10.6: Het hormoonstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

10.6: Het hormoonstelsel

Leerdoelen

• Je kunt de bouw en functie van het hormoonstelsel beschrijven en je kunt in een afbeelding de belangrijkste hormoonklieren benoemen.
  
• Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de hypofyse en uit de schildklier.
  
• Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de eilandjes van Langerhans en uit de bijnieren.

Het hormoonstelsel

Regelt langzame en langdurige processen.

Hormonen: stoffen die de werking van bepaalde organen regelen

Klieren

1. Klieren met afvoerbuizen: zoals speekselklier, zweetklier

 2. Klieren zonder afvoerbuizen: hormoonklieren geven hormonen af aan het bloed

Hormoonklieren

• Produceren hormonen
  
• Direct in het bloed
  
• Alleen de organen die gevoelig zijn voor het hormoon reageren hierop

Hypofyse

• ligt tegen de onderkant van de hersenen
• produceert verschillende hormonen

1. groeihormoon
2. hormonen die andere hormoonklieren aansturen

Schildklier

Schildklierhormoon beïnvloedt de stofwisseling, groei en ontwikkeling

• te veel schildklierhormoon te veel verbranding
•  te weinig schildklierhormoon te weinig verbranding

Eilandjes van Langerhans

• Groepjes cellen die hormonen maken (insuline en glucagon)
  
• Regelen hoeveelheid suiker in je bloed: glucose
  
• Glucosegehalte in bloed = bloedsuikerspiegel
  

Glucosespiegel

• Als je eet: koolhydraten > verteerd tot glucose > opgenomen in je bloed via de dunne darm
  
• De eilandjes van Langerhans (in de alvleesklier) regelen de hoeveelheid glucose in je bloed door middel van twee hormonen --> insuline en glucagon

Niet op te slaan in lichaam

Wel op te slaan in lichaam

Bloedsuikerspiegel

Diabetes

Suikerziekte

• Lichaam maakt te weinig insuline
• Cellen reageren niet op de insuline 

Gevolg: minder glucose wordt omgezet in glycogeen, waardoor de hoeveelheid glucose in het bloed stijgt

Bijnieren

Produceren het hormoon adrenaline

• Doel: zorgt ervoor dat je snel kunt handelen
• Heel bang/woedend/hard schrikt
• Gevolg: glycogeen in lever en spieren wordt omgezet in glucose --> in bloed
• Het hart gaat sneller kloppen, ademhaling versnelt

 

Welke is GEEN hormoonklier?

1. Lever
2. Eierstokken
3. Teelballen
4. Schildklier

Wat regelt het schildklierhormoon?

1. stofwisseling
2. lichaamstemperatuur
3. andere hormoonklieren
4. bloeddruk

Welke hormoonklier regelt de aanmaak van hormonen in de eilandjes van Langerhans?

Kan glucose worden opgeslagen?

1. Ja
2. Nee

Welk hormoon maken de bijnieren?

1. Glucagon
2. Adrenaline
3. Testosteron
4. Insuline

Aan de slag

Maak opdr. 1 t/m 8