5V diagnostische toets zintuigen en oog

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

lens

iris

netvlies

zenuw

Iemand kijkt met een 1 oog naar het midden van een zwarte schijf met een diameter van 50 cm. Deze schijf staat tegen een lichte achtergrond.
De afstand van het oog tot de schijf bedraagt 20 cm. De schijf wordt nu langzaam van het oog verwijderd tot op een afstand van 10 meter.
1) Wordt het beeld van de schijf op het netvlies groter of kleiner?
2) Op welke wijze past de pupil zich aan bij de nieuwe situatie?

1. groter, groter
2. groter, kleiner
3. kleiner, groter
4. kleiner, kleiner

Oudere mensen kunnen dikwijls de krant alleen zonder bril lezen, als ze deze met gestrekte armen voor zich houden. Welke van de genoemde veranderingen kan daarvan de oorzaak zijn?

1. troebelheid hoornvlies
2. troebelheid lens
3. verminderen van elasticiteit lens
4. groter worden van de afstand tussen lens en netvlies

Van buiten naar binnen kom je in je oog drie lagen tegen, wat is de juiste volgorde?

1. Netvlies, Vaatvlies, harde oogvlies
2. Vaatvlies, Netvlies, harde oogvlies
3. Harde oogvlies, vaatvlies, netvlies

Op welke plek van het netvlies moet het licht vallen/samenkomen?

1. Blinde vlek
2. Gele vlek
3. Vaatvlies
4. Hoornvlies

In het oor worden trillingen uit de lucht versterkt. In welk onderdeel van het oor gebeurt dit?

1. Het slakkenhuis
2. De oorschelp
3. De gehoorbeentjes
4. Het trommelvlies

Wat nemen kanalen van het evenwichtsorgaan waar?

1. bewegingen van het hoofd
2. bewegingen van het trommelvlies
3. bewegingen van het oor
4. bewegingen van de spieren

Zet in meest logische volgorde:
-impuls -prikkel -zintuig -hersenen-impuls -reactie

1. -prikkel-impuls-reactie-impuls-zintuig-hersenen
2. -impuls-hersenen-zintuig-prikkel-impuls-reactie
3. -zintuig-impuls-impuls-hersenen-prikkel-reactie
4. -prikkel-zintuig-impuls-hersenen-impuls-reactie

Waar ontstaat een impuls na een prikkel?

1. in de zintuigcellen
2. in het zintuig
3. in de hersenen
4. in de prikkel

Bij oogonderzoek wordt wel eens gebruik gemaakt van stoffen waardoor pupilverwijding optreedt. Door de stoffen worden bepaalde spieren tijdelijk verlamd. Welke spieren zijn tijdelijk verlamd, waardoor deze pupilverwijding optreedt?

1. oogspieren
2. kringspieren in de iris
3. spieren in straalvormig lichaam
4. straalsgewijs lopende spieren in de iris

Kunnen niet-adequate prikkels in een zintuigcel impulsen opwekken?

Zo ja, in welke gevallen?

1. Nee
2. ja, niet-adequate prikkels wekken impuls op als ze heel zwak zijn
3. ja, niet-adequate prikkels wekken een impuls op als ze heel sterk zijn
4. ja, niet-adequate prikkels met dezelfde sterkte als adequate wekken ook een impuls op

iemand is schorsblind als

1. netvlies zo beschadigd is dat geen lichtprikkels worden verwerkt
2. de oogzenuwen niet meer functioneren
3. het hoornvlies troebel is geworden
4. het primaire gezichtscentrum van de hersenen is uitgeschakeld

voor welke drie kleuren licht zijn de drie typen kegeltjes van de mens gevoelig?

iemand die bijziend is

1. heeft een bril met positieve lenzen nodig
2. moet minder telefoon/tablet gebruiken
3. heeft een bril met negatieve lenzen nodig
4. moet vaker veraf kijken

noem drie typen zintuigen/receptoren die in de huid te vinden zijn.

Wat is GEEN gedrag.

1. Leerling slaapt in de les.
2. Een vleesetende plant vangt een vlieg
3. Hond rolt in het gras.
4. Vogel zit stil op een tak.

Wat is GEEN juiste beschrijving van gedrag?
Gedrag...

1. Is alle waarneembare activiteiten van een dier
2. Is een reactie van een dier op een prikkel
3. Komt tot tot stand door de werking van een spier of klier
4. Komt alleen voor tussen dieren van dezelfde soort

De kniepeesreflex en de pupilreflex zijn gedrag. Zijn deze gedragingen aangeleerd of aangeboren?

1. aangeboren
2. aangeleerd

leren door na te denken

leren door hetzelfde gedrag vaak te herhalen

leren door gedrag na te bootsen

leren doordat het juiste gedrag beloond wordt

leren doordat het verkeerde gedrag bestraft wordt

Beloning

Inzicht

Imiteren

Oefenen

Straf

Welk leerproces hoort bij de omschrijving

Na bepaalde tijd treedt er geen (of mindere) reactie op bij een bepaalde prikkel

Iets leren in de eerste gevoelige periode van je leven

Proefondervindelijk leren

Gedrag dat wordt aangeleerd door beloning of straf

gedrag van soortgenoten t.o.v. elkaar

Leren door het gedrag van soortgenoten na te doen

In een onbekende situatie wordt de oplossing van een probleem gevonden door ervaringen op een andere wijze te combineren

Gewenning

Inprenting

Trial and error

Conditionering

Sociaal gedrag

Imitatie

Inzicht

een gebied verdedigen tegen soortgenoten

ieder individu kent zijn plek in de groep

samenwerken voor voortplanting

paarvorming

rangorde

territorium

Begrippen Sociaal gedrag 

Definitie	Begrip
Gedrag van soortgenoten ten opzichte van elkaar
Gedrag dat ontstaat als de motivatie voor 2 gedragssystemen even groot is
De volgorde binnen een populatie van meest tot minst dominante individu
Gedrag waarbij een bepaald gebied wordt verdedigt tegen indringers
Prikkels bij sociaal gedrag
Omgevormde handelingen die afstammen van gedrag uit andere gedragssystemen die worden gebruikt bij baltsgedrag.

Signaalgedrag dat dient om de agressie van het dominante dier te doen afnemen

Sociaal gedrag

Verzoeningsgedrag

Signalen

Rangorde

Conflictgedrag

Territoriumgedrag

Geritualiseerd gedrag

Begrippen paragraaf 6

Definitie	Begrip
Gedrag van soortgenoten ten opzichte van elkaar
Gedrag dat ontstaat als de motivatie voor 2 gedragssystemen even groot is
De volgorde binnen een populatie van meest tot minst dominante individu
Gedrag waarbij een bepaald gebied wordt verdedigt tegen indringers
Prikkels bij sociaal gedrag
Omgevormde handelingen die afstammen van gedrag uit andere gedragssystemen die worden gebruikt bij baltsgedrag.

Signaalgedrag dat dient om de agressie van het dominante dier te doen afnemen

Sociaal gedrag

Verzoeningsgedrag

Signalen

Rangorde

Conflictgedrag

Territoriumgedrag

Geritualiseerd gedrag

Wat is een sleutelprikkel?

1. een klein stukje van gedag dat ethologen onderzoeken.
2. een overdreven prikkel die door reclamemakers wordt gebruikt.
3. een prikkel die altijd hetzelfde gedrag oproept.
4. een signaal waarmee een dominant dier aangeeft dat hij de baas is.

Wat is de sleutelprikkel voor de kniepeesreflex?

1. Een schop of klap tegen je bovenbeen
2. Een schop of klap tegen je onderbeen
3. Een schop of klap op je kniepees
4. Een schop of klap op je knieschijf

Een supranormale prikkel (vergeleken met een sleutelprikkel) is:

1. Een sterkere prikkel voor hetzelfde gedrag.
2. Een kunstmatige prikkel voor hetzelfde gedrag.
3. Een aangeboren prikkel voor hetzelfde gedrag.
4. Een aangeleerde prikkel voor hetzelfde gedrag.

Aangeboren (erfelijk)

Aangeleerd

organisme met korte levensduur

organisme met lange levensduur

gedrag nodig voor overleving jong dier

organisme in een veel veranderende omgeving

Baltsgedrag solitaire dieren

Klimaatverandering heeft ook invloed op diergedrag. Bijvoorbeeld: door het steeds iets vroeger intredende seizoen van insecten, vindt tegenwoordig gemiddeld ieder jaar een halve dag eerder het broedseizoen van de koolmees plaats. Bij een groot voedselaanbod is de koolmees eerder geneigd voortplantingsgedrag te vertonen.

Wat zijn de juiste combinaties? Zet de woorden op de juiste plaats.

neiging tot voorplantingsgedrag

voedselaanbod

hoeveelheid oestrogeen bij het vrouwtje

baltsen en een nestje zoeken 

motivatie

externe prikkel 

interne prikkel

effectief gedrag