H4A - werkwoordspelling - 23-8-2022

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Werkwoordsoorten

1) Infinitief (hele werkwoord)

• Vaak voorafgegaan door: 'te' of 'aan het';
• staat vaak aan het einde van de zin.

Bijvoorbeeld

Zij zit te dromen.

Hij is aan het hardlopen.

Hij heeft dat expres zo willen doen.

2) Persoonsvorm (PV) - TT en VT

Hij werkt hard. 

Hij werkte hard.

2a) PV - TT

Stam + t

Soms moet je de stam aanpassen om bij de ik-, jij- en hij-vorm te komen. 

(Bijv. een klinker toevoegen, 'v' omzetten in 'f' en een 'z' in een 's'. 

2a) PV - TT

Let ook goed op wanneer er 'je' achter de persoonsvorm staat. 

Als 'je' onderwerp is, vervalt de -t. 

Hij ... dat hij dit nooit meer zal doen. (beloven, PVTT)

... jij echt boos als ik dat zou zeggen? (worden, PVTT)

... je vader echt boos als je zo laat thuis komt? (worden, PVTT)

2b) PVVT 

Heb je te maken met een zwak of een sterk werkwoord?

Hij ... heel chagrijnig van het slechte weer. (worden, PVVT)

Bij de PVVT van sterke ww...

... heb je uit je hoofd geleerd hoe je die moet vervoegen

... pas je bij twijfel de verlengproef toe

Bij de PVVT van zwakke ww...

... maak je gebruik van het 

't ex-kofschip'

't sexy fokschaap'

Schrijf de PV-VT op van: wuiven, werken, haten en niezen (3e pers. ev.).

Doen

Maken: opdr. 2, 5 en 6, p. 269

3) Voltooid deelwoord (VD)

Ook hier onderscheid tussen sterke en zwakke werkwoorden. 

Sterke werkwoorden          u.h.h.

Zwakke werkwoorden          't ex-kofschip

Dat is pas geleden ... (gebeuren, PV of VD)

Het ... te vaak dat mensen fouten maken in werkwoordspelling. (gebeuren, PV of VD?)

4) Onvoltooid deelwoord (OD)

Grijnzend, lachend, snikkend, etc.

Terwijl hij grijnste, lachte, snikte, etc.

Ofwel: infinitief + D

5) Gebiedende wijs (GW)

Gebruik de ik-vorm!

Werk!

Word!

... de auto eens even in! (laden, GW)

Ofwel:

• Kijk altijd goed met welke werkwoordsoort je te maken hebt.
• Pas dan de juiste regels toe. 
• Houd vooral de persoonsvorm in de gaten!

De leerling heeft de vragen snel ... (beantwoorden, PV of VD)

De politie ... een misdrijf (vermoeden, PV of VD).

Bijvoeglijk naamwoord

M.b.v. een VD of OD.

Zo kort mogelijk! 

De vergrote foto - de grote foto

De verlichte kamer - de lichte kamer

De ... dictator bleef eindeloos aan de macht. (haten)

Doen

Maken: opdr. 1 en 4, p. 273

Importwerkwoorden

Zelfde regels als voor Nederlandse werkwoorden.

Soms laat je een 'e' staan als dat nodig is voor een goede uitspraak. 

Ik ... (managen), jij ... (baseballen), hij ... (stressen). PVTT

Doen

Maken: opdr. 5, 6 en 7, p. 274