thema 6 bs. 4 Aanpassingen bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 2

Ecologie

basisstof 4 Aanpassingen bij dieren

Leerdoelen voor deze les:

-Je moet bij verschillende soorten dieren aanpassingen aan het milieu kunnen beschrijven.

welke aanpassingen zie jij bij de verschillende dieren in dit filmpje van The Lion King?

Aanpassingen van dieren

Dieren hebben zich in de loop van tijd aangepast aan hun omgeving zodat ze de grootste overlevingskans hebben.

We gaan nu kijken naar aanpassingen water/land-dieren, poten van zoogdieren en van vogels, en naar verschillen in snavels. 

Waterdieren
-Kieuwen en vinnen 

-lichaam gestroomlijnd

Landdieren

-longen

-stevig skelet

landdieren versus waterdieren

ademen door longen

ademen door kieuwen

Huid met haartjes

huid met schubben en slijm

Dieren in water kunnen groot worden

ze worden door het water gedragen

(blauwe vinvis)

stevige poten
want ze moeten het eigen gewicht dragen

zwaar skelet en stevige poten

ze worden niet 'gedragen' door het water

Landdieren

-Stevige botten
-Poten (zoolgangers, teengangers, topgangers)

Poten van zoogdieren

zoolganger

(mandril aap = Rafikie)

teenganger

hoefgangers/topgangers

welke soort 'pootganger' is de leeuw? 

teenganger

Vogels hebben aanpassingen

-Poten
-Snavels

Zazoe is een Roodsnaveltok

verschillende poten van vogels

zangvogels hebben poten om op een tak kunnen staan

roofvogels hebben poten met klauwen om prooien mee te vangen

Poten om hard te kunnen lopen 

( 70 km p/u)

steltlopers lopen in ondiep water

watervogels hebben poten met zwemvliezen
(deze zie je niet op de Savanne!)

verschillende snavels van vogels

de vorm  heeft te maken met het voedsel wat ze eten

Snavels zijn aangepast aan voeding

Opdracht in duo, 10 minuten.
Ontwerp een fantasie dier die heel goed is aangepast aan de Savanne, lees daarom eerst het stukje tekst onderaan. Geef details over hoe de aanpassingen het dier kunnen helpen overleven.

Lees eerst deze achtergrond informatie
Een savanne is een graslandecosysteem met een dunne spreiding van bomen. De savanne heeft slechts twee seizoenen , een nat en een droog seizoen . Het ecosysteem van de savanne is aangepast aan de vaak barre omstandigheden zoals hitte, droogte, bosbranden maar ook overvloedige regenval.

De bodem van de savanne is vulkanisch zand, dat rijk is aan voedingsstoffen, maar droog voor meer dan de helft van het jaar . Branden komen veelvuldig voor. De planten zijn robuust , brandwerend, met diepe wortels systemen en taai skins . Er zijn 55 soorten van acacia op de vlaktes . Stoere lange grassen zoals Bermuda en olifantsgras zijn voedsel bronnen voor de vele grazers.

Grazende dieren zoals antilopen , gazellen en zebra's hebben tanden die zijn aangepast voor het kauwen taaie savanne grassen. Giraffen en olifanten eten van hoge boom takken en bladeren die de grazers niet kunnen bereiken . Herbivoren zijn aangepast om te vluchten voor predatoren zoals leeuwen en cheeta's. Neushoorns en struisvogels hebben taai en moeilijk te doorboren huid, Giraffen hebben lange benen en olifanten te groot zijn voor roofdieren.

Veel dieren migreren tijdens het droge seizoen maar sommige dieren doen dat niet zij eten bijvoorbeeld waterhoudende plantenwortels en Olifanten breken boomstammen om uit te drinken.

Hoe heeft de gier zich aangepast ?

1. kleur vacht valt niet op in de omgeving
2. hij kan heel erg goed zweven op de warme lucht
3. zijn snavel is scherp zodat de gier het vlees kan losscheuren
4. kale nek zodat de gier goed in de karkassen kan pikken

Hoe raakt de olifant zijn warmte kwijt?

1. doordat hij grijs is
2. doordat hij hele grote oren heeft en daarmee flappert
3. door hard te rennen
4. door zichzelf nat te sproeien

Hoe komt het dat dieren in het water zo ontzettend groot kunnen zijn?

1. ze hebben veel te eten
2. het water draagt hen
3. ze hebben hele grote botten

Waar horen olifanten bij?

1. hoefgangers of topgangers
2. teengangers
3. zoolgangers

Hoe ademen vissen?

1. door longen
2. door kieuwen

Waarom hebben olifanten zulke stevige poten?

1. kunnen ze harder rennen
2. kunnen ze beter trappen
3. om hun zware skelet te kunnen dragen

Welke dieren hebben de meest gestroomlijnde lichaamsvorm?

1. Landdieren
2. Waterdieren

Welke dieren hebben een zwaarder skelet?

1. Landdieren
2. Waterdieren

Een voorbeeld van een topganger is...

1. Een leeuw
2. Een aap
3. Een antilope
4. Een mens

Welke stelling is juist?

1. De snavel van vogels zijn aangepast aan voedsel
2. A en C zijn juist
3. De poten van vogels zijn aanpast aan hun omgeving

Laatste vraag:
Deze poten zijn van een....

1. steltloper
2. loopvogel
3. roofvogel
4. watervogel

Nu zelf aan de slag!

Leerdoelen behaald?

-Je moet bij landdieren en waterdieren aanpassingen aan hun milieu (omgeving)kunnen beschrijven.

wat je moet doen:

-Lezen / bestuderen de tekst van bs 4 op bl. 69 tm72

-Maken: B4 opdracht 15 t/m 19. 

-Je kennis van de leerdoelen te toetsen met de flitskaarten en de test je zelf.

De extra uitleg (video's) uit deze lessonup door te nemen.

Extra uitleg ecologie + afsluitende vragen.

De volgende 4 dia's bevatten extra uitlegmateriaal.

Je kunt ze vooraf bekijken of gebruiken als je een onderdeel/opdracht niet snapt. 

https:

https: