2.1 Zenuwstelsel herh._dementie en NAH

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

VVT periode 2

• Onderwerpen
• Studiepunten: 
  - opdracht therapie-ontrouw
  - uitvoeren GVO
  
• Integratieve toets (GGZ, ZKH, VVT)

Gedragsproblemen bij dementie en NAH

AF; Thema 11: herhaling zenuwstelsel

VVT 1; Thema 3

Lesdoelen

• Je kent de anatomie en fysiologie van de hersenen
• Je kunt de werking van het geheugen uitleggen
• Je hebt kennis en verpleegkundig inzicht in de verschillende vormen, ziekteproces en symptomen van dementie
• Je kunt uitleggen wat er onder psychopathologie, complex gedrag en gedragsproblemen/ onbegrepen gedrag wordt verstaan
• Je kent de meest gebruikte benaderingswijzen bij dementie en hebt inzicht in welke situaties je de benaderingswijzen kunt toepassen

Welke functies heeft het zenuwstelsel?

1. Zorgt voor een samenwerking van de lichaamsfuncties
2. Zorgt voor het bewustzijn
3. Coördinatie van psychische functies
4. Alle antwoorden zijn juist

Noem 2 delen van het centrale zenuwstelsel

Axon/ neuriet

contactpunten met andere cellen/ eindvoet

celkern

cellichaam

dendriet

myelineschede

Welk onderdeel van een zenuwcel voert impulsen van het cellichaam af?

1. celkern
2. dendriet
3. axon

wandbeenkwab (pariëtaal kwab)

kleine hersenen

frontaalkwab

temporaalkwab

occipitaalkwab

coördinatie houding en beweging, fijne motoriek

impulscontrole, plannen, sociaal zijn

geheugen, gedrag, gehoor, seksueel gedrag

oog-handcoördinatie, handelen, aandacht, pijnverwerking

visuele verwerking

Geheugen

• Korte termijn geheugen:
  
  Opslag informatie vanuit de zintuigen. Herhaling -> opslag in:
• Lange termijn geheugen:
  - bewuste geheugen - feitenkennis
  - onbewuste geheugen - vaardigheden, gewoonten en aangeleerde reacties (sensorische informatie)
  - emotionele geheugen  - reactie op waarneming (bijv. geur, bepaalde plek)
• Betrokken hersengebieden:
  - hippocampus - opslagplaats lange termijngeheugen
  - sensorische gebieden - doorgeven informatie
  - cortex - verwerking en opslag

Welke oorzaken kun je bedenken voor NAH?

Dementie 

Stadia dementie

1. Bedreigde ik 
Beginnend - vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar 
2. Verdwaalde ik 
Matig - meer complexere taken, overzicht houden bijv. financiën, 'verdwaald gevoel' 
3. Verborgen ik 
Ernstig - oriëntatieproblemen, herkent bijv. mensen niet meer, tijdsbesef 

4. Verzonken ik 
Taalproblemen en volledige afhankelijkheid 

 Bedreigde ik = beginnende dementie
Verdwaalde ik = matig ernstige dementie
Verborgen ik = ernstige dementie (volledig afhankelijk)
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Zie thema 4.13 PBSD

welke begeleidingsmethodieken ken je?

Begeleidingsmethodieken

Methodiek	Geschikt voor dementiestadium...	Inhoud
Warme Zorg	alle stadia	Veilig en warm leefklimaat creëren
Realiteit Oriëntatie Training/ Benadering (ROT)/ROB	eerste stadium	Stimuleren en activeren om het verloren contact met de werkelijkheid terug te vinden
Validation	alle stadia	Herkennen en bevestigen van de vragen en gevoelens van de psychogeriatrische ouderen
Reminiscentie	eerste stadium	Interventies om herinneringen aan verwerkte ervaringen op te roepen en vorm te geven
Snoezelen	vanaf stadium 2	Zintuigactivering

Belevingsgerichte zorg!!

Dit om aan te sluiten bij de belevingswereld en gevoelens.

Welke begeleidingsmethodiek zag je in het videofragment?

1. Reminiscentie
2. Realiteits Oriëntatie Training (ROT)
3. Snoezelen
4. Validation

Onbegrepen gedrag/ probleemgedrag

Gedrag wordt als moeilijk hanteerbaar ervaren

Afhankelijk van:

• de situatie
• persoonlijkheidskenmerken van de zorgvrager
• de mensen om de zorgvrager heen

Hoe kan het gedrag eruit zien?

• Boosheid
• Agressie
• Angst
• Roepen
• Ontremming
• Decorumverlies
• Dag-nachtritme

• Achterdocht
• Wantrouwen
• Agitatie
• Onrust
• Dwalen
• Seksuele ongeremdheid

Welke oorzaken kunnen leiden tot probleemgedrag?

Bron: 

Richtlijn probleemgedrag bij mensen met dementie

Omgaan met onbegrepen gedrag

• Oorzaken wegnemen
  - overleg met huisarts of casemanager
  - lichamelijke oorzaken behandelen
  - evt. omgeving aanpassen
  - activiteiten aanpassen
• Communicatie, bijv.
  - oogcontact maken
  - tijd nemen
  - korte zinnen

https:

Website Zorgvoorbeter.nl

5 handige methodieken voor onbegrepen gedrag:

https://www.zorgvoorbeter.nl/nieuws/methodieken-onbegrepen-gedrag-dementie

Opdracht

Ga in tweetallen in gesprek over:

• Heb je met onbegrepen gedrag/ complex gedrag te maken gehad op stage?
• Zo ja, welke gedragsproblemen waren dat? Beschrijf de casus
• Welke benaderingswijze/ begeleidingsmethode heb je in die situatie gebruikt? Als je kijkt naar de specifieke begeleidingstechnieken op Zorgvoorbeter.nl, welke techniek zou je dan ingezet hebben?

Beschrijf in een verslag de casus/ situatie, de gebruikte begeleidingsmethode en de methode die je ingezet zou kunnen hebben. Lever in via Teams.