eetbare natuur introductie en tekstles samen

• Begrijpend lezen
• Basisschool
• Groep 6

Les 4: Eetbare natuur

DEEL 1

 

       Weet je meer over eetbare planten.

       Heb je kennisgemaakt met 10

       nieuwe woorden.

     Aan het eind van dit deel van de les:

de introductie op de tekst

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

Eetbare planten

Om in de natuur te kunnen overleven, is het best handig als je weet welke planten en bloemen eetbaar zijn en welke je juist niet kunt eten. Wist je bijvoorbeeld dat je madeliefjes kunt eten maar dat vingerhoedskruid giftig is?

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

het vingerhoedskruid

het madeliefje

Introductie op de tekst

Vóórdat je in deel 2 van de les de tekst gaat lezen, ga je dit filmpje bekijken.

In het filmpje wordt verteld over eetbare planten in de natuur.

Klik op de link onder het plaatje om het filmpje te starten. Kijk vanaf 8:26 minuut tot en met 11:08 minuut.

Klik hier om het filmpje te starten (8:26 - 11:08)

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

Waarom moet je oppassen met het eten van planten

die onder de 30 centimeter groeien?

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

Heb jij wel eens een plant of bloemetje uit de natuur gegeten?

Waarom wel of waarom niet?

Hoe beantwoord je een denkvraag?

UGO heeft een hand-out met uitleg over hoe je op een goede manier antwoord geeft op deze denkvragen. Vraag ernaar bij je leerkracht!

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

woordenschat

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

afhankelijk

met mate

geneeskrachtig

sprokkelen

de methode

In de tekst die je in deel 2 van deze les gaat lezen, leer je 10 nieuwe woorden.

Hier zie je alvast de eerste 5:

Woord: met mate

Betekenis: niet te veel

Voorbeeldzin: Hij drinkt wel eens alcohol, maar met mate

4

Woord: sprokkelen

Betekenis: bij elkaar zoeken

Voorbeeldzin: De kinderen sprokkelen hout, omdat ze een kampvuur willen maken

1

Woord: de methode

Betekenis: de manier waarop je iets gaat doen

Voorbeeldzin: Vaak zijn er verschillende methoden om een probleem op te lossen. Je kiest dan de methode die jou het beste lijkt.

2

Woord: geneeskrachtig

Betekenis: wat je beter of gezonder maakt 

Voorbeeldzin: Geneeskrachtige planten en kruiden worden vaak gebruikt om medicijnen te maken.

3

Woord: afhankelijk

Betekenis: als je hulp nodig hebt van iets of iemand
Voorbeeldzin: Bloemen zijn afhankelijk van de regen en de zon om te groeien.

5

Klik op het nummer bij het woord om
de betekenis van het woord en een
voorbeeldzin te laten verschijnen.
Klik op het geluidsfragment om het woord te beluisteren.

de woordenschat

de introductie

terugblikken en vooruitkijken

de populatie

verantwoord

oogsten

het voortbestaan

rekening houden met

En hier de tweede helft van de nieuwe woorden:

Woord: het voortbestaan

Betekenis: het in leven blijven
Voorbeeldzin: We moeten de bedreigde diersoorten beschermen, zodat ze kunnen voortbestaan.

6

Woord: rekening houden met

Betekenis: denken aan 

Voorbeeldzin: Als je goed wilt samenwerken, moet je rekening houden met de andere leerlingen 

7

Woord: oogsten

Betekenis: producten van het land of van de boom halen 

Voorbeeldzin: De boer oogst de aardappelen en verkoopt ze daarna door aan anderen

8

Woord: verantoord

Betekenis: als iets verstandig en veilig is

Voorbeeldzin: Het is niet verantwoord om in het donker zonder licht op je fiets te rijden

9

Woord: de populatie

Betekenis: de groep mensen, dieren of planten in een bepaald gebied

Voorbeeldzin: In de duinen is de populatie van vossen erg teogenomen. Er zijn daar nu meer vossen dan vroeger. 

10

Klik ook hier op het nummer bij het woord om de betekenis van het woord en een voorbeeldzin te laten verschijnen.
Klik op het geluidsfragment om het woord te horen.

de introductie

de woordenschat

terugblikken en vooruitkijken

Les 4: Eetbare natuur

DEEL 2

 

        

        Weet je meer over wildplukken.

    

         Kun je de 10 nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

     Aan het eind van dit deel van de les:

de tekst

Eetbare natuur

het nieuws

de tekst

terugblikken

eerst even scannen

Klik op de tekst om hem te vergroten en scan hem even kort door. Wil je weten hoe je dat doet? Klik dan op de button ‘scannend lezen’.

In de volgende dia's gaan we de alinea's een voor een langs.

bron

Bron: file:///Downloads/magazine-preview-eetbare-natuur%20(1).pdf; https://natuurwijzer.naturalis.nl/leerobjecten/hoe-herken-je-een-giftige-plant, 2017

Gemaakt/bewerkt voor onderwijsdoeleinden door UGO

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat ga je in deze tekst lezen over 'eetbare natuur', denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de inleiding

Eetbare natuur 

Stel je voor, je bent heerlijk aan het wandelen en onderweg wil je wat lekkers eten. Dan kan dat, want in de natuur is genoeg lekkers te vinden! Wildplukken is dan ook populair. Maar er zijn wel regels, want eetbare natuur is natuurlijk in de eerste plaats de voorraadschuur van de dieren.   

het nieuws

de tekst

terugblikken

Welke regel is bijvoorbeeld belangrijk bij wildplukken, denk je?

Leg je antwoord uit.

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

de eerste alinea

Plukken, sprokkelen en verzamelen

De jagers-verzamelaars van vroeger trokken elke dag bos en veld in om hun eten bij elkaar te zoeken. Daar hebben wij nu andere methodes voor, maar we willen nog steeds graag plukken, sprokkelen en verzamelen. We komen het liefst niet met lege handen het bos uit. Wildplukken kan je ook helpen overleven. Roel Korbee was vroeger boswachter en weet alles over eetbare planten: “Als je weet wat je uit de natuur kunt eten, hoef je echt niet van de honger om te komen. Het is niet altijd lekker, maar dat is in zo’n situatie niet het belangrijkste.” 

de methode

Betekenis: de manier waarop je iets gaat doen

sprokkelen

Betekenis: bij elkaar zoeken

het nieuws

de tekst

terugblikken

Leg uit welke methodes wij tegenwoordig hebben om ons eten te 'verzamelen'.

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tweede alinea

Giftig

Wat zou het handig zijn als je van een plant die er lelijk uitziet, of die stinkt, direct weet dat hij giftig is. Jammer, maar helaas werkt het niet zo want giftige planten zijn onherkenbaar. De plant beschermt zich tegen vijanden en tegen ziekten met gifstoffen, maar wij kunnen dat niet zien of ruiken. De enige manier om vergiftiging te voorkomen, is door nooit zomaar iets van een plant te eten of te drinken. Ook als je denkt dat die besjes er wel erg lekker uit zien. Giftige planten zijn niet alleen maar slecht voor mensen want veel giftige planten bevatten ook stoffen die zelfs heel geneeskrachtig zijn. Deze stoffen worden gebruikt in medicijnen, daarom is het goed dat ze bestaan en dat we ze hebben leren herkennen. 

geneeskrachtig

Betekenis: wat je beter of gezonder  maakt

het nieuws

de tekst

terugblikken

Waarom is het niet alleen maar vervelend dat er giftige planten zijn?

het nieuws

de tekst

terugblikken

1. omdat die door heksen worden gebruikt voor hun toverdrankjes
2. omdat veel giftige planten ook belangrijk zijn voor het maken van medicijnen
3. omdat je giftige planten ook gewoon kunt eten
4. omdat je ze toch heel makkelijk herkent

de derde alinea

Pluk met mate

Bij normale omstandigheden is regel één van Roel: pluk met mate, maar als je ervan afhankelijk bent om te overleven, ligt het natuurlijk anders. In de eerste plaats is eetbare natuur de voorraadschuur van de dieren. Vogels eten bessen en zaden, eekhoorns blaadjes en noten, zwijnen kastanjes en knollen, reeën kruiden en insecten zuigen het sap uit rijpe vruchten.

Ook het voortbestaan van de plant zelf is iets om rekening mee te houden. “Als alle bloemen worden weggeplukt, kan de plant zich niet meer voortplanten”, zegt Roel. “En als we heel veel wortels van een plant gaan oogsten, haal je daarmee de hele plant weg. Maar als je alleen wat blaadjes eet, hoeft dat voor een plant niet schadelijk te zijn.”  

met mate

Betekenis: niet te veel

het voortbestaan

Betekenis: het in leven blijven

afhankelijk

Betekenis: als je hulp nodig hebt van iets of iemand

rekening houden met

Betekenis: denken aan

oogsten

Betekenis: producten van het land of van de boom halen

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

Lees de tweede alinea nog eens goed. 

Noem, in eigen worden,  de 2 redenen waarom de regel 'pluk met mate' zo belangrijk is.

 

Tip!

Weet je het antwoord niet meer helemaal zeker? Lees dan nog even de alinea terug op de vorige dia.

het nieuws

de tekst

terugblikken

de laatste alinea

Verantwoord

Wildplukken is eigenlijk verboden, maar als je plukt met respect voor de natuur is het niet verkeerd. Pluk dus alleen voor jezelf, laat genoeg voor de dieren over en wees dankbaar voor wat de natuur je te bieden heeft . Dat is plukken op een verantwoorde manier. Pluk verder altijd langs de rand van het pad, verspreid over een groter stuk en niet meer dan een klein bakje vol, zodat een hele populatie niet zomaar van één plek verdwijnt.  

verantwoord

Betekenis: Als iets verstandig en veilig is

de populatie

Betekenis: de groep mensen, dieren of planten in een bepaald gebied

het nieuws

de tekst

terugblikken

Waarom is wildplukken eigenlijk verboden, denk je? Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Zou jij willen leren wildplukken?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Licht je antwoord toe.

de ziektekiem

Betekenis: het virus of de bacterie waar je ziek van wordt

het nieuws

de tekst

terugblikken