1.3 en 1.4 landdegradatie en verwoestijning

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

1.3 en 1.4 Landdegradatie en Verwoestijning

VWO6 - H1 Landschapszones

Vorige les: Leerdoelen

• De relatie leggen tussen klimaat en bodem
• Uitleggen hoe de nuttige neerslag van invloed is op de kleur van de bodem
• Verklaren waarom er op gematigde breedte veel donker gekleurde bodems aanwezig zijn

Welke invloed heeft landbouw bij het Tropisch Regenwoud op de koolstofkringloop?

Fysische vruchtbaarheid

Chemische vruchtbaarheid

Verwering

Neerslaghoeveelheid

Korrelgrootte in de bodem

Humificatie of mineralisatie

Welke landschapszones
ken je?

In welke zone is de chemische vruchtbaarheid het hoogst?

1. Aride zone
2. Tropische zone
3. Gematigde zone
4. Boreale zone

Landdegradatie en verwoestijning

Landdegradatie is de afname van de (fysische of chemische) kwaliteit van de bodem.

Verwoestijning is het verdwijnen van plantengroei, waardoor de bodem kan wegspoelen / verwaaien.

Door welke processen kan de kwaliteit
van de bodem verminderen?

Landdegradatie

Bodemerosie door water of wind door:

• ontbossing
• overbeweiding
• akkerbouw (braak liggen/monoculturen)

Verzilting

• onjuiste irrigatie versnelt dit proces

Uitputting

• bodem krijgt geen tijd te herstellen

Van nature zijn gebieden met lange droge periodes, veel reliëf of een hoge neerslagintensiteit extra kwetsbaar. 

Welke landschapszone is het kwetsbaarst voor verwoestijning?

Subtropische zone is kwetsbaar

Dit komt doordat 

• de neerslagvariabiliteit heel groot is.
• de neerslagintensiteit hoog is (als het eenmaal regent).

Sahel extra kwetsbaar door
overbevolking en verstedelijking > vraag naar brandhout.

Geef een natuurlijk argument waarom de Europese manier van landbouw kon leiden tot landdegradatie in de Sahel.

Voor Europese landbouw wordt veel akkerbouw bedreven, waarvoor bomen dienden te verdwijnen. Bomen zorgen echter voor 1) het vasthouden van de bodem 2) transpiratie

Door het kappen van de bomen ontstaat verdroging en bodemdegradatie --> verwoestijning. 

Vanaf welk decennium trad verwoestijning op?

vanaf de jaren '70.

Opdracht

1) Zoek een gebied op (zie H1), waar dezelfde problematiek van verwoestijning optreedt als in de Sahel.

2) Zoek in de Atlas naar een kaart waar de gevolgen van verwoestijning zichtbaar zijn in dit andere gebied

3) In welke richting zal de woestijn hier optrekken? Leg uit.

1) Zie de introductie paragraaf: China

2) Bijv. 166B --> Extreme weersomstandigheden in China

3) Richting het oosten. De wind komt op deze breedtegraad hoofdzakelijk vanuit het westen.

Extra info: https://www.visionair.nl/politiek-en-maatschappij/chinese-groene-muur-stopt-oprukkende-woestijnen/

Maak de volgende opdrachten:

Par 1.3: 1-4-6

Par 1.4: 1-2-4