etui
• Je hoeft vandaag niet in te loggen in de LessonUp

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

Programma

• Terugblik: imperfectum
• Leerdoelen opstellen: perfectum en imperfectum
• Aan de slag: taaloefeningen
• Reflectie en leerdoelen check: hebben we het begrepen?

Checklist: alles bekend?

• Wat is de indicativus?
• Wat is het praesens?
• Wat is het imperfectum?
• Aan welke kenletters herken je het imperfectum?
• Welke persoonsuitgang is anders bij het imperfectum dan bij het praesens?
• Hoe vertaal je een indicativus praesens en hoe een indicativus imperfectum?

Leerdoelen

• Je kan de indicativus (en infinitivus) imperfectum en perfectum herkennen en determineren.
• Je kan van werkwoorden de praesensstam en perfectumstam maken. 
• Je kan het praesens/imperfectum/perfectum correct vertalen in het Nederlands.
• Je kan het verschil in gebruik tussen imperfectum en perfectum uitleggen.

Praesens: persoonsvormen

Dit zijn de uitgangen van de persoonsvormen in de tegenwoordige tijd in het ev (ik, jij, hij) en mv (wij, jullie, zij). Dit noem je de indicativus praesens.

Indicativus =

1, 2, 3 ev

1, 2, 3 mv

Praesens = tegenwoordige tijd

Persoon	Uitgang
ik	o
jij	s
hij/zij/het	t
wij	mus
jullie	tis
zij	nt

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Imperativus & infinitivus

Inf	Imp ev	Imp mv	Vertaling
ama-re	ama	ama-te	Heb lief!
tene-re	tene	tene-te	Houd vast!
audi-re	audi	audi-te	Luister!
mitte-re	mitt-e	mitt-i-te	Stuur!
cape-re	cap-e	cap-i-te	Pak!

Infinitivus = hele ww

Imperativus = gebiedende wijs (bevel). Je mag ook vertalen:

ev > jij moet luisteren

mv > jullie moeten luisteren

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Praesens en Imperfectum

Persoon	Uitgang
ik	o
jij	s
hij/zij/het	t
wij	mus
jullie	tis
zij	nt

Plakletter	Kenletter	Uitgang
(e)	ba	m
(e)	ba	s
(e)	ba	t
(e)	ba	mus
(e)	ba	tis
(e)	ba	nt

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Praesens en Imperfectum: stam

Infinitivus	stamgroep	Praesensstam	Perfectumstam
ama-re	a	ama-	amav-
tene-re	e	tene-	tenu-
audi-re	i	audi-	audiv-
mitte-re	mk	mitt-	mis-
cape-re	mix	cap-	cep-

De perfectumstam wordt meestal gemaakt door een -v- achter de praesensstam te zetten. Dat zijn de regelmatige vormen.

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Perfectum: persoonsvormen

Het perfectum vertaal je in het Nederlands met de voltooid verleden tijd (en dus het hulpwerkwoord 'hebben'):

ik heb gehoord

jij hebt gehoord

hij heeft gehoord

wij hebben gehoord

jullie hebben gehoord

zij hebben gehoord

te hebben gehoord

Persoon	Uitgang
ik	i
jij	isti
hij/zij/het	it
wij	imus
jullie	istis
zij	erunt
hele ww	isse

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Praesens, imperfectum, perfectum

Praesens	Imperfectum	Perfectum
amo	amabam	amavi
ik houd van	ik hield van	ik heb gehouden van
teneo	tenebam	tenui
ik heb	ik had	ik heb gehad

Imperfectum: lange duur, herhaling, achtergrondinformatie, situatie-beschrijvingen

Perfectum: momenten, afgesloten handelingen, hoofdgebeurtenissen

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Praesens, imperfectum, perfectum

Imperfectum: lange duur, herhaling, achtergrondinformatie, situatie-beschrijvingen

Perfectum: momenten, afgesloten handelingen, hoofdgebeurtenissen

Moment (perfectum)

Lange duur (imperfectum)

NU (praesens)

4. Inclusieve didactiek

De docent past een inclusieve didactiek toe door de interactie, eventueel in de thuistalen, in de klas te stimuleren om tot beter begrip van de lesstof te komen. De docent creëert een contextrijke leeromgeving door actief de culturele achtergronden van leerlingen bij de lesinhoud te betrekken. Hierin is de docent zich bewust van de verschillen in de klas. Door flexibel of heterogeen te differentiëren blijft iedereen bij de les betrokken. Gedurende de les reageert de docent positief en proactief op gedrag en maakt het daarmee makkelijker voor leerlingen om gewenst gedrag te laten zien.

Afsluiting: leerdoelen

• Je kan de indicativus (en infinitivus) imperfectum en perfectum herkennen en determineren.
• Je kan van werkwoorden de praesensstam en perfectumstam maken. 
• Je kan het praesens/imperfectum/perfectum correct vertalen in het Nederlands.
• Je kan het verschil in gebruik tussen imperfectum en perfectum uitleggen.

Deposuimus
Welke persoon?

1. Imperfectum
2. Perfectum

Intrabant
Welke persoon?

1. Imperfectum
2. Perfectum

Geef de perfectumstam van de volgende werkwoorden: salutare/custodire/ambulare

Vertaal de volgende vormen in correct Nederlands:
iuvabamus/appropinquavisti/paravisse

Leg in je eigen woorden uit wat het verschil in gebruik is tussen imperfectum en perfectum?

Exit ticket
(ex-ire = uitgaan)