M5 Paragraaf 2.1 en 2.2 Samenwerken II

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Module 5, Hoofdstuk 2:

2.1 en 2.2 Samenwerken

Lesdoelen

• Speltheorie: Je kunt uitleggen wanneer er sprake is van een gevangenendilemma en wanneer niet.
• Je kunt het gevangendilemma gebruiken om uit te leggen waarom de overheid voor collectieve goederen zorgt

Programma

Opening: welk begrip hoort er niet bij?

Toepassen H1: opgave 10 maken.

Uitleg Prijselasticiteit & Gevangenendilemma

Huiswerk bespreken: opgave 1 t/m 6

Afsluiting: wat heb je geleerd? Lesdoelen.

Welke kaart hoort er niet bij?

Welke kaart hoort er niet bij?

Klaveren 3 hoort er niet bij, want het is geen Schoppen.

OF

Schoppen 7 hoort er niet bij, want het is niet opeenvolgend.

Er is geen goed antwoord, het gaat om het argument.

Wat?

Bedenk een economische argument waarom een begrip er niet bij hoort.

-

Omzet

Winst

Kosten

Opbrengsten

Prijsstijging

Prijsdaling

Omzetstijging

Elastische vraag

Omzet

Winst

Kosten

Opbrengsten

Prijsstijging

Prijsdaling

Omzetstijging

Elastische vraag

Eigen belang

Marktevenwicht nadelig

Collectief belang

Opbrengsten- matrix

Negatieve externe effecten

Niet alle opbrengsten in bereidheid te betalen

Product wordt te weinig gekocht

Positieve externe effecten

Opdracht

Maken van Hs 1 Toepassen: opgave 10

Weet je het nog?

Prijselasticiteit: hoe sterk de vraag verandert als gevolg van een prijsverandering. 

Elastische vraag > sterke vraagverandering 

Inelastische vraag > zwakke vraagverandering

Wat gebeurt er met de omzet?

Uitleg

Gevangenendilemma:

• Beide spelers volgen hun eigenbelang
  
• én: er ontstaat een evenwicht dat voor beiden ongunstig is

Beide winkels verdienen voor € 4000 (door beide uitverkoop te houden),

terwijl ze ook beide € 5000 hadden kunnen verdienen.

Uitleg

Wat zijn collectieve goederen?

• Goederen waarvan je het gebruik niet kan beperken tot degenen die ervoor betaald hebben.

Wat zijn externe effecten?

• Effect van de productie van een goed dat niet in de prijs van dat goed is meegenomen.

Er ontstaat meeliftgedrag: 

• Het maakt niet uit of je meebetaalt aan straatverlichting of niet, je kunt toch profiteren van het licht. 

Uitleg

Gevangenendilemma: Beide spelers volgen hun eigenbelang. En er ontstaat een evenwicht dat voor beiden ongunstig is.

• Straatverlichting. Opbrengst iedere speler: 10, Kosten totaal: 14. 
• Door het externe effect, levert het 10 per speler op, terwijl het per speler maar 7 kost.

Uitleg

Gevangenendilemma: Beide spelers volgen hun eigenbelang. En er ontstaat een evenwicht dat voor beiden ongunstig is.

• Straatverlichting. Opbrengst iedere speler: 10, Kosten totaal: 14. 
• Door het externe effect, levert het 10 per speler op, terwijl het per speler maar 7 kost.

Uitleg

Oplossingen voor het gevangendilemma:

• Spelers kijken naar het collectieve belang, de gezamenlijke opbrengsten
• Spelers gedragen zich volgens een sociale norm
• Spelers binden zichzelf door een actie vanuit eigen belang onaantrekkelijk te maken (begrip: zelfbinding)
• Spelers worden onderworpen aan collectieve dwang

Opdracht

Lees paragraaf 2.1 en 2.2 en maak opgave 1 t/m 6

(huiswerk)

Lesdoelen

• Speltheorie: Je kunt uitleggen wanneer er sprake is van een gevangenendilemma en wanneer niet.
• Je kunt het gevangendilemma gebruiken om uit te leggen waarom de overheid voor collectieve goederen zorgt