Fictie blok 1-6 havo 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Fictie havo 2

We gaan in 4 weken alle fictiebegrippen behandelen:

1. blok 1 + 2

2. blok 2 + 3

3. blok 3 + 4

4. blok 5 + 6

Wat is fictie?

Welke fictiebegrippen ken je al?

Blok 1

Meer of minder realistisch

Realistisch: een verzonnen verhaal kan lijken op de werkelijkheid.

Niet-realistisch: er komen dingen voor die ongeloofwaardig zijn.

Je kan een verhaal plaatsen op een realismelijn. Je let hierbij bijv. op: omgeving, tijd, personages, fantasie-elementen, afloop.

Blok 1

Opbouwschema van verhalen

Vaste opbouw: 

1. beginsituatie

2. ontstaan probleem

3. steeds meer moeilijkheden

4. dieptepunt

5. langzame verbetering

6. slot

Blok 2

Genres

Leesboeken en verhalen kun je indelen in verschillende categorieën. Dat zijn genres.

Bijvoorbeeld: detective, thriller, sciencefiction, fantasy

Blok 2

Je leeservaring beschrijven

Om een oordeel te geven over een boek gebruik je beoordelingswoorden. Er zijn 2 soorten:

1. wat doet het verhaal met je (aangrijpend, apart, griezelig)

2. hoe realistisch (leerzaam, origineel, overtuigend)

Blok 3

Hoofdpersoon en bijfiguren

Hoofdpersoon: belangrijkste personage

- je kom van hem/haar het meeste te weten

- je beleeft het verhaal vanuit hoofdpersoon

- hoofdpersoon heeft probleem of opdracht

Bijfiguren: minder belangrijk, meestal helper of tegenstander

Blok 3

Personages beschrijven

Je kijkt naar de volgende elementen:

- uiterlijk van het personage

- belangrijkste kenmerken (geslacht, leeftijd, gezondheid, achtergrond)

- karaktereigenschappen (hoe denkt/doet personage)

- relaties van het personage

Blok 3

Vertelperspectief

Een verhaal is geschreven vanuit een bepaald persoon:

- ik-perspectief (ik-vorm)

- hij/zij-perspectief

- alwetende verteller: speelt zelf geen rol in het verhaal

Het perspectief kan wisselen in een boek. Er kan dan ook sprake zijn van verschillende verhaallijnen. 

Blok 4 Spanning

Wat zorgt voor spanning:

- open plekken: vragen die het verhaal bij je oproept

- uitstel 

- vermoeden

- onverwachte wending

- informatievoorsprong

- bedreigende situatie/oplossing

- cliffhanger

Blok 4 Ruimte

Onder de ruimte verstaan we niet alleen de plaats van het verhaal, maar ook het weer, seizoen, verleden en

toekomst. De ruimte zorgt voor sfeer en spanning.

Blok 5 Tijd in verhalen

Een schrijver speelt met de tijd om het verhaal spannend te maken.

Worden de gebeurtenissen in de volgorde verteld waarin ze zich hebben afgespeeld dan noem je het een chronologisch verhaal.

Een flashback onderbreekt de chronologie van een verhaal, is een terugblik in het verleden.

Blok 5 Tijd in verhalen

De vertelde tijd geeft aan hoelang de gebeurtenissen hebben geduurd (uren, dagen, jaren…).

De verteltijd is de tijd die schrijver nodig heeft om het verhaal te vertellen (je drukt de verteltijd uit in regels, pagina’s).

Blok 5 Verhaalbegin en -einde

Begin:

- inleidend begin

- midden in de gebeurtenissen

Einde:

- gesloten einde

- open einde

Blok 6 Thema en moraal

Thema: een verhaal heeft vaak een diepere betekenis. Vaak in 1 woord: vriendschap, eenzaamheid.

Moraal: wijze les in een verhaal. De schrijver wil iets zeggen over wat goed of fout is en hoe mensen zouden moeten leven. Bijv. eerlijkheid.

Opdracht bij fictie

Je maakt een pecha kucha over de fictiebegrippen bij jouw tweede boek. Dit is een presentatie met PowerPoint met alleen afbeeldingen.

Meer info: zie bestanden in Teams (lesmaterialen)